Осмонларга қара
худди севгилингга қараган каби.
Мунтазам нурларга хаёлингни бер.
Тонгда қара.
Шомда қара.
Қара, қарайвер.
Кун бермади ахир ҳаёт. Кун бермади Ер...
Сув бўйида тентирайман,
дунё ғамлари
Қаршисида қолганману чорасиз, ночор
Ёлвораман...
ўз-ўзимга ғўлдирайман бир савдойиҳол:
Осмонларга қара, қара...
каттаради қорачиғинг қора ой мисол.
Ёлғон – ёлғон.
Рост-да – ёлғон.
Барча сўзлар ёлғондан-ёлғон.
Бу не замон? Бу не дунё? Бу кун қандай кун?
Қара, қара... балки фақат қутқарар осмон:
Ўй ўйласанг, сўз ўрнида айланади руҳ.
Чекинамиз... ожиздурмиз, дилим-бедилим!
Олтун қафас ичра қизил гул бутмиш.
Биз учун узлатдек фузун йўл бутмиш.
Балки фазо узлати ҳам бордир, қайғулим?
Исми ҳаёт, ичинда лек ҳаёт йўқ балки.
Аҳли фанмиз, аҳли даъво… о, билмасмиз зинҳор эҳтимол –
Осмонларнинг сўнгигача ҳаво бор, Кун бор.
Осмонларга қара
худди севгилингга қараган каби.

Нодира Офоқ

Бугун Китобхонлик ҳафталиги доирасида Сергели кутубхонаси ташаббуси билан ўтказилган тадбирда қатнашдим. Болалар давраси барибир самимий; ҳаяжонлари кучли бўлсаям ажойиб саҳна кўринишлари намойиш этишди. Айниқса, "Оқ кема" спектакли юракларни эритиб юборди.

Yasunari Kavabata
(1899 - 1972)

Kanareykalar


Xonim,

Va’damni buzgan holda, sizga yana bir bor maktub yozishimga toʻgʻri keldi. Oʻtgan yili sovgʻa qilgan kanareykalaringizni ortiq saqlay olmayman. Ularga doim xotinim gʻamxoʻrlik qilardi. Mening birdan bir ishim – ularga qarash, ularni koʻrib siz haqingizda oʻylash edi.

Bu gaplarni siz aytgandingiz, esingizdami? “Sizning xotiningiz bor, mening erim. Keling, uchrashishni toʻxtataylik. Qaniydi, xotiningiz boʻlmasa. Men bu kanareykalarni meni eslatib turishlari uchun hadya etyapman. Ularga qarang. Bu kanareykalar hozir juftlik, biroq sotuvchi nar va modani turfa joylardan tutib shunchaki bir qafasga solgan. Kanareyklarning umuman aloqasi yoʻq bunga. Ne boʻlganda ham, meni shu qushlar orqali yodda tuting. Balki, tirik narsalarni esdalik sifatida berish gʻalatidir, biroq, xotiralarimiz, ular-da tirik. Va oʻrtamizdagi xotiralarning oʻlishi kerak boʻlgan vaqt kelganida, ularning oʻlishiga qoʻyib bering”.

Hozir kanareykalar erta-indin oʻladigandek. Ularni boqqan odam oʻldi. Mendek loqayd va faqr rassom bunday nimjon qushlarni saqlay olmaydi. Toʻgʻrisini aytay. Qushlarni ayolim boqardi va hozir u oʻlgan. Xotinim oʻlganidan buyon qushlar ham oʻlib qolsachi deb oʻylayman. Va shunday qilib, xonim, sizni menga xotinim eslatib turarmidi?

Kanareykalarni qoʻyib yuborishni-da oʻylab koʻrdim, xotinim oʻlganidan keyin qushlarni qanotlari zaiflashgandek. Bundan tashqari, bu qushlar koʻkni bilmaydi. Juftlikning na shaharda, na atrofdagi oʻrmonlarda birga parvoz etadigan hamrohlari bor. Va birortasi yolgʻiz uchib ketadigan boʻlsa, ular ayro oʻlib ketishadi. Axir oʻzingiz aytgandingiz, jonivorlar doʻkonidagi odam nar va modani turfa joylardan tutib shunchaki bir qafasga solganligini.

Aytgancha, ularni qush sotuvchisiga-da qaytarib sotgim kelmadi, chunki, qushlarni menga siz hadya etgandingiz. Va ularni sizga ham qaytargim kelmaydi, chunki, ularga xotinim gʻamxoʻrlik qilgan. Bundan tashqari, bu qushlar – balkim ularni allaqachon yodingizdan chiqargandirsiz – sizga tashvish keltirar.

Yana bir bor aytay. Xotinim boʻlgani tufayli qushlar shu kungacha tirik, eslatib sizni. Shunday qilib, xonim, men xotinimning ortidan ularning-da oʻlim tomon ketishlarini istayman. Xotinimning qilgan yagona ishi menda sizning xotirangizni tirik saqlash boʻlmagan. Qanday qilib sizdek ayolni sevdim? Xotinim men-la birga boʻlgani uchun emasmi? Ayolim umrimdagi barcha ogʻriqlarimni unuttirgan. U hayotimning boshqa yarmini koʻrishdan oʻzini chetga olgan. Agar u bunday qilmaganida, men albatta koʻzlarimni olib qochgan yoxud sizdek juvonning oldida nigohimni pastga qaratgan boʻlardim. 

