Адвокат ижтимоий тармоқ ёки ОАВда қандай ахборотларни тарқатишга ҳақли?

Яқинда Адвокатлар палатаси Бошқаруви "Адвокатлар томонидан Интернет тармоғида фаоллик кўрсатиш ва ОАВ билан ҳамкорлик қилишда Адвокатнинг касб этикаси қоидаларини қўллаш масалаларига оид МАЖБУРИЙ ТУШУНТИРИШЛАР"ни тасдиқлади.

Мазкур Мажбурий тушунтиришларга кўра, адвокат томонидан қонун ҳужжатлари, Адвокатларнинг касб этикаси қоидалари ва мазкур Мажбурий тушунтиришлар талабларига риоя этган ҳолда Интернет тармоғида ёки оммавий ахборот воситаларида қуйидаги ахборотнинг тарқатилиши этика нормаларининг бузилиши сифатида баҳоланиши мумкин эмас:

—ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган ахборот;

—қонунчиликни тушунтириш ва ҳуқуқий саводхонликни оширишга қаратилган ахборот;

—қонун ҳужжатларини, суд амалиётини, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи ва бошқа давлат органлари фаолиятини такомиллаштириш бўйича асослантирилган таклифларни ўз ичига олган ахборот;

—адвокатлик сирини сақлаш тўғрисидаги талабларга риоя этилишини ҳисобга олган ҳолда ҳимоя позициясига ва уни амалга оширишга тааллуқли бўлган ахборот;

—шахсни ушлаб туриш факти, вақти ва жойи, ушлаб турилган ёки қамоққа олинган шахс сақланаётган жой, ушлаб туришни (қамоққа олишни) амалга оширган ва иш бўйича тергов (суриштирув) олиб бораётган ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган тўғрисидаги ахборот;

—терговга қадар текширув, суриштирув ва дастлабки терговнинг бориши ҳамда натижалари тўғрисидаги ахборот, бундан қонунга кўра ошкор қилиниши мумкин бўлмаган маълумотлар мустасно;

—очиқ суд муҳокамаси ҳар қандай босқичининг бориши ва натижалари, шу жумладан қабул қилинган суд қарорларининг асослантирилган танқидий таҳлилини қамраб оладиган ахборот;

—ҳуқуқий ва бошқа масалаларга тааллуқли ахборот.

👉 @Advokat_Abdullayev

Суд қарорларини кассация тартибида қонунга мувофиқлаштириш кўрсатгичи нисбатан юқори

Олий суднинг матбуот хизматига кўра, жорий йилнинг биринчи чорагида апелляция тартибида кўрилган жиноят ишларининг 917 нафар шахсга нисбатан судларнинг қарорлари бекор қилинган ёки ўзгартирилган (33,8%).

Кассация тартибида кўрилган жиноят ишларининг 590 нафар шахсга нисбатан судларнинг қарорлари бекор қилинган ёки ўзгартирилган (38,7%)

Демак, суд қарорларини кассация тартибида қонунга мувофиқлаштириш кўрсатгичи нисбатан юқори экан.

👉 @Advokat_Abdullayev

108 нафар шахс оқланиб, реабилитация қилинган

Ўзбекистон Республикаси Олий судининг матбуот хизмати тарқатган ахборотга кўра, жорий йилнинг биринчи чорагида 108 нафар шахс оқланиб, реабилитация қилинган.

2 042 нафар шахс суд залида қамоқдан озод қилинган.

3 765 нафар шахсга нисбатан дастлабки тергов органлари томонидан асоссиз равишда қўйилган моддалар айбловдан чиқариб ташланган ёки қайта малакаланган.

👉 @Advokat_Abdullayev

Жиноят ишида Бизнес омбудсман ва Савдо-саноат палатасини жамоат ҳимоячиси сифатида жалб этиш тартиби белгиланмоқда

Эндиликда Қонун лойиҳасига кўра:

➖биринчи марта жиноят содир этган шахс, агар суд маслаҳатхонасига киргунига қадар солиқлар ва йиғимлар, пенялар ва бошқа молиявий санкциялар тарзида давлатга етказилган зарарнинг ўрнини тўлиқ қопласа, озод қилиниши мумкин;

➖тергов ва суд жараёнида тадбиркорни ҳимоя қилишга Бизнес омбудсман ва Савдо-саноат палатасини жамоат ҳимоячиси сифатида жалб этиш тартиби белгиланмоқда;

➖солиқ соҳасидаги ҳуқуқбузарлик учун қўшимча ҳисобланган маблағлар тергов органи депозит ҳисобрақамидан бюджетга ўтказилгунига қадар пеня ҳисобланмайди.

👉 @Advokat_Abdullayev

🟢Assalomu alaykum!

Advokat yordamchisi Zaripov Abdulaziz zafar o'g'li, “Advokatlik faoliyati va instituti mustaqilligining nazariy-huquqiy asoslarini takomillashtirish” mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi doirasida ijtimoiy so‘rov o‘tkazmoqda.

✏️ Agar sizda ushbu jarayonni takomillashtirishga oid g‘oyalar bo‘lsa, albatta yozib qoldiring. So‘rovnomada keltirilmagan jihatlar bo‘yicha esa bevosita muallifga murojaat qilishingiz mumkin.

📥Murojaat uchun:
@ADVOKAT_ABDULAZIZ

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdCP89tUTq0xpkmiaGutWYTxWdCfgSKn8HLhRv5SDYWG8Igvw/viewform?usp=header

Google Docs
ADVOKATLIK FAOLIYATI VA INSTITUTI MUSTAQILLIGINING NAZARIY-HUQUQIY ASOSLARINI TAKOMILLASHTIRISH

Адвокат жавобгарликка тортилиши мумкин эмас

Адвокат қонунга мувофиқ жисмоний ва юридик шахсларга юридик ёрдам кўрсатаётганлиги муносабати билан уни жиноий, моддий ва бошқа *жавобгарликка тортиш мумкин эмас.

Ҳуқуқий асослар:
➖"Адвокатура тўғрисида"ги 349-I-сонли Қонуннинг 10-моддаси 4-қисми
➖Конституциявий суднинг қарори

*Жавобгарлик деганда жиноий, фуқаролик, маъмурий, интизомий ва моддий жавобгарлик назарда тутилган.

👉 @Advokat_Abdullayev

Адвокатлар палатаси бошқаруви муҳим бир ҳужжатни ҳам тасдиқлади

Бугун Ўзбекистон Республикаси Адвокатлар палатасида 6-сонли Бошқарув йиғилиши бўлиб ўтди.

Йиғилишда кун тартибидаги бир қатор масалалар билан бирга Адвокатлар палатаси ҳузуридаги “Этика” комиссияси томонидан қабул қилинган “Адвокатлар томонидан Интернет тармоғида фаоллик кўрсатиш ва ОАВ билан ҳамкорлик қилишда Адвокатнинг касб этикаси қоидаларини қўллаш масалаларига оид” мажбурий тушунтиришлар ҳам тасдиқланди.

Бунда қайси ҳолларда ахборотнинг тарқатилиши касб этика нормаларининг бузилиши сифатида баҳоланиши мумкин ёки мумкин эмаслиги аниқ кўрсатиб ўтилди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Маъмурий судлар юрисдикциясига ўтказиш белгиланмоқда

Қонун лойиҳаси билан солиқ органларининг солиқ тўловчилар билан боғлиқ барча низоларни кўриб чиқиш маъмурий судлар юрисдикциясига ўтказиш белгиланмоқда.

👉 @Advokat_Abdullayev

Қозоғистонда адвокат мантияси тасдиқланди

Қозоғистон Республикаси Адвокатлар коллегияси президиуми адвокатларнинг махсус либоси – мантияни тасдиқлади. Бу ҳақда AdvokatNews advokatura.kz тарқатган хабарга таяниб маълум қилди.

Мантия қора рангда бўлиб, тик ёқаси ва узунасига тушган ҳошиянинг мовий рангги Қозоғистон байроғи рамзи ҳисобланади. Кийимда “қорғау” (маъноси: қўриқлаш, тумор) номли қозоқ миллий нақшидан фойдаланилган.

Мантия олди очиқ – бу адвокатнинг эркин ва мустақиллигига ишора, деб айтилмоқда.

Мантия кийиш мажбурий эмас: суд мажлисларида уни кийиш-киймасликни ҳар бир адвокат ўзи ҳал қилади. Шунингдек, мантияни касб мақомига мувофиқ тантанали тадбирларда кийиш мумкин.

Мантия дизайни узоқ давом этган муҳокамалардан сўнг қабул қилинган. Овоз бериш жараёнида 3 мингдан ортиқ адвокат иштирок этган.

Ҳар бир адвокат мантияни дизайнини ўзгартирмаган ҳолда, исталган ательеда тиктириб олиши мумкин.

👉 @Advokat_Abdullayev

"Судлар фаолиятига ҳар қандай аралашиш одил судловга соя солиш, деб баҳоланади. Бу бўйича сўров ҳам, жавобгарлик ҳам қаттиқ бўлади.”

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев

(Коррупцияга қарши курашиш бўйича кенгайтирилган йиғилишдаги нутқидан)

👉 @Advokat_Abdullayev

Никоҳдан суд тартибида ажратишдаги ўзгариш

Амалдаги Оила кодексининг 40-моддасига мувофиқ, никоҳдан ажратиш тўғрисидаги ишлар суд томонидан Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик процессуал кодексида даъво ишларини ҳал қилиш учун белгиланган тартибда кўриб чиқилади.

Суд ишнинг кўрилишини кейинга қолдириб, эр-хотинга ярашиш учун олти ойгача муҳлат тайинлашга ҳақли.

Суд эр-хотинга ярашиш учун муҳлат тайинлаб, ишнинг кўрилишини кейинга қолдирган тақдирда, эр-хотиннинг бирга яшаш жойидаги фуқаролар йиғинининг яраштириш комиссиясини, агар улар бирга яшамаётган бўлса, ҳар бирининг яшаш жойидаги фуқаролар йиғинининг яраштириш комиссиясини эр-хотинни яраштириш бўйича тегишли чоралар кўриш учун уч кундан кечиктирмасдан ёзма равишда хабардор қилиши керак.

Кучга кирган Қонун билан ушбу модда қуйидаги мазмундаги қисм билан тўлдирилди:

"Суд оилавий (маиший) зўравонликдан жабрланган шахснинг талабига кўра ярашиш учун муҳлат тайинламайди".

***

Маълумот ўрнида: Олий суд Пленумининг қарори талабига кўра, оилавий (маиший) зўравонлик деганда, оила аъзосининг бошқа оила аъзосига нисбатан унинг ҳуқуқларини, эркинликларини, қонуний манфаатларини бузадиган, жисмоний ва (ёки) руҳий азоб уқубатларга олиб келадиган, унинг ҳуқуқларини чеклайдиган, баданга шикаст етказилишига сабаб бўладиган қасддан содир этиладиган жисмоний, руҳий, иқтисодий ёки жинсий характердаги хатти-ҳаракатлар тушунилади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Биз ўзимизга нимани раво кўрсак, сизларга ҳам шуни раво кўрамиз.

Телеграмда сифатли контент топиш сомон ичида игна излашдек мушкул. Биз эса сиз учун бу ишни осонлаштирдик — энг сара блогларни жамладик!

Бир-бирини такрорламайдиган, хабарлари билан чарчатмайдиган ва фойдали маълумот берувчи блоглар рўйхати сиз учун тайёр.

Биз энг яхшиларини сизга илиндик — сиз эса яқинларингизга улашинг!👇👇👇

👉 https://t.me/addlist/uavg5tjM_vJiYzgy 👈

Қамоққа олинмаган гумон қилинувчиларнинг Ўзбекистондан чиқиши вақтинча чекланиши мумкин

Жиноят иши доирасида қамоққа олиш эҳтиёт чораси қўлланилмаган гумон қилинувчи, айбланувчи ёки судланувчининг Ўзбекистондан чиқиш ҳуқуқини вақтинча чеклаб қўйиш тартиби белгиланмоқда. Депутатлар тегишли қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди.

Бош прокурор ўринбосари Шерзод Тўхтабоевга кўра, 2020-2024 йилларда қидирувга берилган шахсларнинг 89 фоизи чет элга чиқиб кетган.

👉 @Advokat_Abdullayev

Қарама-қарши қадриятлар

Джоэл Трачтмэн
Тафтс университетининг
халқаро ҳуқуқ профессори

"Ҳуқуқ ва давлат сиёсатида камдан-кам ҳолларда масалалар оддий ва бир қийматли бўлади. Аксинча, деярли барча масалаларда турли қадриятлар тўқнашади.

