(«Беш кун» туркумидан)

* * *
Кечиринг, онажон,
Бугун ёнингизга бора олмадим.
Чиқай десам,
Кулча бўлиб
Ўлиб қопти йўл.
Оч эди беш кундан буён –
Тановвул қилмаган бирорта қадам.
Қириб четга ташлай десам,
Хокандозни йўқотиб қўйибман.
Қўлимда сояандоз,
Чойнак тўла соя қайнаётир,
Қозон тўла соя пишаётир.
Беш кундан буён
Хаёлсоя – ғизойим,
Ақлсоя – жазойим,
Тасаввурсоя – сазойим.
Қўлимда сояандоз.
…Биров ичкари кирди,
Ғафлатда қолдим.
Онажон, мени кечиринг,
Яқинда бораман,
Фақат
Айтинг –
Соя олдин кирдими,
Одам олдин кирдими,
Қай бирини олай сояандозга?

➡️ Азиз САИД

* * *
Сув қайнади, сўнгра тугади,
Қумғон эса увилламоқда.

Қудуқ бунча бўлмаса чуқур.

Соҳибфурсат лалиси бўм-бўш,
Макргиёҳ томизар шарбат.

Кўршапалак бунчалар учқур.

Дастурхонни очади осмон —
Мусичанинг қаноти ва ел.

Жарликларнинг тиши қамашур.

Ер остида қурт ва қумурсқа,
Гул томирин тўғраб беради.

Тулпор қайтар кўзлари сўқир.

Ўғир эса донга тўлади,
Тош кулади — элакка насиб.

Ҳаққуш яна оловни чўқир.

Сув қайнади, сўнгра тугади.

➡️ Азиз САИД

* * *
Ҳамёнини очар сахий тун,
Бозор эса гунг ва кимсасиз.

Қалдирғочнинг уяси – юрак.

Қирриқ сарроф – шамол уйғониб,
Савдосини бошлайди сассиз.

Бойўғлининг ўғли – ваҳима.

Билакузук ва най дўконда
Бозингардан гаровга қолган.

Ярқиллаган қиличми-қинми?

Демак қадим базми жамшидда
Ҳамма нарса бошма-бош бўлган.

Балиқларнинг осмони нима?

Сарроф энди бирга ўн қўшиб
Алмашмоқда савобга гуноҳ.

Калтакесак сайради — булбул.

Тарозини мумлаганини
Билмади тун, йўқ битта гувоҳ.

Қалдирғочнинг уяси — илон.

Калтакесак сайради яна...

➡️ Азиз САИД

* * *
Сокинлик
Кўзим очиқ
нафас ҳам олмайман
мунча шовулламаса томиримда қон
тўкиб ташлаш керак уни ҳам
сени йўқотиб қўймаслик учун

➡️ Азиз САИД

* * *
Эсимда.
Болалик — бир ҳовуч ғўра.
Молхона ортида сарғайган бино.
Оқ девор — юз йиллик увада,
Қўйишарди «ёмғирлар чизилган» кино.
Ботирлар бўларди мана ман, деган,
Кимлардир отарди уларни.
Гўзал қизлар бўларди, жилмайган, кулган,
Кимлардир ўпарди уларни.
Калтак егандай бошқа кўча болаларидан,
Кўзлар тўларди аламга,
Муштларни тугардик аламдан.
Йиғлардик —
ёлғон!
ёлғон!
ёлғон!
...Қочиб кетардик кинонинг овози
етмаган жойга,
Ўтлоққа мушт уриб қасос олардик —
Мен бўлганимда...
Мен бўлганимда...
Мен бўлганимда...
Эсимда...
Болалик қолмади тамом.
Етиб келдик юракнинг овози етмаган жойга.
Кимдир
кимнидир...
ҳамон...
Энг гўзал қизлар ҳам...
Қани менинг жўраларим?
Нега ҳайқирмайсиз?
Ҳайқиринг —
Ёлғ-о-о-н!
ёлғ-о-о-о-н!
ё л ғ-о-о-о-о-н!