Xonim, kanareykalarni oʻldirib, ularni xotinimning qabriga koʻmsam, maylimi?

1924


Ingliz tilidan Zoir Zokirov tarjimasi

Ўрхон Помуқ. «Менинг отим қирмизи»

Асар воқеалари 1591 йилда, мусулмон тақвимига кўра 1000 йилда Истанбул кўчаларида кечади. Роман бошданоқ сирли қотиллик орқали сизни ўзига ром этади. Помуқ фалсафий мулоҳазаларни нафис услубда сюжетга қўшиб, одамларга, расмларга, буюмларга ва ҳатто рангларга овоз бахш этади.
Ренессанс давридан кубизмгача бўлган Ғарб санъати тарихи — бу кўриш, дунёқараш ва перспективага бўлган муҳаббат тарихи ҳисобланади. Исломий санъат, аниқроғи, инсонни тасвирлаш таъқиқлангани боис, исломий қўлёзма иллюстрацияси — реализм ва кўриш асосидаги тасвир ўрнига услублаштиришни танлайди. Шу қарама-қаршилик асарда марказий ўрин тутади. Ҳар қанча кўп образлар бўлмасин, ўқувчи Қора исмли наққош йигитни бош қаҳрамон сифатида кўради. У гўзал холаваччаси Шакурага ошиқ бўлиб рад этилгандан сўнг, 12 йил давомида Усмонли империясининг турли чеккаларида сарсон юради.
Қишнинг совуқ бир кунида туғилиб ўсган шаҳрига қайтганида, у ҳар нарса ўзгарганини кўради. Шакура унинг йўқлигида турмуш қуриб, ёлғиз қолган – эри бадарак кетган. Бу пайтда унинг отаси султон учун реализм ва перспектива асосида безатилган китоб яратиш лойиҳасини бошлаган. Бироқ бу жуда хавфли лойиҳа. Шаҳардаги исломий тўда ҳар қандай санъатга, айниқса Ғарб санъатига қарши. Қора бир вақтнинг ўзида Шакурани олиш ва қотилни топишга уринади. Роман давомида муҳаббат, таом, ҳаётнинг жисмий лаззатлари кўп тилга олинади. Болаларга бўлган муҳаббат ҳам алоҳида ўрин тутади: Шакура икки ўғлига меҳр ва садоқат билан боғланган.
Мусулмон миниатюра санъатида тасвирланган образлар ёзма матнга наф бермаса, улар бутунлай бут деб қабул қилиниши хавфи бор. Шу сабабли портрет санъатига нисбатан “бойлар ўртасида тарқалган иллат” деб қарашлар мавжуд. Китоб давомида деярли ҳар бир киши ўз портретини туширишни хоҳлайди. Роман қаҳрамонлари портрет санъатини ҳар хил баҳолайдилар; Помуқ уни мақтамайди ҳам, қораламайди ҳам. Балки бу орқали персонажларнинг Шарқ санъати билан Ғарб услубини уйғунлаштиришга бўлган уринишини кўрсатади. Роман давомида санъатдаги услуб, имзо ва индивидуаллик ҳақида бахс-мунозаралар ўртага чиқади. Баъзилар услубни камчилик деб ҳисоблайди. Бошқалар эса умумий “устахона услуби”ни сақлашни маъқул кўради. Шунга қарамасдан, роман услуб мавжудлигини инкор этолмайди. Қотиллик сири айнан наққошнинг услуби орқали очилади.
Ранглар рамзи ҳам романга чуқур маъно бағишлайди. Қизил ранги нафақат муҳаббат, балки ғазаб, инқилоб ва ўзгариш белгиси сифатида намоён бўлади. Бир бобда биз қизил рангнинг ўзи номи билан чиқишига гувоҳ бўламиз. Қизил рангни кўрмайдиган инсонга уни қандай тасвирлаш мумкин? Помуқ бу муаммони ўзига хос тарзда ечади. Икки кўр рассом рангни ҳис қилиш орқали шундай тасвирлайди: “Бармоғимиз учи билан тегинсайдик, темир билан мис орасида бўлур эди. Ҳовучимиз ичига олсайдик, ўт ёқарди. Тотсайдик, тузли эт каби тўқ бўларди. Оғзимизга олсайдик, тўлдирарди. Ҳидласайдик, от каби ҳид берарди. Чечак каби ҳид берсайди, мойчечакка ўхшарди, қирмизи гулга эмас.”
Янги султон тушида пайғамбарни кўради ва у огоҳ этгани туфайли барча ҳайкалу расмларни йўқ қилади; шу билан наққошлар ҳам санъатдан қўл ювади. Миллатнинг ўзлигини йўқотиш изтиробини Помуқ энг кўп қотил орқали ифода этади — у ҳеч қандай ёвуз қаҳрамон эмас, балки ботинида қораликни кўпроқ ҳис этадиган инсондир. Ўқувчи қалби қотилнинг ўлими ва севишганларнинг қовушишидан таскин топади. Романнинг охиридаги шаҳват ва муҳаббат уйғунлиги шундай ибора билан ифодаланади: “яраларга малҳам суриш”… Шакура ва Қора ўртасидаги муносабатлар нафақат ҳаёт ва ўлим, гуноҳ ва савоб орасида, балки бутун романнинг ғоясини ифода этадиган ҳиссиёт билан охирлайди. Асар сизни ҳузун бир кайфиятда қолдиради. Ўқишни тавсия қиламан.