Ҳар бир қонун ёки шартномага ҳар хил мақсад ва қадриятлар сингдирилган. Масалан, кимдир жиноят қилган бўлса, унга жазони муқаррар қилиш – бир қадрият.

Бошқа томондан, жиноятда айбланаётган шахсга адолатли суд, ҳуқуқ ва процессуал кафолатлар бериш – яна бир қадрият.

Баъзан жазолашга бўлган интилиш билан адолатли суд талаблари зиддиятга киришиши мумкин. Масалан, қонунга хилоф равишда тўпланган далилларни инкор қилиш қоидаси қўлланади – бу далиллар ҳақиқатни аниқ тасдиқлашга хизмат қилиши мумкин бўлса ҳам, улар ишга қўшилмайди, чунки процессуал ҳуқуқ бузилган.

Суд назарида шу йўл билан келажакда ноқонуний далил тўплашни олдини олиш мумкин."

👉 @Advokat_Abdullayev

Қадриятлар тўқнашуви

Ушбу тадбир деб аталган ҳаракатлар, агар муайян тезкор-қидирув тадбири бўлса, унда амалдаги "Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисида"ги қонун талабларига риоя этилиши лозим бўлади.

Ўз навбатида, агар хонадонларда жиноят ҳақидаги хабарга асосан терговга қадар текширув ҳаракатлари ўтказилаётган бўлса, унда амалдаги Жиноят-процессуал кодексида белгиланган тартиб ва шартлар асосида амалга оширилиши керак бўлади.

Лекин, ушбу "тадбир"да юқоридагиларнинг ҳар иккисининг ҳам белгиларини кўрмадик. Буни "тадбир"да бевосита қатнашган мансабдор ҳам тасдиқлади.

Тўғри, жамоат тартибини сақлаш, жамоат хавфсизлигини таъминлаш ва жиноятчиликка қарши кураш - бир қадрият.

Бироқ, уй-жойга бўлган дахлсизлик ҳуқуқи ундан кўра яна бир юқорироқ қадрият бўлиб, у уй-жойга қонунга мувофиқ ва суднинг рухсатини олган ҳолдагина дахл қилиш мумкинлигини англатади (Конституциянинг 13,31-моддалари).

Бизнингча ҳам, бундай тадбирларни ўтказиш амалиёти жиддий қайта кўриб чиқилиши ва қонунчиликка мувофиқлаштирилиши керак.

👉 @Advokat_Abdullayev

Олий суд раиси Бахтиёр Исломов барча судьялар ва суд ходимларига мурожаат билан чиқди

"Судья дахлсизлик ҳуқуқини имтиёз деб эмас, балки ўзининг жамият олдидаги улкан масъулияти деб тушуниши керак.

Судьялар одоби кодекси қоидаларига, жамиятда ва турмушда юриш-туриш, одоб-ахлоқ меъёрларига қатъий риоя этиш судья одоб-ахлоқининг ажралмас қисмидир.

Афсуски, орамизда нафсини жиловлолмай коррупцияга қўл ураётганлар ҳам учрамоқда.

Коррупциявий жиноятлар учун айбдор шахсларга ҳукм чиқарадиган судьянинг ўзи шундай жиноятларга қўл уруши барчамизни чуқур хавотирга солиши керак.

Биз бундай ҳолатларни мутлақо қабул қилмаймиз ва қоралаймиз. Аксинча, бир жамоа бўлиб, ушбу иллатга қарши аёвсиз курашиб, биргаликда олдимизга қўйилган вазифаларни ҳалоллик билан амалга оширишга қодирмиз деб, ҳисоблайман. Зеро, ҳар қандай жиноят учун жазо муқаррардир.” дейди Олий суд раиси.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ижтимоий тармоқларда ИИБ ходимлари фуқаронинг яшаш хонадонида "тинтув ўтказди" деб тарқатилган видеотасвир юзасидан

Жорий йилнинг 25-26 февраль кунлари ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг Қўшма қарорига асосан жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликларнинг барвақт олдини олиш, аҳоли муаммоларини ўрганиш, чегара олди ҳудудларида жамоат ҳамда аҳоли хавфсизлигини таъминлаш мақсадида туман ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлари томонидан Учқўрғон туманининг чегара олди ҳудудларида тарғибот ва рейд тадбирлари олиб борилган.

Бунда, маҳаллий аҳоли билан суҳбатлар ўтказилиб, яшаш хонадонларида ноқонуний товарлар сақламаслик юзасидан тушунтириш ишлари олиб борилган. Фуқароларнинг хонадонларида бўлиш уларнинг розиликлари билан амалга оширилган.

"Ички ишлар органлари тўғрисидаги" Қонуннинг 17-моддасига асосан, жамоат хавфсизлигини таъминлаш, жиноятларнинг олдини олиш мақсадида ички ишлар органлари ўз ваколатлари доирасида фуқароларга тегишли бўлган турар жойларда, ер участкаларида уларнинг розилиги билан бўлиш ҳуқуқига эга.

Шу билан бирга, 2025 йил 26 февраль куни мазкур тадбирга жалб этилган айрим ходимлар томонидан тадбирнинг мазмун моҳияти нотўғри талқин қилиниши натижасида, ушбу тадбир видеотасвирларида акс этган ҳолатлар ижтимоий тармоқ фойдаланувчиларининг эътирозларига сабабчи бўлган.

Ҳозирда хабарни нотўғри талқинда ижтимоий тармоқларга тарқалишига сабабчи бўлган ходимга нисбатан вилоят ИИБ томонидан хизмат текшируви ўтказилмоқда.

Шу билан бирга, ушбу тадбирлар давомида ҳеч қандай тергов ёки бошқа процессуал ҳаракатлар, шу жумладан "тинтув" ҳаракатлари олиб борилмаган ва тадбир фуқароларнинг шахсий хавфсизлиги ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш, жиноятларнинг олдини олиш каби мақсадларда амалга оширилган.

Жиноят-процессуал қонунчилигига кўра, "тинтув" ўз моҳияти ва амалга ошириш механизмига кўра бутунлай бошқа ҳуқуқий табиатга эга бўлган тергов ҳаракатидир.

Тинтув чоғида жиноят иши учун аҳамиятга молик нарсалар, буюмлар, ҳужжатлар ёки электрон маълумотлар қидирилади ва олинади. Бунда, заруратга кўра, хонадондаги барча жойлар ва мулклар (шкаф ва беркитиш (сақлаш) мумкин бўлган бошқа жойлар) бирма-бир текширилиб, белгиланган баённома расмийлаштирилади.

Ўзбекистон Республикасининг “Ахборотлаштириш тўғрисида”ги Қонунининг 12-1-моддасига асосан, ОАВлари Интернет жаҳон ахборот тармоғидаги ўз веб-сайтига ёхуд бошқа ахборот ресурсига ҳамма эркин фойдаланиши мумкин бўлган ахборот жойлаштирилгунига қадар унинг тўғрилигини текшириши лозим.

Шунга кўра, ижтимоий тармоқ фойдаланувчилардан, ОАВларидан аҳоли ҳамда жамоат хавфсизлигини таъминлаш мақсадида амалга оширилаётган чора-тадбирларни нотўғри талқин қилмасликларини сўраймиз.

Namangan viloyati IIB Axborot xizmati

Websayt| Telegram|Facebook|Instagram| Youtube

Ҳуқуқни муҳофаза қилувчилардан ҳуқуқимизни муҳофаза қилинг!

Учқўрғон тумани маҳаллаларида ИИБ, Миллий гвардия ва ФВВ ходимлари “тозалаш” тадбирлари доирасида фуқароларнинг уйига кириб, тинтув ўтказибди.

Ўзбекистон Республикаси Конституцияси 31-моддаси талабига кўра, фуқаролар уй-жой дахлсизлиги ҳуқуқига эга бўлиб, уй-жойда тинтув ўтказишга фақат қонунга мувофиқ ва суднинг қарорига асосан йўл қўйилади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Бош прокуратура коррупциявий жиноят ҳақидаги аризангиз ёки уни йўқотишга оид таклифингиз бўлса, "1161" рақамли “Ишонч телефони” ёки @bpantikoruz_bot телеграм боти орқали юборишга чақирмоқда.

“Миннатдорчилик” коррупцияси

Кўпинча, инсонлар ишларини ҳал қилиб берган мансабдор олдида ўзларини ноқулай, аниқроғи, гўёки ўзларини унинг олдида қарздордек ҳис қилишади. Агар мансабдор ишни ҳал қилиб берганлигини таъкидлаб қўядиган бўлса, бу ҳиссиёт икки карра ошади. Чунки иш битди, илтимос қилинган масала, қийнаётган муаммо қонуний ҳал этилди. Инсон доим иши ҳал бўлса, бунга сабабчи бўлган одамлардан мамнун бўлган ҳолда уларни ҳам имкон қадар хурсанд қилгиси келади.

Қизиқ, амалдор одам ўз вазифасини сидқидилдан, виждонан ва ўз вақтида бажариши натижасида инсонларнинг муаммолари ҳал этилган бўлса, уларда нима учун қарздорлик ҳисси пайдо бўлмоқда?

Сабаби шунданки, ана шу қарздорлик ҳисси келажакка қолиб кетмаслиги, кейинги учрашув ёки яна бирор масала билан ўша мансабдорга дуч келиб қолган тақдирда, унинг самимий қабул қилиниши учун замин ҳозирлаб, миннатдорчилик қилиб қўйишга интилади ва бунга кўпчилик мойил бўлади.

Ҳаттоки, юқори даражадаги ҳамда ёши улуғ бўлган мансабдорлар орасида ҳам бир “нақл” борки, буни ёшларга ёйишга ҳаракат қилишади ва ўз шогирдларига уқтиришади: “Инсонларга ёрдам қилиб қўй, ўзлари уялиб миннатдорчилик қилиб кетишади. Шунинг ўзи етади. Таъмагирлик қилиш шарт эмас, шу кресло сени боқади”.

Мана шу ғоя ҳамда ундан ҳосил бўлган кайфият мансабдорларга ўз "кресло"ларига ёпишиб олишларини таъминлайди, ёшларни эса мансабга, кресло ортидан бойлик орттиришга қизиқтиради. Натижа эса жамиятда коррупцияга қизиқишни кучайтириб, коррупциянинг шаклланишига шароит яратиб беради.

Эътибор берганмисиз, моддий шаклдаги миннатдорчиликни қабул қилишни, асосан, эҳтиёткор мансабдорлар тоифасида учратиш мумкин. Улар буни “пора олиш” деб ҳисоблашмайди, аслида эса ушбу ҳаракат ҳам пора сифатида баҳоланадиган қилмишлар сирасига киради.

Эҳтиёткор мансабдорларнинг фикрича, бундай турдаги миннатдорчиликни қабул қилишда таъмагирлик қилинмаганлиги учун ҳам бу “пора” ҳисобланмайди, яъни улар ўз ҳаракатларида таъма бўлмаганлигига урғу беришади. Аммо мансабдор томонидан талаб қилиб олинмаган, инсонлар ўзлари хоҳлаб, чин дилдан рози бўлиб берган моддий қимматликлар мансабдор шахснинг вазифасидан келиб чиқиб бажарган ҳаракатлари учун “миннатдорчилик” тарзида тақдим этилганлиги поранинг муҳим белгисини кўрсатиб беради. Бундай порани оладиган мансабдорлар шу сабабли ҳам ўз эҳтиётини қиладилар. Улар иши тушиб келган, уларга мурожаат қилган инсонлар миннатдорчилик сифатида тақдим этаётган моддий қимматликларни беришса, олиб қоладилар. Мабодо беришмаса, талаб ҳам қилишмайди. Порани миннатдорчилик сифатида баҳолайдиганлар тоифасини шу белгилар орқали тасвирлаш мумкин.

Хўш, бундай “миннатдорчилик” олди-бердисининг қандай ижтимоий хавфи бор?

“Миннатдорчилик” тарзида “совға” ва “мукофот”лар олиб юрган давлат хизматчисининг виждони чирий бошлайди, қалбида аста секин таъма уруғи ниш уради. “Совға” берган инсонларнинг муаммосини навбатсиз ҳал қилиб бериши натижасида “миннатдорчилик” билдирмаган инсонларга “вақти етмай қола бошлайди”. Охири эса эҳтиёткор мансабдор таъмагир шахсга айланади.