➡️ Азиз САИД

⚫️ ​ЭЙ, АПРЕЛ...

Эй апрел, чорла бугун ёлғон базмига
Жинларинг, ёсуман, алвастиларинг,
Жаллоду, иблису, аласчиларинг,
Кўзбойлоқ, тузоқчи, қафасчиларинг...

Юлдузларни ўйиб осмон нақшидан
Ёсуман, ўрнига кўзларим қоқсин.
Алвасти қуёшни чалсин дойрадай,
Тунни кунга ювиб чимилдиқ тақсин.

Эй апрел, ёлғоннинг тўйини қиздир,
Кўзбойлоқ, денгизни келтирсин алдаб.
Ҳовучлаб тўлдирсин қирқта қозонга
Ўчоққа ўт ёқсин суягим қалаб.

Эчкилар маърашин тўёна учун
Жинларинг қирлардан тушсин елкалаб.
Қалдирғоч тушларин аврасин шамол,
Баҳорим пойига тўксин эркалаб.

Эй апрел, тўй қилсанг тўйдай бўлсин-да,
Ойнинг қошларини терсин аласчи.
Нурига юрагим қонларини сурт,
Кўйлак тикиб берсин унга атласчи.

Сочининг ҳидини жингалак қилсин,
Қафасчи, бошига тақсин тиллақош.
Лабига исмимни ёзсин қонатмай,
Тақдир сурат чизсин, тирноқ битиктош.

Эй апрел, шайтон ҳам рақс тушсин майли,
Ой чорлаб ҳомила қилсин қўшиқдан.
Жаллодинг болтасин чалсин рубобдай,
Бехато зарб урсин, бўйним қошиқдай.

Ой шодон йўл олсин янги маконга,
Базмингни тугатгин, лашкаринг чақир.
Очиқ кўзларимни тикишдан аввал
Ҳаммаси ёлғон де, ёлғон деб бақир.

Эй, апрел...
Эҳ, апрел...

➡️ Азиз САИД

🪶 Чўлпон

#руҳфарёди

🌺 БИНАФША

Бинафша сенмисан, бинафша сенми,
Кўчада ақчага сотилган.
Бинафша менманми? бинафша менми,
Севгингга, қайғунгга тутилган?
Бинафша, нимага бир озроқ очилмай,
Бир эркин кулмасдан узилдинг?
Бинафша, нимага ҳидларинг сочилмай,
Ерларга эгилдинг, чўзилдинг?
Бинафша,
Айт менга,
Кимлардир уларким,
Игнани бағрингга санчарлар?
Бинафша,
Бир сўйла,
У қандай қўлларким,
Узалар, ҳидлайлар, янчарлар?
Бинафша, шунчалик чиройли юзинг бор,
Нимага узоқроқ кулмайсан?
Бинафша, шунчалик тортғувчи тусинг бор,
Кўнглимга исриқлик тўкмайсан?
Бинафша, йиғлама, бинафша, кел бери,
Қайғингни қайғумга қўшгил.
Бинафша, сен учун кўкрагим эрк ери,
Бу ердан кўкларга учгил.
Бинафша, гўзалим, қайғулим, келмайсан,
Қайғунг зўр, қайғумни билмайсан,
Менга бир кулмайсан.

🖥 Чўлпон шеърлари
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️

https://t.me/vaqt_manzili

BINAFSHA

Binafsha, senmisan, binafsha — senmi,
Ko‘chada aqchaga sotilgan.
Binafsha menmanmi, binafsha menmi,
Sevgingga, qayg‘ungga tutilgan?..
(Cho'lpon)


Hayot shovqinlarida berkingan tuyg'ularimiz bizni qayta topadilar. Uchrashuv joyi @arthousehamsa
+998 93 145 80 80

(Qo'shiq muxlislar talablariga binoan to'liq joylandi🫡)

@erkinbozorovv

* * *
Адашиб ёлғизлик ўрмонларида
Ўлган эдим,  музлаган эдим,
Ўшанда оловдай пайдо бўлдинг сен
Тирилиб гулхандай бўзлаган эдим.

