Ghibli trendimi yoki Ghibli tuzog‘imi: OpenAI sizning shaxsiy rasmlaringizni sun’iy intellektni o‘qitish uchun bepul manbaga aylantiryaptimi?
Ijtimoiy tarmoqlarda Ghibli uslubidagi portretlar trendga aylangan bo‘lib, bu holat shaxsiy hayot daxlsizligi bo‘yicha xavotirlarni keltirib chiqarmoqda. Mutaxassislar ogohlantirmoqda: OpenAI foydalanuvchilar yuklayotgan suratlarni sun’iy intellekt modellarini o‘qitish uchun to‘plashi mumkin. Foydalanuvchilar esa bu ma’lumotlarni huquqiy cheklovlardan chetlab o‘tgan holda o‘zlari bilmagan holda taqdim etishmoqda. Maxfiylik bo‘yicha ekspertlar bunday viral trendlarda ishtirok etish xavfi haqida ogohlantirishmoqda.
Aqlli hiyla? OpenAI sizdan AI uchun qanday foydalanayotgani haqida
Bu mojaroning markazida xavotirli savol turibdi: OpenAI ushbu viral trend orqali yuqori sifatli vizual ma’lumotlarni bepul to‘plashni maqsad qilganmi?
Masala faqat mualliflik huquqida emas – garchi Ghibli studiyasi asoschisi Hayao Miyazaki sun’iy intellekt yordamida yaratilgan san’atni “hayotga haqorat” deb atagan bo‘lsa-da. Faollar yanada muhim masalaga e’tibor qaratishmoqda: ma’lumotlarni yig‘ish.
Internetdan avtomatik yig‘ilgan (scraped) tasvirlarga qat’iy huquqiy nazorat mavjud. Ammo foydalanuvchilar suratlarni o‘z ixtiyori bilan yuklaganlarida, bu qonuniy cheklovlardan chetlab o‘tiladi. Masalan, Yevropadagi GDPR (Umumiy Ma’lumotlarni Himoya Qoidalari)ga ko‘ra, OpenAI odatda internetdan rasm yig‘ish uchun “legitim manfaat” asosida asos keltirishi kerak bo‘ladi. Ammo foydalanuvchi suratini o‘zi yuklaganida, u OpenAI’ga ochiq rozilik bildirgan hisoblanadi.
AI, Tech & Privacy Academy mutaxassisi Luiz Jarovski AP bilan suhbatda shunday deydi:
“Foydalanuvchi suratini ixtiyoriy ravishda yuklaganida, u OpenAI’ga ularni qayta ishlashga rozilik beradi. Bu esa OpenAI’ga ko‘proq erkinlik beradi va qonuniy manfaatni muvozanatlash talabi qo‘llanilmaydi.”
Oddiy qilib aytganda, OpenAI bepul va yuqori sifatli tasvirlarni qo‘lga kiritmoqda. Boshqa platformalar faqat Ghibli-uslubidagi tayyor rasmni ko‘radi, OpenAI esa ham asl rasmni, ham o‘zgartirilgan variantni oladi. Bu esa ularning AI modellarini yanada samarali o‘qitishga imkon yaratadi.
Sizning yuzi AI uchun navbatdagi o‘quv materiali bo‘lishi mumkinmi? Ijtimoiy tarmoqlar shunday deb hisoblamoqda
Xavotirli ogohlantirishlar ketma-ket chiqmoqda. “Himachal Cyber Warriors” kabi kiberxavfsizlik guruhlari foydalanuvchilarni sun’iy intellektga yuz rasmlarini yuklash xavflari haqida ogohlantirishmoqda. X (sobiq Twitter)da tarqalgan postda shunday deyiladi:
“Ghibli qilishdan oldin o‘ylab ko‘ring. O‘sha yoqimli Ghibli uslubidagi selfi? Bu siz o‘ylagandan qimmatroqqa tushishi mumkin. Suratlaringiz noto‘g‘ri ishlatilishi yoki manipulyatsiya qilinishi mumkin. AI ularni roziligingizsiz o‘rganishi mumkin. Ma’lumot vositachilari ularni reklama uchun sotib yuborishi mumkin. Kiberxavfsiz bo‘ling. Maxfiyligingiz muhim.”
Bu xavotirlar oddiy vahima emas. OpenAI’ning o‘zining maxfiylik siyosatida ochiq yozilgan: foydalanuvchilar kiritgan shaxsiy ma’lumotlar, agar ular rad qilmasa, sun’iy intellektni o‘qitish uchun ishlatiladi. Ammo ko‘pchilik bu haqiqatdan bexabar.
AI sizning tasvirlaringizga nega muhtoj – va OpenAI ularni qanday qilib bepul olmoqda?
Bu oddiy effektli filtrlar haqida emas. Meta kompaniyasining Bosh AI olimi Yann LeCun deydi:
“Biz faqat matn asosida inson darajasidagi sun’iy intellektga erisha olmaymiz. AI dunyoni tushunishi kerak, va bu juda qiyin jarayon.”
Uning hisob-kitoblariga ko‘ra:
• Eng yirik AI modellar bugungi kunda 20 trillion so‘zga asoslangan bo‘lib, bu butun internetdagi ochiq matnlar hajmiga teng.
• Oddiy bola esa to‘rt yil ichida shuncha miqdorda vizual ma’lumotni qayta ishlaydi.
Demak, AI inson darajasiga chiqishi uchun juda katta miqdorda tasvirlar kerak bo‘ladi. Eng oson yo‘l esa – ularni bevosita foydalanuvchilardan olish.
Bu, ehtimol, OpenAIning bunday trendlar ortidagi motivatsiyasini tushuntiradi. Qimmat datasetlarni sotib olish o‘rniga, ular millionlab tasvirlarni bepul qo‘lga
kiritmoqda.Javonsher Rustamov
@generalissimo_marshal