Демак, жамиятда коррупция мансабдор олдидаги қарздорлик ҳиссиёти ва “миннатдорчилик” белгиларидан шаклланар экан. Бунда инсонлар жамиятда ўзларига алоҳида муҳит яратишади. Миннатдорчилик деб порани бераётган ҳам, олаётган ҳам шундай муҳитга мослашиб кетади. Бузилган жамият эса “Қарздорлик ҳиссини” туядиганлар ва эҳтиёткор мансабдорлар жамиятининг кенгайиб боришига ўз-ўзидан давлат бошқарувига ўнгдан ва чапдан, ҳам юқоридан, ҳам қуйидан зиён етказади.

Хулоса қиламиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

sup

Адвокатура: Президент топшириқ берди

Одил судловни амалга оширишда адвокатлар ўрни жуда муҳим. Бу борада адвокатларга ҳимоясидаги фуқарога ўз вақтида ҳуқуқий ёрдам кўрсата олишлари учун имконият яратиш кераклиги қайд этилди.

Мутасаддиларга уч ой ичида сифатли юридик ёрдам кўрсатилишида адвокатлар фаолиятига тўсқинлик қилаётган омилларни бартараф этиш бўйича қонун лойиҳасини киритиш топширилди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судлов: Президент барча раҳбарларни қатъий огоҳлантирди

Президент суд тизимида коррупциявий хавф-хатарларни олдини олиш, одил судлов сифати ва самарадорлигини ошириш доимо диққат марказида бўлиши зарурлигини таъкидлади.

Сўнгги йилларда судлар мустақиллигини таъминлаш бўйича катта ислоҳотлар амалга оширилди. Лекин судьяларни мажлисга чақириш, уларга ваколатига кирмайдиган вазифаларни юклаш ҳолатлари ҳам учраб тургани қайд этилди.

Шунингдек, айрим идоралар томонидан судга таъсир ўтказишга уринишлар ҳали-ҳануз давом этаётгани кўрсатиб ўтилди.

“Барча раҳбарларни қатъий огоҳлантираман. Судлар фаолиятига ҳар қандай аралашиш одил судловга соя солиш, деб баҳоланади. Бу бўйича сўров ҳам, жавобгарлик ҳам қаттиқ бўлади”,
- деди Президент.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ноқонуний бойлик орттирганлик учун жавобгарлик белгиланиши мумкин

Йиғилишда давлат хизматчилари даромадини декларациялашга оид қонунни қабул қилиш вақти-соати келгани таъкидланди. Бу борада жамоатчилик фикри жуда муҳимлиги қайд этилди.

Мутасаддиларга тез фурсатда ушбу қонун лойиҳасини жамоатчилик муҳокамасига қўйиб, 1 апрелгача киритиш топширилди.

Ноқонуний бойлик орттириш учун жавобгарлик масаласини ҳам ўйлаб кўриш зарурлиги таъкидланди.

Қонунчиликка ноқонуний бойлик орттириш ҳақида модда киритиш таклиф қилинди. Яъни, давлат хизматчиси декларация қилган даромадига мос келмайдиган мол-мулкини қаердан олганини исботлаши керак бўлади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Тергов: Прокурорлик назорати сусайтириб юборилгани урғуланди

Йиғилишда прокурорлар тергов устидан назоратни сусайтириб юборгани кўрсатиб ўтилди. Жумладан, судлар томонидан 637 та жиноят иши камчиликлари учун терговга қайтарилган.

Бош прокуратура тергов сифатини ошириш ҳамда жиноятчиликни олдини олиш бўйича янада қаттиқ ишлаши кераклиги қайд этилди.

Бош прокуратура ҳам, ички ишлар вазирлиги ҳам уйғониши, янгича ишлаб, бир-бирини тийиб туриши кераклиги кўрсатиб ўтилди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ва ниҳоят ҳудудларни секторларга бўлиб бошқариш тизими бекор қилинди

Коррупцияга қарши курашиш бўйича миллий кенгаш йиғилишида «Бундан буён секторлар фаолияти билан прокурор, ички ишлар ва солиқ шуғулланмайди», – деди президент.

Уларнинг ўрнига эндиликда Бош вазир ўринбосарлари ўзига тегишли соҳалар билан ўз кучи ва тизими билан шуғулланиши белгиланди.

“Прокуратура, ички ишлар, солиқ раҳбарлари яхшилаб эшитиб олсин: сектор ишидан озод қилиш бу – эски даврга қайтиб, аҳоли ва тадбиркорларга ҳар қадамда тўсиқ, коррупцияга шароит яратиш, дегани эмас”,
- деди президент.

👉 @Advokat_Abdullayev

Биз ўзимизга нимани раво кўрсак, сизларга ҳам шуни раво кўрамиз.

Телеграмда сифатли контент топиш сомон ичида игна излашдек мушкул. Биз эса сиз учун бу ишни осонлаштирдик — энг сара блогларни жамладик!

Бир-бирини такрорламайдиган, хабарлари билан чарчатмайдиган ва фойдали маълумот берувчи блоглар рўйхати сиз учун тайёр.

Биз энг яхшиларини сизга илиндик — сиз эса яқинларингизга улашинг!👇👇👇

👉 https://t.me/addlist/uavg5tjM_vJiYzgy 👈

Тадбиркорлик субъектлари билан судлар ўртасида электрон маълумот алмашиш йўлга қўйилади

Президент Шавкат Мирзиёев 27 февраль куни суд фаолиятини янада яхшилаш, очиқлик ва рақамлаштириш даражасини ошириш чора-тадбирлари юзасидан йиғилиш ўтказди.

Суд ишларини юритишда қоғоз шаклидан бутунлай воз кечиш мақсадида “Рақамли суд” концепцияси амалга оширилади. Бунинг учун Олий суд ҳузурида Ахборот технологиялари маркази ташкил этилади. У судларга зарур бўлган ахборот тизимлари ва дастурий маҳсулотлар яратиш, сунъий интеллектни жорий этиш ҳамда ахборот хавфсизлигини таъминлаш билан шуғулланади.

Мамлакатимиз Конституциясига кўра, Олий судга қонунчилик ташаббуси ваколати берилган. Шунга асосан, тадбиркорлик, инвестиция, инфратузилма, ер, солиқ, кредит, меҳнат муносабатлари каби энг кўп учраётган масалаларни таҳлил қилиб, ҳар ойда ҳукуматга, ҳар чоракда парламентга таклиф киритиб бориш муҳимлиги таъкидланди.

Манба: https://president.uz/uz/lists/view/7911

👉 @Advokat_Abdullayev

Тергов судьяга нисбатан текширув бошланди

Kun.uz тарқатган хабарга кўра, ЖИБ Узун туман суди судьяси А.Алиқулов томонидан 24 февраль куни чиқарилган қарорга кўра, марҳум Тоҳир Ҳайитовга ўлимидан бир кун олдин «навбатчи» модда – МЖтК 183-моддаси (майда безорилик) қўйилган ва 6 сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланган экан.

Маъмурий қамоқ – классик усул

Тергов тезкор гуруҳи очилмаган жиноятни фош этишда шубҳали шахсларни ИИБ биносига олиб кириб олиш учун маъмурий қамоқ амалиётини қўллаб келади. Бунда шубҳа остига олинган шахсга МЖтКнинг майда безорилик, ҳақорат ёки ички ишлар органи ходимининг қонуний талабига бўйсунмаслик каби айбловлар «илинади». Шахс унга қўйилган айбловни содир этган-этмагани аҳамияти йўқ: судлар ўз вазифасини «қойиллатиб» ижро қилиб беради.

Судьялар олий кенгаши баёнотига кўра, мазкур маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш юзасидан Судьялар одоби кодекси қоидалари бузилгани эҳтимолидан келиб чиқиб, тергов судьяси А.Алиқуловга нисбатан хизмат текшируви тайинланибди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ёпиқ судлар маълумотларини ошкор қилганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланмоқда

Олий Мажлис Қонунчилик палатаси 25 февраль куни бўлиб ўтган мажлисда ёпиқ суд мажлислари маълумотларини ошкор қилганлик учун жиноий жавобгарлик жорий этишни назарда тутувчи қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди.

Олий суд раиси ўринбосари — хўжалик ишлари бўйича судлов ҳайъати раиси Шуҳрат Полванов мазкур қонун лойиҳаси Президент администрациясининг 2024 йил 23 сентябрдаги хати асосида «мавжуд суд амалиётидаги муаммолар туфайли» ишлаб чиқилганини маълум қилди.

Унинг сўзларига кўра, кейинги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилган ислоҳотлар туфайли тизимнинг очиқлиги таъминланган. Хусусан, суд жараёнларида барча фуқароларнинг иштироки таъминланиб, суд қарорлари онлайн тарзда эълон қилинмоқда.

«Яратилган имкониятларга қарамай, бугунги кунда ёпиқ суд мажлиси иштирокчилари судья рухсатисиз суд жараёнидаги маълумотларни ошкор қилаётган ҳолатлар кўп», — деди у.

Батафсил ва манба: gazeta.uz

👉 @Advokat_Abdullayev

Ушбу модда билан маъмурий жавобгарликка тортиш учун қуйидаги асослар бўлиши керак:

➖ ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимларининг фото - ва (ёки) видеотасвири бўлиши;

➖фото - ва (ёки) видеотасвир ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимлари жамоат хавфсизлигини таъминлаш бўйича хизмат вазифаларини бажараётган пайтда олинган бўлиши;

➖фото - ва (ёки) видеотасвир ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг фақат биттагина ходимига эмас, камида икки нафар ходимига тегишли бўлиши, (чунки модда матнида "лар" қўшимчаси ишлатилган ва бу кўплик маъносини англатади);

➖фото - ва (ёки) видеотасвирда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимлари обрўларининг айнан тушишига олиб келадиган маъно, мазмун акс эттирилган бўлиши;

➖шундай фото - ва (ёки) видеотасвир жўнатилган, юборилган эмас, айнан тарқатилган бўлиши (чунки "жўнатиш" билан "тарқатиш" бошқа-бошқа жараёнларни ифодалайди);

👉 @Advokat_Abdullayev

"Ижтимоий хавф" жиноят-ҳуқуқий тушунчагина эмас

Тошкент давлат юридик университети доценти Раззоқ Алтиевнинг жамоатчилик фаоли Расул Кушербаев “Олти йил аввалги овозлик хабар учун беш йиллик қамоқ жазоси” деб номланган материали бўйича берган фикрларига биз ҳам тўлақонли қўшилмадик.

Албатта, сўз масъулияти қаршисида ҳар биримиз нозик чегаралардан ўтиб кетмаслигимиз керак.

Расул Кушербаевнинг ўша мақоласи ҳам мазмунан, ҳам юридик таҳлил қилинса, у шахснинг жавобгарликка тортилмаслиги кераклигини иддао қилмаганлигини тушуниш қийин эмас. Кушербаев мақолада сўз кетган ўша қилмишнинг жиноят-ҳуқуқий назариясидаги "ижтимоий хавфлилиги даражаси" га ишора қилмаган бўлиб, фактик жиҳатини урғулашга уринган. Яъни, материал икки нафар шахсгагина жўнатилган эканлигидан келиб чиқиб, хавф-хатар кенг жамоятчиликка, оммага йўналмаган эканини, бундан ташқари, ўша қилмишдан кейин орадан 6 йил вақт ўтганидан келиб чиқиб, бу узоқ вақт мобайнида шахснинг жамиятга реал хавфлилигини ифодаловчи ҳеч қандай аломатлар, белгилар мавжуд эмаслигини урғулашга уринган.

Бир жамоятчилик фаоли, журналист тилидан гапирилганида "ижтимоий хавф", "ижтимоий хавфи катта эмас" каби ибораларни профессионал жиноят ҳуқуқи назариётчисининг тилидан, деб қабул қилиниши тўғри бўлмайди. Чунки, айнан Р.Кушербаевнинг матни ва нутқидаги бу иборалар жиноий-ҳуқуқий категория сифатитда эмас, балки ижтимоий категория, халқчилик тушунча сифатида ишлатилган ва шундай қабул қилиниши керак ҳам.

Доцент Р.Алтиев матнни фақатгина юридик таҳлил қилиш билангина ўзини чеклаб қўйганлиги матн муаллифининг нуқтаи-назарини англаб олишига тўсқинлик қилиб қўйган, назаримизда.

Ўз навбатида, амалдаги Жиноят кодексининг 64-моддасига мувофиқ жавобгарликка тортиш муддатининг ўтиб кетганлиги муносабати билан жиноят учун жавобгарликдан озод қилиш жавобгарликнинг муқаррарлиги принципига зид эмас.

Бир пайтда доцент эса, ижтимоий хавфи катта бўлмаган жиноятни иддао қилган деб нотўғри ёндашган кўринади.