@mittihaqiqatlar

Қай усулда ўлдирган маъқул ))

Халима Худойбердиева музейи, ботаника боғи, миллий бурчак - ижод мактабининг кўрки экан.
Гулистон шаҳри ва аҳли жуда ёқди ❤️ Ўқувчилар орасида истеъдодлар кўп.

Айни пайтда Сирдарё вилоятида Зомин семинарига саралаш бўлиб ўтяпти. Наср ва таржима йўналишида ҳакамлик қиляпман.

Assalomu alaykum!

Sizni jurnalimiz taqdimotida ko‘rishdan mamnun bo‘lamiz.

Keling. Kutamiz!

📍 Lokatsiya

Борамиз, сизларам келинглар!

дашту далаларда лолақизғалдоқлар очилган эмиш.

Шу кинони яхши кўрардим. ТВда ўн мартача қайта кўргандирман. Биринчи марта 90 йилларда қатортолда аям, дадам билан уйимиз ёнидаги кинотеатрга тушганимизда кўрганмидим... Болалигимизда аям ҳинд киноларини, дадам жеки чанни филмларини яхши кўргани учун тез тез кинотеатрга борардик.

https://youtu.be/O9YBurKbJgY?si=f-8JS2RPHLSpu1ZN

Ўтмишингиз бир китоб бўлса, унга қандай ном қўйган бўлардингиз?

- Унутма: турмушдан олдин оловланган ишқ ёнғини турмушдан сўнг сўнади ва ортида бефойда ва кадарли бир ёнғин ери қолдиради. Уйлангандан кейин туйилган ишқ ҳам битади, албатта, лекин унинг жойини хушбахтлик олади. Шунга қарамай, баъзи шошқалоқ нодонлар турмуш қуришдан олдин ошиқ бўлиб, ёниб-ёниб, бутун ишқни тугатадилар. Нега? Чунки ҳаётдаги энг буюк мақсад муҳаббат деб ўйлайдилар.

- Нимадир тўғриси?

- Тўғриси бахтиёрликдир. Ишқ ҳам, турмуш ҳам уни қўлга киритишга ярайди: бир эр, бир уй, болалар, бир китоб. Менинг бу эри ғойиб, отаси ўлик ҳолим ҳатто сенинг у қуп-қуруқ ёлғизлигингдан яхши эканлигини кўряпсанми?

"Менинг отим қирмизи"дан

Ватан журналининг янги сонида испан файласуфи Гассетнинг "Оломон исёни" китобидан парча берилибди (Н. Эшонқул таржимаси). Бир аср олдинги кичкина яра ҳозирги роса газак олган, деб ўйладим.

Ортега жамиятнинг ривожланиши ҳар доим хослар —  билимли, истеъдодли, маърифатли, масъулиятни ҳис қилувчи кишилар томонидан амалга оширилганини таъкидлайди. Аммо ХХ асрда техника ва фан тараққиёти оммавий фикрни устунликка чиқишига сабаб бўлди; натижада, маънавий ва интеллектуал қадриятлар сўниб борди.
Ортега буни “оломоннинг исёни” дейди — оддий одамлар ҳозир жамиятни бошқармоқчи, аммо улар бу вазифага маънавий ва ақлий жиҳатдан тайёр эмас.
Ортега оммавий маданият хосларнинг обрўсини тушираётганини, натижада сиёсий ва маданий ҳаётда ёпиқлик ва интеллектуал таназзул юзага келаётганини кўрсатади.

Хуллас, биз оломончилик диктатураси даврида яшаяпмиз. Тепада хослар эмас, омма қўғирчоқ ипини тортяпти. Қўғирчоқлар ҳам оламоннинг ўзи. Хослар қани?

Кафка ва унинг ўтмишдошлари

Хорхе Луис Борхес

Гап шундаки, ҳар бир ёзувчи ўз ўтмишдошларини яратади. Унинг асарлари бизнинг ўтмишга қарашимизни ўзгартиради — худди келажакни ўзгартиргани каби.

Ўқиш: https://telegra.ph/Kafka-va-uning-%D1%9Etmishdoshlari-04-18

Адабиёт тобора кўпроқ аёллар машғул бўладиган соҳага айланмоқда: китоб дўконларида, маърузаларда, адабий ўқишларда ва университетларнинг гуманитар факультетларида аёллар сони эркаклардан бир неча баробар кўп.

Аёллар эркакларга нисбатан кўпроқ китоб ўқиши (одатда, улар камроқ ишлайди) — хаёлот оламида ўтказилган вақтни бефойда деб ҳисобламаслиги билан изоҳланади. Албатта, аёллар учун хурсандман, аммо эркаклар, шунингдек китоб ўқишга имкони бор, аммо истаги йўқ барча одамлар учун афсусдаман.