Тунлари осмондан излаб юлдузинг
Тушлардан хабарчи йўллаган эдим.
Кунларни етаклаб ўтган ҳар қушдан
Сенинг жамолингни йўқлаган эдим.

Қанотсиз руҳимга қанот бахш этган
Кўзингни кўзимда асраган эдим.
Худо учраштирган чоғда даъфатан,
Самога қақнусдай сачраган эдим.

Маст эдим, ойнинг нурларини сен
Пиёлага қуйиб берган чоғингда.
Маст эдим, ишқимиз ёмғирларидан
Куйлар чалинганда ҳар япроғингда.

На олам, на одам чор атрофимда,
Нурингга қўшилиб нурга бойландим.
Йиллар ёниб кетди ўртамиздаги —
Мен энди йўқдирман, сенга айландим.

➡️ Азиз САИД

* * *
Қўй, мени қийнама,
Учрашувга бориб кел ўзинг
Мени кутган бўлса ҳам аёл.
Кечириб қўяман бор гуноҳларин,
Сен қаттиққўл, сен ахир хаёл.

➡️ Азиз САИД

⚫️БИРИНЧИ АПРЕЛ

Осмонларга чорлаганда кўз
Қанотига ишонган руҳим
Рақс тушган оловлар ўчган.

Ишқ ҳарфида ёзилган исмим
Ташналигин қондирган ойнинг
Лабидаги буёқдан кўчган.

Энди мени алдай олмайсан.

Ғунчалаган дарахт шохида
Япроғида, куртакларида
Изи бордир шамол тишларин.

Юрагимни талаган ари
Санчаётир ҳамон тинмасдан
Кўз ёшимга ботган нишларин.

Энди мени алдай олмайсан.

Қалдирғоч ҳам эшигин очган
Тумшуғида пуч ёнғоғини
Тишлаб келган ўғри қушларга.

Мен бир пайтлар сув ичган чашма
Аҳду вафо ҳақида ҳар тун
Қўшиқ айтар каламушларга.

Яна келдингми, биринчи апрел,
Энди мени алдай олмайсан...

➡️ Азиз САИД

* * *
Яланғоч кўчани яширар пичирлаб
қанотларин ёйган дарпарда.
Пичир-пичир, пичир-пичир.

Осма соат.
Сандалда олов.
Ёстиқ узра икки ўрим соч.
Пичир-пичир,
Пичир-пичир.

Ўргимчакдай ўрмалар шифтда
эринчоқ нигоҳ.
Бир соат, бир йил, умр
ўтади ё ўтмайди.
Вақт йўқолган.
Пастга сира тушмайди нигоҳ,
балки йўқолгандир уйнинг ости ҳам.
На умид.
На орзу.

Пичир-пичир, пичир-пичир –
шифтдан қулаган нигоҳ ўрмалаётир
хаёлдаги суратга томон...

🔴 Азиз САИД

✨ АКС
 
Қудуқ лим лим
Қудуқ
лим лим
Ўргимчаклар илонлар акси
Падарининг бўш чаноғини
Қучоқлаган ташналар рақси
 
Қудуқ лим лим
Қудуқ
лим лим
йиғи кулги қорилган
Кўкдаги шарафалар
Нақшлари ёрилган
 
Қудуқ лим лим
Қудуқ
лим лим
Секингина сузади тунтоғ
Тўкилади тошни анқитиб
Чигиртканинг бўғзидан булоқ
 
Қудуқ лим лим
Қудуқ
лим лим
Ёришади юлдуззор секин
Кўзу парда бир ҳовуч тупроқ
Шам шимади шамдоннинг сирин
Қудуқ лим лим
Қудуқ
лим лим

🔴 Азиз САИД

* * *
Нигоҳингдан саволлар чизма,
Севги энди менга бегона.
Кўзларимга ўрмалаб келган
Юрагимда дардлар афсона.