Шунингдек, Расул Кушербаев нутқида асосий фонда инсонларни тақиқланган диний материалларни тарқатишдан қайтариш, бу борада хўшёрликка чақириш ётибди, назаримизда. Ўз навбатида, келтирилган кейсда у С.Илиусиновга 5 йилу 1 ой жазо тайинланар экан, инсонпарварлик принципини қўлланмаганлигига эътироз билдирган.

Қолаверса, ЖКнинг 57-моддасини қўллашга етарлича асослар бўлгани ҳолда, суд буни қўлланмаганлигига танқидий фикр билдирилиши қандай асосларга кўра, қайси илмий манбадан келиб чиқиб, ноўрин ва хато деб баҳолаган, доцент Р.Алтиев, бизга ҳам қизиқ.

👉 @Advokat_Abdullayev

Алламжонов ходимларига оид иш: далил ўзи бормиди?

Ушбу ахборотда ёзилишича, бугун Олий судда тафтиш тартибида кўрилган, ўша 7 (етти) нафар шахсга нисбатан бўлган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш маъмурий ҳуқуқбузарлик ҳодисаси йўқлиги асоси билан МЖтКнинг 271-моддаси 1-банди қўлланилиб, тугатилибди.

Биз суд қарорини муҳокама қилмоқчи эмасмиз. Бироқ, Ички ишлар вазирлиги манзилига хусусий ажрим чиқарилиб, унда гўёки ИИБ ходими айбдорликка оид далилларни тўплаш чораларини кўрмаган деб ёндашилиши ғалати.

Сизни билмадик-ку, лекин биз бунда мантиқни топа олмадик.

Қайтарамиз: маъмурий ҳуқуқбузарлик ҳодисаси йўқ экан, лекин ИИБ ходими айбдорликка оид далилларни тўплаш чораларини кўрмаган эмиш.

👉 @Advokat_Abdullayev

Алламжонов ходимларига оид иш “буюртма”миди?

Ушбу расмий ахборотда ёзилишича, бугун Олий судда тафтиш тартибида кўрилган, ўша 7 (етти) нафар шахсга нисбатан МЖтКнинг 183-моддаси ва 194-моддаси 1-қисми билан бўлган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги иш маъмурий ҳуқуқбузарлик ҳодисаси йўқлиги асоси билан МЖтКнинг 271-моддаси 1-банди қўлланилиб, тугатилибди.

Ўзи одатда, афсуски, шу юқоридаги моддалар ким (лар)нидир “ичкари” га олиб кириб олишга эришиш учунгина хизмат қиладиган “навбатчи” моддалар бўлиб қолган. Бунга амалиётдан талайгина мисоллар бор.

Ушбу кейсда ҳам 7 нафар шахс айнан шундай “буюртма”нинг нишонлари бўлиб қолганлиги Олий суднинг ИИБ ходимига нисбатан чиқарган хусусий ажримидаги ёндашувидан ҳам яққол кўзга ташланиб қолган.

Шу ўринда, “буюртма”чиларга, суд бу “буюртма”ларни бажартириш воситаси эмаслигини, судьяларга эса, ўз мустақилликларини аввало, ўзлари ҳурмат қилишлари лозимлигини эслатиб қўймоқчимиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Жиноий жавобгарликни белгиловчи қонун бугундан кучга кирди

➖Транспорт воситасини мастлик ҳолатида бошқарганлик ёки текширувдан ўтишдан бўйин товлаганлик учун;

➖Транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этилган шахснинг транспорт воситасини бошқарганлик учун;

➖Автомототранспорт воситаларининг ва улар тиркамаларининг (ярим тиркамаларининг) давлат рақам белгиларини ёки идентификация рақамларини қонунга хилоф равишда тайёрлаганлик, ўтказганлик ёки улардан фойдаланганлик, шунингдек уларни қалбакилаштирганлик учун;

➖Автомототранспорт воситалари, шаҳар электр транспорти воситалари ҳайдовчиларини ва тракторчи-машинистларни тайёрлаш ҳамда қайта тайёрлаш, шунингдек имтиҳонлар ўтказиш ва гувоҳномалар бериш тартибини бузганлик учун;

➖Сиқилган табиий газда, суюлтирилган нефть газида ёки дизель ва газсимон ёқилғи аралашмасида ишлайдиган транспорт воситаларидан фойдаланишда хавфсизлик қоидаларини бузганлик учун амалдаги Жиноят кодексига тегишли қўшимчалар ва ўзгартиришлар киритилиб, жиноий жавобгарликлар белгиланди.

Қонун расмий эълон қилинди ва бугундан кучга кирди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Шаҳар ҳокимининг ташаббуси. Шаҳар прокурори журъат қила оладими?

Қувасойда 300 га яқин дарахт шаҳар ҳокимининг ташаббуси билан қўпориб ташланганлиги ҳақида хабарлар тарқалди.

Фарғона вилояти экология бошқармаси бошлиғи Баҳром Жумановга кўра, дарахтларни кўчирилишига рухсат берилиши ҳақида бирор бир мурожаат ккелиб тушмаган.

Қувасой шаҳар прокурори Санжархон Жаҳонов эса, ҳолат юзасидан ўрганиш ишлари олиб борилаётганини маълум қилибди.

Бизга қизиқ туюлгани, бундай мазмундаги хабардан сўнг, шаҳар ҳокимининг хатти-ҳаракатларига қонуний баҳо беришга қаратилган терговга қадар текширув эмас, шунчаки, ўрганиш ишлари олиб борилаётган эмиш.

Жамоатчилик вакили сифатида бундай ёндашувни қабул қила олмаймиз. Қонун ҳоким учун ҳам ишлаши керак. Шаҳар прокурори ўзи билан секторлар доирасида бирга ишловчи, айни бир ҳудуднинг ҳокимига нисбатан холисона процессуал қарор қабул қилишига эса, бизда шубҳа бор. Сизда-чи?

Бундай хабар жиноят ҳақидаги хабар сифатида қайд этилиб, ўрганиш ҳужжатлари тарзида эмас, терговга қадар текширув материали тарзида расмийлаштирилиб, камида вилоят прокуратураси терговчиларидан бирининг иш юритувига топширилиши мақсадга мувофиқ.

👉 @Advokat_Abdullayev

Тинтув: Адвокатга нисбатан зўравонлик ишлатилганми?

Ижтимоий тармоқларда “Адвокатга нисбатан зўравонлик ишлатилди” сарлавҳаси остида хабарлар тарқалди.
Адвокатлар палатаси Тошкент шаҳар ҳудудий бошқармаси вазиятни ўрганиб, адвокатга нисбатан ички ишлар ходимлари томонидан тазйиқ ўтказилгани, зўравонлик ва жароҳат етказилганини аниқлаган.

Мазкур ҳолатлари бўйича муносабат билдиришни сўраб Тошкент шаҳар прокурори ва Тошкент шаҳар Ички ишлар бош бошқармаси бошлиғига расмий хат билан мурожаат қилган.

Маълум бўлишича, Тошкент шаҳрида фаолият юритувчи "Barrister" адвокатлик фирмаси адвокати А.Ш. 2025 йил 12 февраль куни ҳимояси остидаги шахсга тегишли хонадонда Мирзо Улуғбек тумани ички ишлар органи фаолиятни мувофиқлаштириш бўлими ҳузуридаги тергов бўлими терговчиси, катта лейтенант Б.К. томонидан тинтув ўтказилаётганидан хабар топган.

Буни унга ҳимояси остидаги шахснинг турмуш ўртоғи қўнғироқ қилиб айтган. Адвокат у ерга борганида терговчи Б.К. тинтувни қилаётганини кўрган. Шунда у уй эгасидан “терговчи сизни тинтув ўтказиш тўғрисидаги суд ажрими билан таништирдими?” деб сўраганида у “йўқ, мени таништирмасдан уйимга кириб, тинтув бошлади”, деб жавоб берган.

Адвокат терговчига дарҳол қонун доирасида суд ажрими билан таништириши кераклиги ҳақида айтган. Шунда терговчи қўпол муомалада бўлган ва “кимга шикоят қилсангиз қилинг, мен таништирмайман”, деган ва адвокатдан дарҳол хонадондан чиқиб кетишини талаб қилган. Акс ҳолда профилактика инспекторига буюриб, куч билан чиқаришини айтган.

Шунда адвокат “уй эгаси ажрим билан таништирилганидан кейингина чиқиб кетаман”, деб айтган. Терговчи ўзбек тилида ёзилган суд ажримини ўқишни бошлаганида уй эгаси ўзбек тилини тушунмаслигини айтган. Шунга қарамай у “ўзим таржима қилиб бераман, керак бўлса”, деган.

Терговчи жаҳл билан адвокатни қўли билан итариб, ички ишлар бўлими ходимларига уни олиб чиқишларини айтган. Яшнобод тумани ички ишлар органи фаолиятни мувофиқлаштириш бўлими ҳуқуқбузарликлар профилактикаси хизмати ходимлари унга куч ишлатиб, қўлидан ушлаб, сиқиб, хонадондан итариб чиқарган. Шунда унинг қўлига енгил жароҳат етказилган.

Адвокатлар палатаси Тошкент шаҳар ҳудудий бошқармаси тегишли органларга юборилган мурожаатлар жавобини маълум қилиши ҳақида хабар берди. Шу билан бирга, адвокатларнинг касбий фаолиятига тўсқинлик қилиш, уларга тазйиқ ўтказиш ёки куч ишлатишнинг ҳар қандай кўринишини қатъиян қоралашини билдирди.

Мавзуга яна қайтамиз. Бу масалада Тошкент шаҳар прокурори ва Тошкент шаҳар Ички ишлар бош бошқармаси бошлиғи қандай жавоб берар экан?

Манба: uza.uz

👉 @Advokat_Abdullayev

Жавобгарлик оғир эмас: ҳақоратланган, калтакланган, обрўсизлантирилган ўқитувчини қонун қандай ҳимоя қилади?

Сирдарё вилоятининг Сардоба туманидаги мактабларнинг бирида аёл киши дарс вақтида ўқитувчини ургани акс этган видеони кўрган бўлсангиз керак, албатта. Аёл синфда ўқитувчига қўпол муомалада бўлиб, унинг юзига мушт туширган ва ўлдириш билан таҳдид қилган. “Дарё” ўқитувчининг иш фаолиятига ноқонуний аралашганлик, ҳақорат ва бошқа турда тазйиқ ўтказганлик учун қонунчиликда белгиланган жазо чоралари билан қизиқди.

Манба ва батафсил

👉 @Advokat_Abdullayev

Ўз номи билан ҳимоячи бўлган адвокатдан ҳимоя учун ортиқча ҳужжат талаб қилиш қанчалик тўғри?

Судда адвокат иштирок этиши учун барча ҳолларда адвокатлик гувоҳномаси ва адвокатлар тузилмаси томонидан берилган ордердан ташқари ишончнома ҳам тақдим этилишини талаб қилиш ҳолатлари мавжуд. Бу қанчалик тўғри? Ахир, адвокат ўз номи билан ҳимоячи. Унда гувоҳнома ва ордер бўлишининг ўзи кифоя қилмайдими?

Адвокат ишга киришиши учун адвокатлик гувоҳномаси ва адвокатлар тузилмаси томонидан берилган ордер тақдим этилиши кифоя бўлиб, у адвокатга юридик ёрдам сўраб мурожаат этган шахс манфаатларини судда ҳимоя қилиш ҳуқуқини беради. (Фуқаролик процессуал кодексининг 69-моддасининг иккинчи қисмида назарда тутилган ҳуқуқлардан ташқари).

Фуқаролик ишлари бўйича Навбаҳор туманлараро суди судьяси Алишер Баҳромов

Манба ва батафсил

👉 @Advokat_Abdullayev

Репрессив ёндашув: қўлкишани асосли қўлланганми?

Ижтимоий тармоқларда жорий йил 14 февраль куни Бош прокурор ўринбосари Ш.Аминов раҳбарлигида Самарқанд вилоятида энергетика соҳасида содир этилаётган коррупцион ҳолатлар ҳамда тизимни “коррупциясиз соҳа”га айлантириш бўйича танқидий йиғилиш ўтказилганлиги ҳақидаги хабар тарқалди.

Аввало, коррупцияга биз ҳам бошқалар каби муросасизмиз. Бироқ, амалдаги қонунчиликка мувофиқ, унга қарши курашишнинг ва бу ҳақидаги ахборотларни тарқатишнинг ўзига яраша белгиланган қоидалари, талаблари бор.

Энди, Энергетика вазирлиги томонидан тарқатилган ушбу хабарда воқеликнинг талқин қилинишига эътиборингизни қаратсак. Унда, йиғилиш жараёнида таъминот корхоналарининг коррупциявий жиноятларни содир қилганликда айбланган 7 нафар ходими гумонланувчи тариқасида ушланганлиги айтилган.