Мен афсусланаман, чунки улар қандай ҳузурдан воз кечаётганини билмайдилар. Шунингдек, таассуфларки, адабиётдан маҳрум жамият ёки адабиётдан нарироқ турган жамият — бу варварлик ва эркинликни йўқотишга маҳкум жамиятдир.

Марио Варгас Льоса

АПРЕЛ-МАЙ

Шамол юлиб отар сўлган гулларни,
Куйиб, паймонаси тўлган гулларни.
Гулбарглар тўкилар оҳиста, сассиз —
Хазонлар тупроққа кўмилар, эссиз.

Тонгда яна чиқар аршига қуёш,
Яна янги ғунча гул очар – наққош.
Қувончга тўладир табиат такрор,
Аммо менинг учун тугади баҳор.

Дарахтлар бир оппоқ гулга бурканди,
Аммо мен майсани босарман қордай —
Менга Апрел ажиб севги берганди,
Аммо айрилиқни олиб келди Май…

Сара Тисдэйл, Америка шоираси.
К.Баҳриев таржимаси.

Ассалому алайкум, дўстлар!

Нажмиддин Эрматовнинг "Турон соғинчи" ҳамда Нодирабегимнинг "Мен, дадам ва Алцгеймер" китобларини ютиб олишни истайсизми?

У ҳолда омадингизни синаб кўринг! Шунчаки @Najmiddin_Ermatov ва @mittihaqiqatlar каналларига аъзо бўласиз. Сўнг Қатнашаман тугмасини босасиз.

Ғолибни ботнинг ўзи тасодифий тарзда аниқлаб беради. Танлов якуни 1 май куни эълон қилинади. (Китоблар старекс почта орқали маълум филиалга бепул жўнатилади).

Барчага омад!

Агар сен кимнидир алдаган бўлсанг, бу унинг аҳмоқлигини билдирмайди; шунчаки у сенга керагидан ортиқ ишонган, гарчи бунга арзимасанг-да.

Буковски

Айни пайтда бук узда сумалак парти ва чет эллик ижодкорлар билан учрашув бўляпти.

Айни пайтда Бук узда сумалак парти ва чет эллик ижодкорлар билан учрашув бўляпти.

Миллат шоири Йўлдош Эшбекни халқ ташлаб қўймади. Фаррух Жабборов бошлаб берган хайрли ташаббус кенг ёйилди. Ҳозиргача шоир учун 90 млн пул йиғилибди. Орада устозни шифохонага олиб боришди, ижодига бағишланган фотосьёмкалар бўлиб ўтди. Булар албатта, асосан адабиёт ичидаги жонкуярлар томонидан амалга оширилди.

Шу кунларда эса қувончли хабар тарқалди — бир тадбиркор ўзи қурилишига бош бўлган Сергели ситидан Йўлдош Эшбекка уй совға қилибди. Эшитиб фахрландим! Шоирини қадрлайдиган халққа айланяпмиз. Ёрдам постини кенг тарқатган, ҳисса қўшган китобхонлар, блогерлар, ижод аҳлигаям раҳмат.

Устознинг умри узоқ бўлсин. Янги асарлар, таржималарга худо куч берсин.

Миллат шоири Йўлдош Эшбекни халқ ташлаб қўймади. Фаррух Жабборов бошлаб берган хайрли ташаббус кенг ёйилди. Ҳозиргача шоир учун 70 млндан ошиқ пул йиғилибди. Орада устозни шифохонага олиб боришди, ижодига бағишланган телесьёмкалар бўлиб ўтди. Булар албатта, асосан адабиёт ичидаги жонкуярлар томонидан амалга оширилди. Шу кунларда эса қувончли хабар тарқалди — бир тадбиркор ўзи қурилишига бош бўлган Сергели ситидан Йўлдош Эшбекка уй совға қилибди. Эшитиб фахрландим! Шоирини қадрлайдиган халққа айланяпмиз. Ёрдам постини кенг тарқатган, ҳисса қўшган китобхонлар, блогерлар, ижод аҳлигаям раҳмат. Устозни умри узоқ бўлсин. Янги асарлар, таржималарга худо куч берсин.

Асар танлаётганда ижодкорнинг шахсияти сиз учун муҳимми?

Қодирий ёки Чўлпон?

Шу вақтгача мен учун рус насрида номер адин Фёдор эди, яқин орада танловим Шер акага ўзгарди. Мухлислардан кўра бевафо ким бор бу дунёда. Кечир, Федя.

Танлаш керак бўлса: Толстой ёки Достоевский?

Кутиш азоб, лекин ундан ҳам оғири — нимани ёки кимни кутаётганлигингни ўзинг ҳам билмаслигинг.

Фёдор Достоевский

фото: Чорсу

"Ёлғизликнинг юз йили"ни ўқиб чалкашмаслик учун қўлланма )

АКС

@erkinbozorovv

Бу шеърим - реал воқелик эди. Уни кўрмаганимга анча йиллар бўлди. Яқинда ўзи телеграмдан ёзиб қолди: иккинчи марта оила қуриб, 35 ёшида она бўлибди. Бахтли экан. Таскин топдим.

Суратга қандай ном берасиз?

Ичингиздан нималар ўтди?

Ўйларингизни ёзинг, рассом @ElnurEgamovijodi каналида танлов бўляпти.