Баҳор келса мен ҳам йиғлайман,
Соғинади қўлларим гулни.
Тунда гулхан кўрсам ушлайман
Кўксимдаги бир ҳовуч кулни.

Ёлғизлигим тўқир эртаклар,
Юпатади руҳимни алдоқ.
Ой нурини ҳар тун йигириб
Ўз-ўзимга ясайман сиртмоқ...

🔴 Азиз САИД

МАРТ
...га

Шамол увиллайди, чархлар тўхтаган,
Қалдирғоч дўконин кетган тамбалаб.
Ўтган карвонларнинг изидан умид
Хотира ипларин борар яллиғлаб.

Нигоҳ бисотида бир тўп изғирин,
Зулмат чангалида каламушлар шод.
Деворлар силкинар, фарёди нурар –
Елкаси бир тегиб ўтибди ҳаёт.

Кечикиб келибмиз, кетмоқда баҳор
Кўм-кўк сочлари-ла тўлдириб жомни.
Апрел чиқиб борар ой арқонига
Суртиб қайтиш учун сен тўккан қонни...

📖 Азиз САИД

Шоир Азиз Саиднинг Фарғонада ташкил этилган «Дили қани Бедилнинг» номли шеърий концерти:

🔴 ВИДЕО
➖➖➖➖➖

https://t.me/vaqt_manzili

🌺 КЕЛИБ ҚОЛДИМИ БАҲОР 🌺

       (рондo)
                 
                  Қалдирғоч ғоч-ғоч
                  Эшигингни оч-оч...
                                 халқ қўшиғи

Қиш тошини ча-қа-ди
Тоғ бошини чай-қа-ди
Ой қошини қо-қа-ди

Ке-либ қол-ди-ми ба-ҳор

Эчки дўмбир ча-ла-ди
Кўзи зўлдир ма-ра-ди
Гулни ўлгур я-ла-ди

Ке-либ қол-ди-ми ба-ҳор

Ари сирға та-қа-ди
Бўри қирга о-қа-ди
Итни бурга ча-қа-ди

Ке-либ қол-ди-ми ба-ҳор

Сувни ариқ ал-дай-ди
Майса ёриқ я-май-ди
Сирни балиқ ас-рай-ди

Ке-либ қол-ди-ми ба-ҳор

Туя ялпиз чай-най-ди
Ғунча юлдуз са-най-ди
Кафтда денгиз қай-най-ди

Ке-либ қол-ди-ми ба-ҳор
Ос-то-нанг-да айт ким бор

Қал-дир-ғоч ғоч-ғоч

➡️ Азиз САИД

* * *

Эй саргардон руҳ 
Яна мағлубсан
Омонат матодан тикилган
Омонат либосинг титилган маҳал

Қанотинг йиғиштир, бу – куз девори
Ортга қайтолмайсан
Баҳор осмонида сенсиз бахтиёр
Қушга етолмайсан

Рангсиз ниналарин қирларга тўкиб
Ёмғирлар тўқиган яшил гиламда
Суратин хаёллар чизган қуш
Сеники эмас

Қанотлари силаган майсалар йиғлаб
Ойга айтиб берган сирли қиссалар
Сеники эмас

Шаббода тебратган ҳар бир лоладан
Тунлари косалаб тўкилган тушлар
Сеники эмас

Ана шомнинг қонли тиллари
Супуриб қўймоқда
Борар йўлингни

Ана фурсат чакиллаётир
Дарз кетган гумбаздан
Тутгил қўлингни

Эй шамол
Ҳайда аробангни
Туёғин дашт ювган отларингни қўш
Сувга чўкиб кетган мағлуб руҳни ҳам
Аробангга ол

Тез ҳайда
Қулоғи эшитмай қолсин
Кимнидир чорлаган қушнинг овозин

Тез ҳайда
Тез ҳайда
Тез ҳайда

Эй-й-й до-о-о-д

Аробанг бузуқми жилмас жойидан

Азиз Саид

Азиз Саид шеъри. Шоирнинг ўзи ўқиган.

https://t.me/vaqt_manzili

* * *
Биз кечикиб келдик, тақдирнинг
Карвони таланган, хуржуни бўм-бўш.
Қароқчилар эса, қароқчилар – биз,
Тикилдик, тикилдик, тилларимиз тош.