Биринчидан, шахс айбланган бўлса, айнан гумон қилинувчи тариқасида ушланмайди. "Айбланган" деган сўз замирида ҳукмий ёндашув бўлиб, бу суднинг қонуний кучга кирган айблов ҳукми чиқарилганлигини ифодалаб қўяди.

Иккинчидан, шахсни гумон қилинувчи тариқасида ушлаш учун албатта, у айнан гумон қилинувчи тариқасида ишда иштирок этиш учун жалб қилинганлиги ҳақидаги суриштирувчи, терговчи ёки прокурорнинг қарори бўлиши талаб этилади.

Учинчидан, суратларда ўша 7 нафар шахсларнинг қўлларига қўлкишани (наручник) солинганлигини кўрамиз.

“Ички ишлар органлари тўғрисида”ги Қонуннинг махсус воситаларни қўллашга оид 23-моддасига кўра, қўлкишани махсус восита ҳисобланади ва уни қўллашнинг ўзига яраша асослари келтирилган.

Лекин, юқоридаги манзарада уларга нисбатан қўлкишани қўллашнинг асосларидан бирортасини топмадик ва шу боис ҳам, ушбу манзарани биз, ушланган шахсларнинг шахсиятларига нисбатан омма қаршисидаги репрессив ёндашув, деб ҳисоблаймиз.

Бош прокуратура телеграмдаги расмий каналида айни шу ҳолатни ёритишда репрессивликни ифодалаб қўйишдан тийилган кўринади. Лекин, бизнингча, Бош прокуратура ушбу ҳолатда ўша 7 нафар шахсларнинг ушланиши ҳамда уларга нисбатан омматан махсус восита ишлатилишининг процессуал ҳуқуқий асосини жамоатчиликка очиқлаши лозим.

👉 @Advokat_Abdullayev

Репрессив ёндашув: қўлкишани асосли қўлланганми?

👉 @Advokat_Abdullayev

Озодликдан маҳрум этиш жойларидан озод этилган шахсларга бир марталик нафақа пули тўланади

2025 йил 1 майдан озодликдан маҳрум этиш жойларидан озод қилинган шахсларга БҲМнинг 6 баравари (2,25 миллион сўм) миқдоридаги бир марталик нафақа пули «Инсон» ижтимоий хизматлар марказлари орқали тўланади.

Ҳуқуқий асос: 2025 йил 30 январдаги 17-сонли Фармоннинг 6-банди "б" кичик банди

👉 @Advokat_Abdullayev

Юридик ёрдам - Вазирликдан масъулият

Шу кунларда давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатларни жалб қилиш бўйича “Юридик ёрдам” ахборот тизимида техник муаммолар тез-тез кузатилаётганлиги, бу эса, ишларни ўз вақтида кўриб чиқилишига салбий таъсир этаётгани ҳақида хабарлар келиб тушмоқда.

“Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тўғрисида”ги Қонуннинг 8-моддасига кўра, давлат ҳисобидан юридик ёрдам фақатгина давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатлар реестрига киритилган адвокатлар томонидан кўрсатилади.

Қонуннинг 20-моддасига мувофиқ, махсус ваколатли давлат органининг давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш ҳақидаги қарори ёки адвокат тайинлаш тўғрисидаги суриштирувчининг, терговчининг, прокурорнинг қарори, ёхуд суднинг ажрими “Юридик ёрдам” ахборот тизимида рўйхатга олинганидан кейин давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатни тасодифий автоматик танлов асосида, мансабдор томонидан эмас, балки тизим томонидан белгиланади.

Қонуннинг 7-моддасига мувофиқ, давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатувчи адвокатлар реестрини юритиш ва бошқариш ваколати Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигига берилган.

Тарихда ўтган Афина сиёсатшуноси Солоннинг ажойиб гапи бор: "Бошқаларнинг масъулиятини хоҳласанг, ўзинг ҳам масъулиятли бўл."

Шундай экан, Адлия вазирлиги “Юридик ёрдам” ахборот тизимининг узлуксиз ва муаммосиз ишлашини таъминлашга масъулиятли ёндашади, деб умид қиламиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Битта китоб ўқиган маҳкумнинг жазо муддати 3 кунга қисқартирилади

Жиноят кодексига китоб ўқишга жалб қилиш орқали маҳкумларни ахлоқан тузатиш бўйича янги 74-1-модда киритилмоқда.

Унга кўра, фақат жазо муддатини тўлиқ ўташи лозим бўлган маҳкумларга нисбатан тасдиқланган рўйхат бўйича 1 та китоб ўқиган ва белгиланган тартибда имтиҳон топширган тақдирда жазосини 3 кунга қисқартириш назарда тутилмоқда.

Шунингдек, Жиноят кодексининг 73, 74-моддалари асосида эса жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилиш ёки енгилроғи билан алмаштириш масаласини ҳал этиш вақтида ҳам китоб ўқиганлик инобатга олиниши белгиланяпти.

Қонун лойиҳаси биринчи ўқишда қабул қилинди.

***
Ажойиб. Лекин шу ўринда савол туғилади.

Китоб ўқиган маҳкумнинг жазо муддатининг қисқараши ҳақида қоида белгиланар экан, жазо муддатини тўлиқ ўташи лозим бўлган ёки тўлиқ ўташи лозим бўлмаган маҳкумлар тоифасига ажратишдан маъно нима? Бундан нима кўзланган?

👉 @Advokat_Abdullayev

Битта китоб ўқиган маҳкумнинг жазо муддати 3 кунга қисқартирилади

Жиноят кодексига китоб ўқишга жалб қилиш орқали маҳкумларни ахлоқан тузатиш бўйича янги 74-1-модда киритилмоқда.

Унга кўра, фақат жазо муддатини тўлиқ ўташи лозим бўлган маҳкумларга нисбатан тасдиқланган рўйхат бўйича 1 та китоб ўқиган ва белгиланган тартибда имтиҳон топширган тақдирда жазосини 3 кунга қисқартириш назарда тутилмоқда.

Шунингдек, Жиноят кодексининг 73, 74-моддалари асосида эса жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилиш ёки енгилроғи билан алмаштириш масаласини ҳал этиш вақтида ҳам китоб ўқиганлик инобатга олиниши белгиланяпти.

Қонун лойиҳаси биринчи ўқишда қабул қилинди.

***
Шу ўринда савол туғилади.

Китоб ўқиган маҳкумнинг жазо муддатининг қисқараши ҳақида қоида белгиланар экан, жазо муддатини тўлиқ ўташи лозим бўлган ёки ўташи лозим бўлмаган маҳкумлар тоифасига ажратишдан маъно нимада? Нима учун бу мезон ҳақида айтилмоқда?

👉 @Advokat_Abdullayev

"Бирга бир": навбатдаги оқлов

Француз қўшиқчиси Софи Арну айтади-ки, одил судлов ниқоб таққан қизга ўхшайди. Уни даъвогар ташкил қилади, прокурор чалғитади, адвокат чигаллаштиради, судья қўллайди. Охир-оқибат адолатга эришилади.

Ва ниҳоят, деярли 2 йиллик курашлардан сўнг ҳимоямиз остидаги Ахмаджановга нисбатан қарйиб 5 млрд. сўмлик фирибгарлик айблови тўлиқ “синди”.

Хусусан, судья Мирғани Мирзоҳидов раислигида (маърузачи судья Наргиза Касимова) Тошкент шаҳар судининг апелляция ҳайъати Жиноят кодексининг 168-моддаси 4-қисми “а” банди билан биринчи босқич суди ўқиган айблов ҳукмини бекор қилиб, оқлов ҳукмини ўқиди.

Ҳимоя иш ҳужжатларида мавжуд далилларни “бирга бир” (1=1) деб баҳолаган. Бу нима дегани?

Ҳимоямиз остидаги Ахмаджановга нисбатан қарши фактлар фақатгина жабрланувчиларнинг “бердим, олмадим” дан иборат кўрсатувлари бўлса, ўзининг “олдим ва ортиғи билан бердим” деган кўрсатувлари. Демак, бирга бир. Ҳар иккала томон бир бирининг айтганларини инкор қилади.

Бундай вазиятда Жиноят-процессуал кодексининг 23-моддасидаги қоида, яъни айбдорликка оид барча шубҳалар судланувчи фойдасига ҳал қилиниши лозим бўларди ва шундай бўлди ҳам.

Деярли 2 йил вақт давомида қуйи ва ўрта бўғин тергов тармоқлари терговчиларига тушунтирдик, тушунишди. Лекин юқори тергов тармоғи тушунмади, тўғрироғи, тушунишни хоҳламади. Иш айблов хулосаси билан судга тақдим этилди.

Далиллар назариясида "Исботлаш қанчалик узоққа чўзилса, далил шунчалик шубҳа остида қолади.", - деган олтин қоида бор. Бу ишда ҳам худди шундай бўлди.

Агар прокурор протест билдирмоқчи бўлса, албатта ишнинг ичига тез кира оладиган схемаларимизни тақдим этиб, баҳам кўришимиз мумкин. Бундай шаштидан қайтиши аниқ.

👉 @Advokat_Abdullayev

К.Алламжоновга суиқасд иши: Олий суд матбуоти нимани сир тутмоқчи?

Бугун Олий суд матбуот хизмати раҳбари Азиз Абидов Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий судида фуқаро К. Алламжоновга уюштирилган суиқасдга оид жиноят иши доирасида 10 нафар шахсга нисбатан суд жараёни якунланиб, суд ҳукми эълон қилинганлиги ҳақидаги хабарни тарқатди.

Унда айтилишича, Шуҳрат Расуловга 23 йил, Джавлан Юнусовга 18 йил 6 ой, Шохрух Ахмедовга 23 йил, Исмоил Жаҳонгировга 23 йил ва Дониёр Ташходжаевга 7 йил озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.

Қолган 5 нафар судланувчига қилмишига мувофиқ равишда турли муддатларга озодликдан маҳрум қилиш жазолари тайинланганлиги айтилади.

Лекин, негадир қолган ўша 5 нафар айбдор деб топилганларнинг шахси очиқланмаган. Қизиқ. Нимасига кўра танланди?

Қолаверса, хабарда маҳкумлар Жиноят кодексининг айнан қайси моддалари билан айбдор деб топилганлиги ҳам очиқланмаган.

Ваҳоланки, жиноят ишига махфийлик грифи берилганлиги шахсларни айбдор деб топилган моддаларни ҳам сир тутилиши кераклигини билдирмайди.

👉 @Advokat_Abdullayev

Адвокат: баъзи чекловларда мантиқ йўқ

Афсус-ки, амалиётда адвокатнинг профессионал фаолиятига тўсқинлик қилиш ҳолатлари тез-тез кузатилмоқда.

Куни кеча, адвокат Гулмира Бобожонова ўз ҳимояси остидаги шахс билан учрашиш учун Марказий тергов ҳибсхонаси (“Тоштурма”)га киришига Ҳибсхона маъмурлари томонидан монелик қилинганидан норозилик билдириб, чиқди.

Адвокатга у шахсий телефон аппарати билан кираётганини важ қилиб, смарт - соатини қолдиришини талаб қилганлар.

Хўш, мавжуд тартиб қоидалар нима дейди?

Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги тергов ҳибсхоналарининг ички тартиб қоидалари (162-1)да ёзилишича, адвокатнинг ҳимоя остидаги шахс билан учрашиш жараёнида электрон воситалардан (мобил телефон, фотоаппарат ва диктофон) фойдаланиш имконияти яратилади. Бунда адвокат томонидан электрон воситалардан маълумотларни қайд этиш билан боғлиқ бўлмаган бошқа мақсадларда фойдаланиш тақиқланади.

Адвокатга кўра, қўлидаги соати (smart-watch) айни пайтда мобил телефон қурилмаси ҳисобланади.

Шу каби, бизда ҳам бир ҳолат бўлган эди. Мобил телефонимизни унинг қувватлагичи (power bank) билан бирга олиб кирмоқчи бўлганимизда қувватлагични қолдиришимиз талаб қилинган эди.

Бундай мантиқсиз ва мақсадсиз чекловлардан нима кўзланган, ҳайронмиз.

Адвокат билан бўлган ҳолат юзасидан Адвокатлар палатаси Тошкент шаҳар ҳудудий бошқармаси томонидан тегишли Ҳуқуқни мухофаза қилувчи идораларга мурожаатлар юборибди.

Кўрайлик-чи, қандай муносабат билдириларкин?