Агар мен 1991 йилдан ҳозиргача бўлган ҳаётни акс эттирадиган асар ёзадиган бўлсам, одам боласини, бир ўзбек йигитини тобора кичрайиб, кичрайиб, кичрайиб йўқ бўлиб кетишининг тадрижий даражасини ёзардим. Бу одам қиёфасининг кичрайиши эмас, гавдасининг тузилиши эмас.
Биз руҳан жуда майдалашиб кетганмиз, жуда кичрайиб кетганмиз. Ҳайқирсак, чумоли ҳам эшитмайди бизнинг ҳайқириғимизни. Бутун халқ эмас, миллион-миллион одам эмас, халқимизнинг ичида тез-тез учраб турадиган нарсалар деб атанг буни. Фақат, фақат нон ейиш, нафс.
 
Олим Отахон

...шундай йўлки, унда инсон ҳар қадамда ўзини бахтлироқ ҳис этади, то қандайдир бир илҳомли дақиқада англамагунча: у олдинга интилиб кетаётгани йўқ, балки ўз лабиринтида айланиб юргандир, шунчаки бу сафар янада қаттиқроқ ҳаяжон ва саргардонлик билан.

Кафка. М.га мактублар

...охирида барибир ҳукм чиқарувчи аёлнинг ўзи бўлади.

Кафка. М.га мактублар

Ҳақиқий ижод инсонни ёлғизликка отади ва ундан шуни талаб қилади — ҳаёт лаззатларидан воз кеч. Ижод — фақат завқ эмас, балки қурбонлик ҳамдир.

Ҳерман Ҳессе, «Гертруда».

Бугунги "ов" зўр бўлди. Нобелчи турк адиби Помуқнинг Элдар Асанов таржима қилган муҳташам романи; абсурд драмаси - Камю, Кафка, Абе ижоди жамланмаси, шунингдек устоз Хуршид Давроннинг Бибихоним қиссасини дастхати билан олдим.

Қирмизини ўқишни бошладим. Иқтибослар ёзиб тураман.

Яхшиям, Тилла бор экан. Жойида нақд ўн минг тўлади. Озодликка чиқдим. Калигулани ўқиш шарти билан.

Heh, darrov ushladik)

Мен ўғирлаганимни Декабрга айтманглар )

#tavsiya

Talqin tugal bo’lmaydi. Talqin yagona ham bo’lmaydi. Har bir kishining o’z talqini bor. Hech bir talqin noto’g’ri ham bo’lmaydi. Biz shuni unutib qo’ymoqdamiz.  

Anifning "Oqdan qizilga" she'riy toʻplami haqida oʻqishingiz mumkin:

https://telegra.ph/Anif-Oqdan-qizilga-04-10

@Mirahmedovas_blog

Спутник массиви - шаҳардан алоҳида оламдек туюлади. Ҳар фаслда ўзгача манзараси. Бугун лабиринтсимон деревяшкалар дунёсида сайр қилдим. Настаринзор. Чувалашган ўйларни ёлғиз ўзинг тартиблашинг учун мос кўчалар, ўриндиқлар, жониворлар. Хотира учун суратлар олдим, ҳадемай дарахтга бой мўъжаз бу макон ҳам бузилиб замонавийлашса керак.
Манзил: Чинор метро бекатини нарёғи.

Худойим, қанчалар ёлғизман.

Толстой, 80 ёш, кундаликдан

#PREMYERA

🎭Joriy yilning 10-11-12-APREL kunlari soat 17:00 da O’zbekiston davlat drama teatrida namoyish etiladigan "HUKM” PREMYERA spektaklida siz aziz muxlislarni kutib qolamiz.

🎟 Chipta narxi: 50 000, 60 000 so’m, chiptalarni teatr kassasidan har kuni soat 10:00 dan 17:00 gacha va iTICKET.UZ dan onlayn tarzda sotib olishingiz mumkin.

☎️Murojaat uchun telefon:
(71) 244-11-70; (71) 244-11-69
+99899 482-50-01

O‘zbekiston davlat drama teatrining rasmiy internet sahifalari:
📝TELEGRAM| 💻 INSTAGRAM |
🎞YOUTUBE |📝 FACEBOOK |
WEBSITE | 🌆MANZIL |

🎥 Sergeli tuman axborot-kutubxona markazi tomonidan Sergeli tumani yosh ijodkori, O’zbekiston yozuvchilar uyushmasi a’zosi, tarjimon yozuvchi Nodirabegim Ibrohimova ijodiga bag’ishlangan "Go'zal ijod malikasi" nomli videolavha tayyorlandi.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

Ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarimizga obuna bo'ling!

👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻

Facebook | Instagram | Telegram | YouTube | Web sayt | Twitter | QR-Kitoblar | Mobil ilova

Бўстонлиқда ферма бор экан: туяқуш, буғу, кенгеру, туя, эчкилар; кенг дала, сой, гуллаган дарахтлар. Фотолар асосида аниме мултик яратсак ҳам бўларкан буёғига )

.
***

Мен аёл яралдим... қаро кундузлар
Нурларни увоқдай бир-бир чўқидим.
Аёлни улуғлаб ёзилган шеърларни
Кўкарган кўзларим билан ўқидим.
Аёлни улуғлаб ташланган шиор
Сира эскирмади… ишлатилмади...
Аёлман — ҳамма зор, ҳамма ҳукмдор,
Бундоқ ўз ҳолимча яшатилмадим.
Уйларда боқарлар уй ҳайвонларин:
Ит, мушук, қуён, қўй, тўти ва… аёл.
Сандиқда туради бисотим, кўнглим…
Гоҳо ўзимга ҳам келаман малол.
Гоҳо кетгим келар қаёқларгадир,
Яқинроқ — қалбимга қўяман қадам.
Жаннатга кетаман бир куни, насиб,
Дўзахдан дўзахга тушарми одам?

©Ирода Умарова

https://t.me/GarashaliKungil
.

Замондош ижодкорларимиздан кимни, қайси асари учун уйига бориб зўр ёзибсиз, дея қучиб қўйган бўлардингиз )

Азизим Милена хоним,
Дарҳол айтаман – сиз иродамга қарши чиқиб хатимдаги бир ҳолатни назардан қочиряпсиз: мана, тахминан икки ҳафтадан бери мени кучли уйқусизлик безовта қиляпти, умуман олганда бундан фожиа ясамоқчи эмасман, бундай паллалар келади-кетади, албатта доимо сабаби бор, керак ҳам – бу сабаблар гарчи кўзга ташланмасада, бироқ буларнинг бари одамни ўрмон жонивори каби безовта қилади.
Шунга қарамай, бир қувончли хабарим бор. Бир сокин ухлардингиз – гарчи кеча ўзингизда бўлмаган эсангизда – тинч ухлардингиз. Агар тунда уйқум қочса мен унга борадиган йўлни биламан – шикоят ҳам қилмайман. Ҳа норози бўлиш аҳмоқлик бўларди: ахир барча нарсалар ичида туш – энг бегуноҳи, туш кўрмайдиган одам эса энг гуноҳкоридир.
Шундай қилиб, тунлари бедор бўлган шу инсонга юборган охирги хатингизда миннатдорчилик изҳор этилибди. Агар бу хатни четдан кимдир ўқиганида, албатта ҳайрон бўлиб: «Қандай одам экан-а! Тоғларни ҳам қўпоришга шай, чоғи», дер эди. Ҳолбуки, ўша одам амалда ҳеч нарса қилмаган — ҳатто бармоғини ҳам қимирлатмаган (қалам қитирлатишдан бошқа), сут ва бирор егулик бўлса бас — ўша билан кун кечирган, баъзан, аксар ҳолларда десаям бўлади: чой билан олмага қаноат қилган, холос. Қолганини эса тақдир ихтиёрига ҳавола этган — ҳамма ўз йўлидан борсин, тоғлар эса ўз жойида қолаверсин.
Сиз Достоевскийнинг илк муваффақият тарихи билан танишмисиз? Бу ҳикоя ўз ичига жуда кўп маъноларни олади, мен уни фақат машҳур исм-шариф туфайли эсламоқдаман — аслида исталган қўшни уйда, ҳатто ундан ҳам яқинроқда содир бўлган ҳар қандай воқеа ҳам айнан шундай маънога эга бўлган бўларди. Ростини айтсам, у ҳикояни ҳам, ундаги исм-шарифларни ҳам фақат тахминангина эслайман. Достоевский ўшанда ўзининг биринчи романи — “Камбағаллар”ни ёзарди. У ижодкор Григорьев билан бирга яшар, дўсти ойлаб унинг иш столида ётган қоғозларга кўзи тушиб юрса-да, қўлёзмани фақат роман тугал бўлганидан кейингина ўқиш имконига эга бўлди. Ўқиди ва лол қолди. Ҳеч нарса демасдан, қўлёзмани ўша пайтда машҳур бўлган танқидчи Некрасовга олиб борди. Тунда, соат учларда Достоевский эшигини қоқишади. Григорьев ва Некрасов ҳайрат билан кириб келишади, Достоевскийни бағрига босиб, сўзсиз юзидан ўпишади. Некрасов (илк марта кўришиб туришганди) уни Россиянинг умиди деб атайди. Улар соатлаб асосан роман ҳақида гаплашишади, фақат тонготар пайтдагина хайрлашишади. Бу кеча Достоевскийнинг ҳаётидаги энг бахтли кеча бўлди. У дераза ёнига бориб, иккиси кетиб бораётган томонга қарайди, ўзига келолмай, кўз ёш тўкади. Унинг қалбини чўмдирган ҳиссиёт тахминан шундай эди:
«Нақадар олийжаноб инсонлар! Қандай меҳрибон, қандай юксак! Мен эса шунчалик паст одамман… Агар улар қалбимга назар ташлашса, ишонмас эдилар. Мен ҳақиқатан ҳам бундай яхшиликка муносиб эмасман.»
Кейинчалик Достоевский уларга бутунлай эргашишга қарор қилган, бу эса, менимча, ўзгача бир завқ, яъни чексиз ёшликнинг сўнгги сўзи эди. Ҳикоям шу ерда тугайди.
Сиз, азизим Милена, бу воқеа ортидаги ақлга сиғмас сирни ҳис қила оласизми? Менимча, гап шундаки, Григорьев ҳам, Некрасов ҳам Достоевскийдан зиёда олийжаноб бўлишмаган — умумий мантиқий таҳлилда, албатта. Аммо бир дамга булардан воз кечинг, умумий қарашдан чиқинг. Ўша кеча Достоевскийга ҳам бундай қараш керак эмас эди. Буларнинг барчаси фақат ҳис этишда. Агар сиз унинг ҳиссига қулоқ тутсангиз, у ҳолда Григорьев ва Некрасов чиндан ҳам улуғвор, Достоевский эса шунчалик паст, шунчалик ерпарчинки, у бундай инсонларга ҳар қанча ҳаракат қилмасин ета олмасди. Улар қилган яхшилик ёзувчи учун шунчалик беқиёс эдики, миннатдорчилик билан эмас, ҳатто бутун умр билан ҳам тўлаб бўлмасди.
Мен уларни тасаввур қиляпман — дераза орқали, узоқлашиб кетаётган ҳолда. Улар кетишмоқда ва шундай қилиб, ўзларининг етиб бўлмас даражада эканликларини яна бир бор исботламоқдалар. Аммо вақт ўтиб бу иккисининг номи Достоевскийнинг улуғвор исми ортида бироз хиралашади. Уйқусиз кечам мени қаёқларга олиб келди? Билмадим… Аммо шуниси аниқки, фақат ва фақат эзгу ният ва тилаклар билангина тирикман.
Сизнинг Франц К.