👉 @Advokat_Abdullayev

"Маҳкум китоб ўқиса, жазо муддати қисқарадими?" - деган савол беришяпти

Шундай таклиф киритилган қонун лойиҳаси ҳозирги кунда Олий Мажлис Қонунчилик палатасида муҳокама босқичида. Лекин, бу ҳали қонун эмас ва амалиётга татбиқ этилгани йўқ.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ўша сўз - ҳақорат қилиш

Ижтимоий тармоқларда ҳалиям муҳокама қилинаётган, рус тилидан таржима қилинганда аҳмоқ, тентак, онги паст деган маъноларни ифодалайдиган ўша сўз аслида ҳақорат қилиш саналади.

Яъни, шахснинг шаънини, қадр-қимматини камситувчи, уни обрўсизлантирувчи ҳар қандай сўзни бировга қарата ишлатилиши бу ҳақоратдир. Нотиқнинг "мен ундай маънода айтмагандим, мен буни билмасдим" каби баҳоналари шу сўз қаратилган шахс учун заррача аҳамият касб этмаслиги мумкин. Ва у ўзини камситилган, ҳақоратланган деб қабул қилиши керак.

Албатта, ҳақорат қилганлик учун тегишлича, маъмурий ҳамда жиноий жавобгарликлар белгиланган.

👉 @Advokat_Abdullayev

Жиноий одил судлов: шакл эмас, маъно-мазмун устун

Адвокат Саидали Мухторалиевнинг қуйидаги фикрларига қўшиламиз:

"Битта меҳнат инспектори меҳнат шартномалари ЯММТда рўйхатдан ўтказилмаганлигини асос қилиб, бу ходимларга ноқонуний иш ҳақи тўланган ва бу пул маблағлари раҳбар томонидан талон-тарож қилинган деб хулоса берибди.

Ҳозир, шу раҳбарга ЖК 167-моддаси (ўзлаштириш ёки растрата йўли билан талон-торож қилиш) билан жиноят иши очилиб, тақдири жуда оғир ҳолатда турибди.

Ваҳоланки, меҳнат шартномасини ЯММТда рўйхатдан ўтмаганини қўйинг, ҳатто меҳнат шартномаси тузилмаган тақдирда ҳам, агар иш берувчи ходимга ишни бошлашга рухсат берган бўлса ва ходим иш бошлаган бўлса, у ишга қабул қилинган ҳисобланади. Бу Меҳнат кодексининг 128-моддаси талаби. Бундай ҳолларда, ходимга иш ҳақи тўланиши қонуний бўлади.

Лекин битта меҳнат инспекторининг қотиб қолган мияси сабаб берган хулосаси оқибатида бир айбсиз одам қамалиб кетиши мумкин.

Менимча, меҳнат ҳуқуқ инспекторларини бу лавозимга тайинлашда сал эҳтиёткор бўлиш керак, бунда: биринчидан, бу лавозимлар бўйича иш ҳақи миқдорини ошириш керак, иккинчидан, дордан қочган ва терговчилар нима деса ўшани ёзиб берадиган малакасиз одамларнинг келишига йўл қўймаслик керак."

👉 @Advokat_Abdullayev

"Шовқин" атайин чиқарилади

Айрим ишларда тергов ва суд атрофида “обқўйибди”, “ҳал қилибди” деган гап-сўзлар атайин тарқатилади. Бундай шовқин нима учун чиқарилади, деб ўйлайсиз?

Табиий-ки, бу хабар ишни кўриб чиқаётганга етиб борганидан кейин, унинг қўли “тоза” бўлган тақдирда ҳам, иккиланиш, хадик, хавотир ва (ёки) қўрқув ҳиссини пайдо бўлишига олиб келиши мумкин. Бу эса, ишнинг якунини "шовқин" солувчиларнинг истаги томонга қараб бураб юборишига ундаб қолади.

Шундай экан, турли “фисқу-фасод”, “деди-деди”лар воситасида тергов ва одил судлов фаолиятига таъсир ўтказишга уринишлардан тийилайлик!

👉 @Advokat_Abdullayev

Маҳкумлар қизамиқдан қирғин хоҳлаганми?

Суд ҳукмига кўра, Наманган вилояти ҳудудида аҳоли орасида қизамиқ касаллиги кенг тарқалиб, эпидемиологик вазият кескинлашиб, бунинг натижасида 2023 йилда 1912 нафар, 2024 йил январь-февраль ойлари давомида 875 нафар фуқароларга қизамиқ касаллиги тарқалган, 25 нафар бемор қизамиқ касаллиги асоратида вафот этган.

Илгари сурилган айбловларнинг моҳиятига кўра, қизамиқ касаллиги аслида, айблов илгари сурилаётган, масъул шахсларнинг эҳтиётсизлиги оқибатида тарқалиб кетган.

Бироқ, суд ҳукмининг қарор қисми мазмунан бошқачароқ тўхтамни ифодалаб қўйган. Яъни, гўё-ки, судланувчилар эпидемиологик суриштирув ўтказиш, касаллик занжирини аниқлаш ва бартараф этиш чораларини қасддан кўрмаган, деб ёндашиб қўйилган.

Суднинг айнан шундай ёндашуви уларни, шу жумладан, икки нафар 60 ёшдан ошган врачларни суд залидан қамоққа олишга, алалоқибат эса, жазо сифатида озодликдан маҳрум қилишни танлашига хизмат қилган. Эҳтиётсизлик орқасида содир этилган деб баҳоланганида эди, қонун талаби (ЖК 50-м 10-қ) дан келиб чиққанда, балки озодликдан маҳрум қилиш жазосини танлашга ҳам асос қолмаган бўлар эди.

Биз суд ҳукмини таҳлилий кўриб чиққанимизда унда судланувчилар айнан ЖКнинг 257-1-моддаси 3-қисми билан малакаланган қилмишларини қасддан содир этган эканликларининг асосларини кўрмадик.

Шуни эътиборга олиниши керак-ки, ҳисоботларда касаллик фактларини қасддан яширганликка доир айбловдаги қасд масаласи бошқа мавзу ва бундаги қасдни ЖК нинг 257-1-моддасининг таркибини берувчи зарурий белгиларга ҳам қўшиб, талқин қилиниши хато.

👉 @Advokat_Abdullayev

Ўзбекистонда битта диссертация ёзиб бериш нархи $3000-5000 бўлиши мумкин, – тадқиқот

Higher Education Policy журналида эълон қилинган тадқиқотга кўра, Ўзбекистонда илмий даража олиш учун ҳимояга чиқишда ғайриахлоқий усуллардан фойдаланиш кенг тарқалган: "қароқчи" журналларда мақолалар чоп қилиш, мақола ва / ёки диссертацияни бировга ёздириш. Бундай усуллардан фойдаланиш кўлами 2017 йилдан бери ошган кўринади. "Кўплар илмий даражаларни кучли академик компетенсиялари учун эмас, таниш-билишлари ва молиявий имкониятлари борлиги учун олади".

Тадқиқот муаллифларига кўра, олий таълим муассасаларида докторантлар ва уларнинг илмий раҳбарларининг чуқур (advanced) илмий тадқиқотлар методологияси бўйича кўникмаларини ривожлантириш ҳамда уларга илмий маълумотлар базаларидан фойдаланишга имкон бериш учун ресурслар етишмайди. Бу эса тадқиқотчиларнинг сифатли, таъсирчан (impactful) тадқиқотлар олиб бориш ва нуфузли, тақриздан ўтадиган (reviewed) илмий журналларда мақолалар чоп этиш имкониятини чеклайди.

Каримов даврида унинг авторитар бошқарув услуби илмий кадрлар тайёрлаш тизимининг жаҳон илмий ҳамжамиятига интеграциялашувига ва академик ҳамкорликка тўсқинлик қилган бўлса, ҳозирда ресурс ва салоҳият етишмаслиги бунга халал бермоқда. Ўзбекистон тадқиқотларга ажратиладиган маблағлар жиҳатидан собиқ СССР давлатлари орасида энг паст ўринларда қолмоқда: 2022 йилда бунинг учун ялпи ички маҳсулотнинг 0,16%и ажратилган.

Ўзбекистондаги илмий кадрлар тайёрлашнинг "илмий раҳбар - шогирд" модели билим, кўникмалар ва компетенсияларни етказиш имкониятларини чекламоқда, докторантларга бириктириладиган илмий раҳбарларининг ўзлари ҳам ўз соҳаларидаги илмий янгиликлардан ва замонавий илмий тадқиқот методларидан хабардор эмас.

Илмий даражалар беришнинг марказлашган тизими ҳамда ОАКнинг мақолалар сони ва илмий ишнинг жорий қилинганлиги сингари расмий талаблари илмий иш сифатини таъминлашни қийинлаштиради.

Тадқиқот муаллифлари билан суҳбатлашганларнинг фикрига кўра, нафақат докторантура, балки бакалавриат ва магистратура ҳам ислоҳотга муҳтож: уларда танқидий фикрлаш ва тадқиқотлар олиб бориш бўйича базавий кўникмалар ўргатилмайди,

Манба

👉 @Advokat_Abdullayev

Маънавият ўчоқлари ҳам алдашга ўтдими, энди?

Театр - маънавий озуқа манбаи, гўзал хулқ тарғиботи маскани. Санъатнинг ушбу турига чуқур кириб бормаган бўлсам-да, лекин иштиёқи юқори бир томошабин сифатида қадрлайман.

Куни кеча, 7 февраль куни Ўзбек миллий академик драма театрида, режиссёр Асқар Холмўминов томонидан саҳналаштирилганлиги айтилган “Келди-ю кетди” номли, хажвий жанрдаги спектакль қўйилган эди.

Спектакль у эълон қилинган вақти, яъни 18.00 дан 10 дақиқага кечикиб бошланганига кўз юмиш мумкиндир, бироқ афишаларда эълон қилинган қуйидаги маълумотларга шу кунги спектакль амалда умуман мувофиқ келмаганлигига жим қарай олмадим.

Гап шунда-ки, спектакль рекламаси - афишадаги маълумотларга кўра, спектаклда жами 15 нафар ижрочилар рол ижро этишлари керак эди. Амалда эса, ҳаммаси бўлиб, 6 нафар актёр-актрисаларнинг ижросини кўрдик.

Спектакльда рол ижро этиши кўрсатилганлардан Дильноза Кубаева, Лола Элтоева ва яна бир нечта артистларни саҳнада умуман кўрмадик. Театр ходимларидан бирининг изоҳлашича эса, спектаклда уларнинг ўрнига дублёрлар саҳнага чиқарилган. Бироқ, негадир бу ҳақда на афишалардаги маълумотларга ўз вақтида тегишли ўзгартиришлар киритилган ва на спектакль бошланиши олдидан томошабин бундай ўзгариш ҳақида хабардор қилинди.

Бир томошабин, айни пайтда, истеъмолчи сифатида ҳақ-ҳуқуқим поймол қилингандек, яна ҳам ачинарлиси, алдангандек ҳис қилдим ўзимни.
Ўзбекистонда театрлар ҳам фириб ишлатиш йўлига ўтиб кетган, деган асоссиз гапларга ишонмай келганман ва ҳали ҳам ишонмоқчи эмасман, аммо ...
Келинг, қонунчиликка мурожаат қилиб кўрайлик.

“Истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида” ги қонуннинг 6-моддасида ишлаб чиқарувчи (ижрочи, сотувчи) истеъмолчига ўзи реализация қилаётган товар (иш, хизмат)лар ҳақида ўз вақтида зарур, тўғри ва тушунарли маълумот бериши шартлиги кўрсатилган.

Қонуннинг 7-моддаси 5-хатбошида эса, шундай сўзлар бор:

“Нотўғри реклама оқибатида сотиб олинган товар (иш, хизмат) туфайли истеъмолчига етказилган зарар ишлаб чиқарувчи (ижрочи, сотувчи) томонидан тўлиқ ҳажмда қопланиши лозим.”

Бунинг устига, амалдаги Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 178-1-моддаси 2-қисмида фуқаролар ва мансабдор шахслар томонидан нотўғри реклама берганлик учун маъмурий жавобгарлик белгиланган.

Спектакль қўйиш бу, томошабин учун хизмат кўрсатиш ҳисобланса ва у ҳақдаги афишалар реклама деб қабул қилинса, демак, мен спектакль ташкилотчилари ва унинг ижрочилари қаршисида уларнинг хизматини сотиб олган истеъмолчиман. Ижтимоий тармоқ орқали эълон қилинган ўша, мен кўрган афиша эса, рекламадир.

Балки, Миллий академик драма театридаги ушбу ҳолатга Маданият вазирлиги изоҳ берар, дейди ҳамкасбимиз Аҳмаджон Азизов.

👉 @Advokat_Abdullayev

Адвокатдан ўзига хос ҳозиржавоблик

Тошкент шаҳар ЖИБ Яккасарой тумани судининг 31.01.2025 йилдаги қарорига кўра, адвокат А.Акрамходжаев, ҳимояси остидаги Файзиевнинг ҳуқуқ ва манфаатларини дастлабки тергов жараёнларида ҳимоя қилиб келгани ҳолда, ИИВ Тергов департаменти терговчиси Улуғбек Хамдамов уни ишда иштирок этишдан четлаштириш ҳақида қарор чиқарган. Сабабини эса, келтира олмаган.

Шундан сўнг, адвокат Акрамходжаев мазкур қарордан нусха берилишини сўраб, адвокат сўрови билан мурожаат қилган. Сўровига жавоб олмагач, судга шикоят билан мурожаат қилган.

Судья Ж.Хожимуродов терговчини, адвокат сўровига жавобан, сўралган ҳужжат нусхасини тақдим этмасдан, МЖтК нинг 197-1-моддасида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топди.

Адвокат терговчининг ўзига хос тактикасига ўзига хос тактика билан жавоб қилиб қўйгани таҳсинга лойиқ.

👉 @Advokat_Abdullayev

Сизнинг бошингизга тушса ҳам, худди шу стандартда ишлаймиз

Адвокатлар ўз ҳимояси остидаги шахс билан учрашишларига ноқонуний тўсқинликлар ҳали ҳамон давом этмоқда.

Мисол учун, Ғ.Дустов ишида ҳам у билан учрашишга имкон берилмади. Тошкент шаҳар ИИББ биноси ёнида 3 соатдан ортиқ кутиб қолинди. Бу вақт давомида ўнга яқин мурожаатлар (102, 1102) қилинди, фойдаси бўлмади.

Мурожаатлар билан ишлашга масъул ходим билан ҳам учрашиб, “Ўзи сақласин-ку, лекин Сиз ёки Сизнинг яқинингиз худди шундай таъқибга олинганида ҳам шундай стандартда, қатъий позицияда туриб, ҳимоя ҳуқуқингизни таъминлашга ҳаракат қиламиз.”, - деганимиздан кейингина ходимнинг қатъий монелиги юмшади. Бироқ, барибир ичкаридаги билан учрашишга эриша олмадик.

Ходим бечора "юқори" нинг чизиб берган чизиғидан чиқишга ботина олмагач, унга нима ҳам дер эдик-ки?

Шу орада Омбудсман ишонч телефони (1096) га ҳам мурожаат қолдирдик. Мурожатимиз ўша куни ИИВ га юборилибди. Лекин натижасидан дарак йўқ.

Бу ҳолатда Конституциянинг 142-моддасидаги “Адвокатга ўз ҳимоясидаги шахс билан монеликсиз ва холи учрашиш, маслаҳатлар бериш учун шарт-шароитлар таъминланади.”, - деган нормаси ишламади.

Ҳимоя ҳуқуқига ва айни пайтда, ҳимоячининг ҳуқуқларига бунақанги очиқдан очиқ тупуриб қўйиш холатларига амалиётимиздаги мисоллар, минг афсус-ки, талайгина.

Шундай экан, Омбудсмандан махсус маърузаларида ҳаракатланиш эркинлиги чекланган шахсларнинг ҳимоя ҳуқуқларининг бузилиши холатларига ҳам алоҳида тўхталиб ўтишини кутиб қоламиз.

***

Маълумот учун: Қонуннинг 15-моддасига мувофиқ, Омбудсман Ўзбекистон Республикаси Президентига, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарига, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш юзасидан ҳуқуқий, ташкилий, ижтимоий-иқтисодий ва бошқа чора-тадбирлар кўришга қаратилган махсус маъруза тақдим этишга ҳақли.

Махсус маъруза инсоннинг бузилган ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини тиклаш бўйича хулоса ёки таклифлардан иборат бўлади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Сизнинг бошингизга тушса ҳам, худди шу стандартда ишлаймиз

Адвокатлар ўз ҳимояси остидаги шахс билан учрашишларига ноқонуний тўсқинликлар ҳали ҳамон давом этмоқда.

Бу ҳолатда Конституциянинг 142-моддасидаги “Адвокатга ўз ҳимоясидаги шахс билан монеликсиз ва холи учрашиш, маслаҳатлар бериш учун шарт-шароитлар таъминланади.”, - деган нормаси ишламади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Биз ўзимизга нимани раво кўрсак, сизларга ҳам шуни раво кўрамиз.

Телеграмда сифатли контент топиш сомон ичида игна излашдек мушкул. Биз эса сиз учун бу ишни осонлаштирдик — энг сара блогларни жамладик!

Бир-бирини такрорламайдиган, хабарлари билан чарчатмайдиган ва фойдали маълумот берувчи блоглар рўйхати сиз учун тайёр.

Биз энг яхшиларини сизга илиндик — сиз эса яқинларингизга улашинг!👇👇👇

👉 https://t.me/addlist/uavg5tjM_vJiYzgy 👈

Жазолаш синдроми

Охирги пайтларда одил судловда "жазонинг муқаррарлиги"да ишлашга ундовчи хато ёндашувга тез-тез дуч келмоқдамиз. "Жазо берилди", "жазо муқаррар", "жазо муқаррарлиги таъминланди" каби сўзларни эшитяпмиз. Судларга тегишли матбуотларда, муайян суд ишининг фақатгина ҳукм ўқиш жараёнларидан лавҳалар тақдим этилиб, "Фалон модда билан фалонча йилга озодликдан маҳрум қилинди. Жазо муқаррарлиги таъминланди.", - деган қисқа ахборотлар бериб борилмоқда.

Тўғри, муайян ҳуқуққа хилоф қилмиш ва унинг жазоси ҳақида маълумот берилиши яхши. Лекин, нима сабабдан фақат жазоланганигагина урғу қаратилаверади? Бундан мақсад нима? Ё тегишли ахборот сайтлари билан шундай келишувлар борми? Ёки инсонларни фақат қўрқув остида ушлаб туришми мақсад? Суд жараёнларини эфирларга тўғридан тўғри узатиб борилиши деярли йўлга қўйилмаган жамиятда эса, фақатгина "жазоланди", "қамалди" ларни янгратавериш фақат ва фақат қўрқув солиш, ваҳима уйғотиш йўли билан тийиб туришга уринишдан бошқа нарса эмас, бизнингча.

Бу эса, нотўғри услуб. Қонун устуворлигига жазони муқаррар деб билиш билангина эришиб бўлмайди, назаримизда.

Қонунчилик жазонинг муқаррарлигини эмас, балки жавобгарликнинг муқаррарлигини илгари суради. Булар фарқли тушунчалар эканини юридик онг эгалари яхши биладилар.

Жавобгарликнинг муқаррарлиги қилмишида жиноят таркибининг мавжудлиги аниқланган ҳар бир шахс жавобгарликка тортилиши шартлигини англатади. Лекин, албатта, ҳар доим ҳам жазо қўлланилиши шартлигини англатмайди. Чунки, Кодекснинг бир қатор моддаларида жавобгарликдан ёки жазодан озод қилиш масалалари ҳам бор. Қилмишнинг жиноийлигини истисно қиладиган ҳолатлар эса энди, бу, бошқа мавзу.

Назаримизда, жазо муқаррарлиги ҳақида сурункали бонг ураверилиши ҳам бир "шовқин" бўлиб, у одил судлов фаолиятига фақатгина халал бермоқда холос. Яъни, судлар Кодексдаги жиноий жавобгарликдан ва жазодан озод қилишга оид қоидаларни қўллашни (албатта, бунга асослар мавжуд бўлганида) унутиб қўяётгандек. Ёҳуд, "олиб қўйибди", "бериб қўйибди" каби миш-мишлардан ҳоли бўлишни хоҳлаш одиллик ва инсонпарварлик принципларини амалда тўлақонли ишлатилишига тўсиқ бўлиб қолмоқда. Ва афсус-ки, оқибатда жазолаш синдроми вужудга келиб қолди.

Олий суд статистикасида негадир жавобгарликдан ва жазодан озод этилиши билан боғлиқ маълумотларга кўзингиз тушмайди. Ваҳоланки, булар ҳам судловнинг одиллигига жамоатчиликда ишонч ҳиссини оширишга хизмат қиладиган омиллардан саналар эди.

Ўз навбатида, Ғайрат Дўстов кейси жамоатчиликка кўп нарсаларни юзага чиқариб берди.

Айтмоқчимиз-ки, олий мақсад тарбиялаш бўлиши ўрнига жазолаш бўлиб қолган жамиятда қонунларга ҳурмат ҳисси эмас, аксинча, нафрат ҳисси шаклланаверади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Адвокатура: Адлия вазирлигининг палатага мурожаати

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги Адвокатлар палатасига мурожаат қилиб, Ўзбекистон Республикасининг “Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тўғрисида”ги Қонуни талаблари бузилаётганлигини урғулади.

Мурожаатга кўра, бугунга қадар “Давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш тўғрисида”ги Қонун талабларидан келиб чиқиб, айрим адвокатларнинг адлия органлари билан шартнома тузмасдан, “Юридик ёрдам” ахборот тизими ёки навбатчилик жадвали орқали танланмасдан суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки судьянинг чақирувига (танловига) асосан давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш учун иштирок этаётганлиги ҳолатлари учрамоқда.

Билдирилишича, давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатган адвокатлар давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатилганлиги тўғрисидаги маълумотномани белгиланган шаклга мувофиқ тақдим этмаётганлиги сабабли, уларга тегишли тўловларни амалга ошириш жараёнлари кечикмоқда.

Адвокат томонидан адвокатурага оид қонунчилик талаблари, Адвокатнинг касб этикаси қоидалари, адвокатлик сири ва адвокат қасамёди бузилганлиги унга нисбатан интизомий чоралар қўлланилишига сабаб бўлади.

Шулардан келиб чиқиб, Вазирлик Адвокатлар палатасидан қуйидагиларни сўради:

➖адвокатларга давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатишда адвокатура тўғрисидаги қонунчилик талабларига риоя этиши ҳақида тушунтириш;

➖давлат ҳисобидан юридик ёрдам кўрсатиш истагини билдирган адвокатларга белгиланган тартибда адлия органлари билан шартнома тузиш чораларини кўриш;

➖давлат ҳисобидан ёрдам кўрсатилганлиги тўғрисидаги маълумотномани белгиланган шаклда адлия органларига тақдим этилиши лозимлигини тушунтириш;

➖Қонун ҳамда Низомнинг мазмун-моҳиятини барча адвокатларга етказилишида амалий ёрдам бериш ҳамда бу борада қонунчилик талабларига риоя этмаган адвокатларни интизомий жавобгарликка тортилиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантириш.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судлов: Ниҳоят, нуқта қўйилди

Кеча 4 йилдан бери давом этиб келаётган бир жиноят иши бўйича курашларни якунладик, назаримизда.

Аввалига, дастлабки тергов органи илгари сурган жами 4 та модда бўйича айбловлардан биринчи инстанция судида 1 тасигина тасдиғини топиб, жазо тайинланмаган айблов ҳукми ўқилган, ҳимоямизда бўлган шахс суд залида қамоқдан озод этилган эди.

Шундан кейин қарши тарафнинг шикоятларига биноан мазкур иш 6 марта юқори инстанцияларда қайта-қайта кўриб чиқилди. Бу орада, ҳимоямиздаги С. ни 11 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш ҳақида Тошкент вилоят судининг ЖИБ судлов ҳайъати апелляция инстанциясининг айблов ҳукми ҳам ўқилиб, С. қамалиб ҳам қолди.

Ва ниҳоят, иш судья Мирғани Мирзоҳидов раислигида (судья А.Абдулхаев маърузачилигида), Тошкент шаҳар суди ЖИБ судлов ҳайъатида, тафтиш тартибида қайта кўрилиб, иш бўйича охирги инстанция судининг қарори бекор қилинди ва С. дарҳол суд залидан озод қилинди.

Ишнинг ўзига хос жиҳати ҳам шу бўлди-ки, ҳақиқат қарор топгунгача жами 82 та суд процесслари амалда бўлиб ўтишига ва ҳаммаси бўлиб, 19 нафар судья жалб қилинишига тўғри келди.

Албатта, юқори инстанциялар айнан шу учун, яъни, ҳақиқатни юзага чиқарилиши ва адолат қарор топишига эришилиши учун ҳам жорий қилинган, бунга эътироз йўқ. Лекин, бир иш мисолида шунча суд мажлислари, шунча нафар судьянинг аралашуви керак бўлиши балки, Сиз учун нормалдир, аммо биз учун ...