"Миленага мактублар" китобидан.

Нодирабегим таржимаси

NODIRABEGIMGA MAKTUB!

Asalomu alaykum!
Men hozirgina siz tarjima qilgan Anna Dostoyevskayaning "Xotiralar" kitobini nihoyalab, ba'zi bir fikrlarimni aytmoq istagida, sizga maktub yozyabman.

"Xotiralar"ni o'qirkanman, ochig'i Fyodor Dostoyevskiyni yaqindan kashf qildim. Uning hayoti davomida yozgan asarlaridagi turli xil qahramonlarning kechmishlari aslida o'zining hayot darahtida qayg'u, gohida shodlik yomg'iridan sug'orilib, quyoshida toblanib, ziyo olib pishib  yetilgan, mevalari ekaniga amin bo'ldim.

Yana Fyodor Dostoyevskiyning katta qalbi borligini, bu qalbning tirgagi esa ayoli Anna bo'lganini his qildim. Beihtiyor Lev Tolstoyning rafiqasi Sofiya Andreyevna yodimga tushdi. Balki, Anna kabi Sofiya ham eri Lev Tolstoyni qiynamay (umrining keyingi yillarida), qullab-quvvatlaganda, Tolstoy yanada  ko'proq asarlar yozib qoldirarmidi?! Zavja borasida Tolstoydan ko'ra Dostoyevskiy baxtliroq ekan!

"Xotiralar" ni o'qirkanman, bir o'qirman sifatida voqea-hodisalarga andarmon bo'lib, ichida yashadim. Aslida har qanday kitobning kuchi ham shunda, deb o'ylayman.

Kitob tarjimasi uchun sizga katta rahmat. Alloh bardavom qilsin!

Hurmat ila Akbar Fayz, Turkiya.
6.04.2025

Изтироб чекмайдиган ягона зот - Худо.

М. Цветаева

Баъзи филмларни, китобларни соғинасан. Кўпроқ ўша пайтда туйилган ҳислар ёдда қолади. Шу тобда Ариранни қайта кўргим келди.

Ўлим мен учун нариги дунёга олиб ўтувчи сирли эшик эди. Аммо тушуниб етдимки, ўлим бу жиноят, у кимнининг умидини сўндиради, кимнидир ҳаётини қисқартиради. Ўлимни тушуниб ёки муҳокама қилиб бўлмайди, чунки бу борада тажрибамиз йўқ. Ўлим менимча... ҳозир ўйлашимча бу оқнинг қора рангга айланиши. Ҳаммаси оддий. Одамлар ўлим ҳақида кино олади, китоб ёзади, шеър битади. Булар мавҳум нарсалар, шу тариқа уни ўрганишади. Ўлим бу эшикнинг ёпилиши, нурнинг сўниши. Ўлим бу бутунлай бошқа ҳолатга киришинг.

"Ариран"

https://youtu.be/awigJTHa5TA?si=RLYI0yC1G2Sys6Tj

Менга телескоп совға қилинг:
тунлари осмонни кузатаман
кашф қиламан митта сайёра
ерга яқин бўлсин
(сўнг ёстиғим патларидан
ясаб оламан қанот).
Тунда учиб кетиб
тонгда етиб келайин:
болаларимни уйғотиб
мактабга жўнатишга
сўнг доимги уй ишлари
супир-сидир, кир-чир, ош-овқат
болалар қайтади
дарсини қилдир
ўқит-ўргат, тарбия қил
(ўзингдан бошқага ишонмайсан уларни)
компютерни ёқ-да шошиб ишла
буюртмалар қалашиб ётар –
улар ёввойи ўтдек ҳеч тугамайди
деразадан қарашга улгур –
апрел жуда тез ўтиб кетади.
Ухлаш олди сарҳисоб қил кунингни
маиший ва мажбурий юмушлардан ортган
дақиқаларни сана – бармоқларга тенг
ниҳоят
ҳамма ухлаганда туй эркинликни –
ўзинг билан ёлғиз қолиш сонияларин
кўзлар юмилмасдан чарчоқдан
тезроқ учақол ижодхонанг –
ўз сайёрангга…
уни ўзим безатаман
қозон-товоқсиз
азиз китобларим терилган жавон
битта стол, қоғоз ва қалам етарли.

Фақат менга тезроқ
телескоп совға қилинг.

Аниф

ўз версиямда қолаверай 😌

Бирга яшай бошлаганимизга беш йил бўляпти, аммо биз ҳеч қачон жўшқин муҳаббат азобини чекмаганимиз сабабли на бирор хафагарчилик, на бир-биримиздан зерикиш ҳиссини туйганмиз.

Ҳан Канг. "Вегетарианка"

Сени ҳеч ким
танимайдиган манзилда,
Сен билан ҳеч ким кимнинг иши бўлмайдиган,
тергамайдиган,
кутмайдиган,
эркалатмайдиган
ва ниҳоят
борлигингга рози
нотаниш ерда
сезгиларинг уйғониб кетади
ва ишона бошлайсан
апрель деган фасл борлигига,
настаринлар бўйи,
ранги табиийлигига,
яна ўзингнинг мавжудлигингга.
Кўзларинг очиқми ёки юмуқ -
фарқига бормайсан,
чунки тўрт томонинг,
яна осмону ер
сендан иборат
фақат борлигингдан сармаст бўласан:
сени тарк айлайди
ҳушинг,
тушларинг...
яшайсан нафасинг бўғзингни қирмай,
ўзингни ушламай.
Йиқилишдан қўрқмайсан -
йиқилсанг қуламайсан ахир ҳеч қаерга.
Жуда бўлмаса, ичингга чўкиб кетасан
сўзма-сўз,
ҳарфма-ҳарф,
нуқтама-нуқта
сўзларни
ҳарфларни
нуқталарни еб
сенга иймон келтиради томирингда болалаган балиқлар -
ҳеч кимга

Башорат Отажонова

🔥Yangilik | Tez kunda!

Yangi asr kutubxonasi ruknida navbatdagi jahon adabiyoti durdonasi

📘Emili Bronte «Boʻronli dovon»

Muhabbatdan qasosga evrilgan
hislar haqidagi roman

📚 @bookuzbekistan

O'zingizni TOP-5 kitobingizni yozib keting!

***

Gaplarga qarab turish kerak,
Gapirib-gapirib, oxiri "ammo" deyishadi insonlar
Gaplarga qarab turish kerak
"Seni yaxshi ko'raman" degan so'z
"Ammo"dan oldinmi, keyinmi
Gaplarga qarab turish kerak.

2025

Умр ҳам ўтгандай…
гўё бир кунда
настарин гулидай очилиб сўлдик...

БИРИНЧИ АПРЕЛ

Осмонларга чорлаганда кўз
Қанотига ишонган руҳим
Рақс тушган оловлар ўчган.

Ишқ ҳарфида ёзилган исмим
Ташналигин қондирган ойнинг
Лабидаги буёқдан кўчган.

Энди мени алдай олмайсан.

Ғунчалаган дарахт шохида
Япроғида, куртакларида
Изи бордир шамол тишларин.

Юрагимни талаган ари
Санчаётир ҳамон тинмасдан
Кўз ёшимга ботган нишларин.

Энди мени алдай олмайсан.

Қалдирғоч ҳам эшигин очган
Тумшуғида пуч ёнғоғини
Тишлаб келган ўғри қушларга.

Мен бир пайтлар сув ичган чашма
Аҳду вафо ҳақида ҳар тун
Қўшиқ айтар каламушларга.

Яна келдингми, биринчи апрел,
Энди мени алдай олмайсан...

Азиз САИД

Одамлардан холи, тинчгина ижод қилмоқчи ва ички хотиржамлик излаганлар учун Хумсон санаторий яхши маскан экан. Баҳорни ҳис қиляпман. Кундуз ифорли ва тафтли. Тун эса салқин ва осуда. Аввалига нимадир ёзгим келди. Кейин табиатга майсадек сингиб кетдим.

Йўқ, бундай ёқимли лаҳзаларда қалам ва қоғозга эҳтиёж сезмайсанам )

Ижодкор аёллар ҳайит арафа бир завқланайлик деб драма театридаги Аёл спектаклига тушдик. Эзилдик. Римма опа ўқиган шеърларга гап йўқ. Ойимтилла романидаги образларни кўргандек бўлдим (спектакл Зулфия Қуролбой ҳикоялари асосида). Барча замонавий асарларимизда ўзбек аёллари бир хил (ҳаётдаям шунақами): алданган, хорланган, эзилган ёки айёр, шаллақи, пул ва эркак овчиси. Мен бундай аёл образларга руҳан яқинмаслигим учун уларни ҳис қилолмайман. Замон ўзгаряпти, аёл қизларни бошқача тимсолда кўргим келади, тарихдаям қандай кучли аёлларимиз ўтган. Китоб ва кинодан идеал ўзбек аёл образини излайман. Ёки борми давримиздаги шундай образ?