Айтганча, ҳали бу, мазкур иш бўйича процессуал қонунчилик йўл қўйган энг сўнгги инстанция эмас, афсус-ки. Нима ҳам дердик? бу охирги нуқта бўлиб қолишига умид қиламиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судловда навбатдаги оқлов

2022 йилдан бери курашиб келинган, ҳимоямиздаги Акрам Исомиддиновга нисбатан бўлган "заказное дело" га шу бугун нуқта қўйилди, деб умид қиламиз.

Судья Дониёр Тожибоев раислигида, Наманган вилоят суди жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанциясида қайта кўриб чиқилган бир иш бўйича маҳкум Исомиддиновга нисбатан тўлиқ оқлов ҳукми ўқилди.

Тергов органи илгари сурган айбловлар Жиноят кодексининг 112-м.1-қ., 167-м. 3-қ "а" банди, 168-м. 4-қ. "а" банди ва 228-м. 2-қ. "б" банди, ва 3-қисми бўйича эди. Биринчи инстанция судида гўё-ки, тасдиғини топган ягона айблов эса, ЖК нинг 167-моддаси 3-қисми "а" банди бўлди.

Апелляция судида суд тергови ҳимоя томоннинг ташаббусига биноан тўлиқ хажмда ўтказилди ва назаримизда, келгусида прокурор протест билдиришига ҳам зарурат қолдирилмади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судлов: Навбатдаги оқлов

2022 йилдан бери ҳимоямиз остида бўлиб келган Акрам Исомиддиновга нисбатан бўлган "заказное дело" га шу бугун нуқта қўйилди, деб умид қиламиз.

Судья Дониёр Тожибоев раислигида, Наманган вилоят суди жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанциясида қайта кўриб чиқилган бир иш бўйича маҳкум Исомиддиновга нисбатан оқлов ҳукми ўқилди.

Тергов органи илгари сурган айбловлар Жиноят кодексининг 112-м.1-қ., 167-м. 3-қ "а" банди, 168-м. 4-қ. "а" банди ва 228-м. 2-қ. "б" банди, ва 3-қисми бўйича эди. Биринчи инстанция судида гўё-ки, тасдиғини топган ягона айблов эса, ЖК нинг 167-моддаси 3-қисми "а" банди бўлди.

Апелляция судида суд тергови ҳимоя томоннинг ташаббусига биноан тўлиқ ҳажмда ўтказилди ва назаримизда, келгусида прокурор протест билдиришига ҳам зарурат қолдирилмади.

👉 @Advokat_Abdullayev

Журналист иши: ниҳоят тўғри "рельс" га тушилибди

MY5 канали мухбири Рухсора Ғофурова Жиззахдаги банк ходимасининг қилмишлари ҳақида тайёрлаган материал юзасидан банк ходимасига нисбатан Жиноят кодексининг 168-моддаси 3-қисми "в" банди, яъни хизмат мақеидан фойдаланган ҳолда фирибгарлик аломатлари билан жиноят иши қўзғатилибди.

Дастлабки тергов Жиззах шаҳар ИИБ ҳузуридаги тергов бўлими томонидан олиб борилмоқда экан.

Аввалроқ Судьялар олий кенгаши томонидан билдирилган расмий муносабатда ушбу хабар Кенгаш ҳузуридаги Судьялар одоб комиссиясида ўрганиб чиқилиши маълум қилинган эди.

Айтганча, адвокат А.Аҳмедовнинг билдиришича, журналист Рухсора Ғофуровага нисбатан маъмурий иш қўзғатилмаган.

Ниҳоят, йўналиш тўғри олинибди. Энди қолгани дастлабки тергов ва балки судда юзага чиқар.

👉 @Advokat_Abdullayev

Одил судлов: Олий судга ҳам эътироф, ҳам таклиф

Бир иш доирасида ҳимоямизда бўлган ҳар иккала маҳкум ҳам суд ҳукми билан “ўта хавфли рецидивист”, - деб топилган ва саккиз йилдан бери махсус тартибли колонияда жазо ўтаётган эдилар.

Илк эътиборни, уларнинг “ўта хавфли рецидивист” деб тўғри топилган ёки йўқлигига қаратишдан бошладик. Албатта, бунинг учун маҳкумларнинг илгариги айбловларига оид жиноят ишларини титкилашга тўғри келди ва аён бўлди-ки, илгариги жиноят ишлари бўйича чиққан суд ҳукмида уларнинг қилмишлари Жиноят кодексининг 165-моддаси (товламачилик) 3-қисми “а” банди билан нотўғри малакаланган.

Олий судга тақдим этган дастлабки шикоятимизга асосан ўша, илгариги жиноят иши қайта кўриб чиқилди ва ЖК 165-моддаси билан малакаланган қилмишлари ЖК нинг 229-моддаси (ўзбошимчалик)га қайта малакаланди.

Қилмишни малакалашдаги биргина хато (ҳозирча буни хато деймиз) шахснинг аҳволини қай даражада жиддий ёмонлашувига олиб келишини тасаввур қилинг-а!

“Ўта хавфли рецидивист” деб топилишга хизмат қилган ўша, нотўғри малакаланган модда бошқа, енгилроқ моддага қайта малакаланиши, табиий-ки, ушбу мақомни ҳам бекор бўлишига олиб келди. Ўз навбатида, колония тури ҳам енгиллашиб, махсус тартиблидан қаттиқ тартиблига ўзгартирилди. Амнистия акти таъсири доирасига тушиб, жазо муддатлари қисқарди. Охир-оқибат, ҳар иккала маҳкум манзил колонияларига ўтказилдилар.

Лекин, суднинг хатоси туфайли махсус тартибли колонияда сакккиз йилдан кўпроқ умрини ўтказган маҳкумларнинг ундан кўра енгилроқ тартибли колонияга ўтказилишида юқоридаги хатонинг ўрни қоплаб кетилиши мумкинмиди?

Бизнингча, мумкин. Фақат, қонунчилик йўли билангина. Афсус-ки, амалдаги қонунчилик бундай вазиятларни назарда тутмаган.

Юқоридаги кейс мисолида Олий судга қуйидаги иккита асосий таклифларимизни илгари сурмоқчимиз:

Биринчи, айнан товламачилик (165) билан айблов илгари сурилган ишлар доирасидаги амалиётимизда жиноятнинг тўлиқ таркиби мавжуд бўлмагани ҳолда айблаш, шунингдек, юқоридаги кейсдаги каби, аслида ўзбошимчалик деб баҳоланиши керак бўлган ҳолларда товламачилик деб нотўғри баҳолаш ҳолатларига талайгина дуч келмоқдамиз. Айниқса, “кўча” мавзуси сабаб бу янада актуаллашган.

Шу боис, ягона суд амалиётини ўрнатиш учун Олий суд Пленумининг товламачиликка оид ишлар бўйича суд амалиётига бағишланган алоҳида қарорига эҳтиёж бор.

Иккинчи, суд нотўғри белгилаб қўйган колония турини кейинчалик енгилроқ колония турига ўзгартирилганида жазо муддатини имтиёзли ҳисобга олишга доир қонунчиликка қўшимча киритиш таклифини киритиш.

Худди, Жиноят кодексининг 62-моддасида назарда тутилган қоидалар каби. Масалан, хатолик туфайли маҳкумнинг турмада жазо ўтаган ҳар бир куни кейинчалик у колониялардан бирига ўтказилиб, хато тўғриланганида 3 кунга тенглаштириб, ҳисобланишига ўхшаш.

Олий суд шикоятларимизни эътиборсиз қолдирмагани каби таклифларимизга ҳам бефарқ қарамайди, деган умиддамиз.

👉 @Advokat_Abdullayev

Аёллар колониясидан нидолар

"Тошкент вилояти Зангиота туманида жойлашган аёллар жазони ижро этиш колониясида маҳкумаларга муносабат ҳамда қишки мавсумда яратилган шароитлар борасида маҳкумаларда норозиликлар бор.", - дейди ҳамкасбимиз, адвокат Аҳмаджон Азизов.

Аввало, ҳимоямизда бўлган маҳкумаларнинг соғлиғини муассаса томонидан муҳофаза қилиниши борасидаги аҳвол қониқарли даражада эмаслиги урғуланади. Маҳкумалар Колония тиббий хизмати томонидан бемор маҳкуманинг соғлиғидан шикоятига мутаносиб дори-дармон тавсия ва тақдим қилинмаётганидан, тиббий хизмат ходимига мурожаат қилишда ва тиббий кўрикдан ўтказилишида узундан узоқ кутишга мажбур бўлаётганликларидан норозилар.

Оқибатда Муассаса бош врачининг ва қўл остидаги тиббий ходималарининг малакаларига нисбатан, ҳам маҳкумаларнинг ўзида, ҳам уларнинг яқинларида тўла ишонч йўқ.

Касалликни даволашдан кўра, уни олдини олиш чораларини мунтазам равишда кўриб бориш ҳам осон, ҳам камхарж йўл эканини ҳаммамиз биламиз.

Колонияда эса, даволаш чоралари ҳам, олдини олиш чоралари ҳам қониқарли даражада эмас. Гап шунда-ки, колония умумий тартибли бўлиб, маҳкумалар ҳар бири 100 ва ундан ортиқ ўринли умумий ётоқхона (казарма) ларга жойлаштирилган. Бундай кенг ва катта майдондаги "казарма"нинг хона ҳароратини иситиш тизими эса, шунча майдонни қамраб олишга мутаносиб йўлга қўйилмаган. Тўшаклар ва ёпиниш учун берилган адёллар эса, жуда ҳам юпқа экани айтилади. Иситиш тизимини эса, қачон-ки, ташқаридан текширувчилар (комиссия) келганидагина тўла куч билан ишга солиниб, улар кетгач, яна тизим ўчирилар экан.

Оқибатда маҳкумалар кундуз куни ташқарида кийиб юрадиган уст-бошлари билан ётишга мажбур бўлаётганликларидан ёзғирмоқдалар.

Қолаверса, маҳкумаларнинг китоб мутолаа қилишига нисбатан ҳам асоссиз чекловлар ўрнатилган экан. Ташқаридан китоб киритишга қўйилган "цензура" нинг қонунга зид чекловлари-ку, алоҳида масала. Бироқ, маҳкума шу муассаса кутубхонасидан ўзи истаган китобни танлаб, истаган куни мутолаа қилишига ҳам норасмий тўсиқ ва чекловлар борлиги, ҳам кулгили, ҳам ачинарли ҳол.

Нима эмиш? Қачон кутубхонанинг ҳисобидаги барча китоблар кутубхонада тўлиқ жамланиб олинмагунича, бирорта маҳкумага китоб берилмасмиш. Колония раҳбариятининг, афсус-ки, бундан умуман хабари бўлмаса ҳам керак. Ҳамкасбимиз А.Азизовнинг таъкидлашича, колония раҳбари ҳеч қачон бунақа тутруқсиз ва кулгили тартиботни жорий қилмаган бўларди.

Жазодан кўзланган мақсад нима эди, ўзи? Наҳот-ки, тарбиялашга совуқда соатлаб сафда ушлаб туриш билан эришиш мумкин, деб ўйласангиз?! Наҳот-ки, шахсни китобга даъват қилиш ўрнига, ҳар қанча ўқигиси келса, шунча шароит яратиб берилиши ўрнига, бунинг тескарисини қилиш тарбиялаш ҳисобланса?!

Маҳкумларнинг соғлиғи, ҳаёти, малакали тиббий хизматга бўлган ҳақ-ҳуқуқлари ҳурмат қилишиниши шарт. Уларнинг ҳам ўзларига оид тиббий кўрик маълумотларини (рентгени, қон ва бошқа таҳлиллар ва ҳ.) ўз яқинлари ёки ҳимоячи орқали муассасадан ташқаридаги ўзи ишонган истаган малакали тиббиёт мутахассисига кўрсатиши ва унинг тавсияларини олиши ҳуқуқини ҳам чеклаб қўйишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ. Бироқ, Маҳкуманинг рентген плёнкаси ва хулоасини унинг ҳимоячиси орқали ташқарига чиқарилишига Колония раҳбарияти рухсат бермаган.

Булар бир эмас, бир неча маҳкуманинг ўз ҳимоячиларига ёзғиришларидан ва адвокатлик кузатувларидан келиб чиқиб, билдирилган танқидий фикрларимиз.

Шу ўринда, Инсон ҳуқуқлари бўйича вакил (Омбудсман) ни ушбу Колонияда сақланаётган маҳкумалар ҳуқуқларини ҳам таъминланиши аҳволини тасодифий танловлар асосида жиддий ўрганишга чақирамиз.

👉 @Advokat_Abdullayev