Манзилдан адашган оч севгимизга
Едирдик таом деб куйган юракни.
Сўнг масъум дарахтга ёлвордик сўраб:
Вужудни берайлик, сенга керакми?

Ҳеч нарса қолмади, бизлар бегуноҳ,
Хазонлар, овозлар, нурлар ҳам ёлғон.
Бизлар бахт сўраган соҳибсеҳрнинг
Ўзи талангану руҳлари урён.

Қани кел, эй қора булут, қуй,
Пичоқлар қинини — кўзларни тўлдир.
Излар қолмасин, ерни юв, карвон
Кетаверсин, энди сен бизларни ўлдир.

🔴 Азиз САИД

КУЗ

дарахт энг баланд шохига илиб қўйди
ягона ёдгорлик —
бевафо баҳорнинг
сарғайган портретини.

🌺 Азиз САИД

* * *
Дединг: сева оласанми ўзингдан кечиб,
Чаён еган бўлса юрагим нишлаб?
Жоним симиллатиб келди ҳуққабоз,
«Ё ишқдан» ирғитди кўзим тарашлаб.

Сева оладурман нурдан-да кечиб.

Дединг: сева оласанми ўзингдан кечиб,
Мен илон изидан адашган бўлсам?
Томирим кесди ой — кулди чувалчанг,
Балиққа едирди фақат бир тишлам.

Сева оладурман тундан-да кечиб.

Дединг: сева оласанми ўзингдан кечиб,
Алдаган бўлсам гар ҳатто эртакни?
Юлдуз хато ёнди, кемамиз чўкди,
Бари бир куйладик қирқта қароқчи.

Сева оладурман йўлдан-да кечиб.

Дединг: сева оласанми ўзингдан кечиб,
Мангуга тушдайин бўлсам гар ғойиб?
Тасаввур чархфалак косаларига
Ёдингни қуяркан умримни соғиб.

Сева оладурман сендан-да кечиб.

🔴 Азиз САИД

Яқинда бу китобни биздан сотиб олишганди.
Китобни ўқиб фикрларини ёзиб юборибди: ўқиб кўринг.
Китоб бизда ва фақат book.uz да бор.


📚 «Вақт манзили»
© Азиз Саид
📓 Қалин муқова, 224 бет
📖 Янги
💵 65 000 сўм
☎️ @Nurmuhammad_Abduzoirov

Азиз Саид шеърларини ўқиш учун: @vaqt_manzili


Афсуски, шу вақтгача Азиз Саидни ўқимаган эканман. Қаранг, бир шоир 64 ёшга тўлаётган, ёнимизда яшаб ижод қилаётган, шеърини руслар, инглизлар, французлар, болгарлар, венгерлар, ҳиндлар, турклар, озарбайжонлар ўз тилида ўқиётган, ўзи ҳам Нозим Ҳикмат, Уолт Уитмен, Бертолд Брехт, Муин Бсису, Мигел де Астируас каби ижодкорларни ўз тилимизда ўқитаётган бўлса-ю... Шоирнинг китобларига, газета-журналлардаги ижод маҳсулига, “Алкимёгар”нинг таржимасига кўп дуч келганман. Аммо ўтказиб юборганман. Сабаби ожиз банданинг баландпарвозлигидан бошқа нарса эмас. Чунки мен шеърларини хушламайдиган бир гуруҳ ижодкорлар Азиз Саид шеъриятини боз-боз тарғиб қиларди. Шу. Бу шоир ҳам уларга ўхшаган бўлса-чи, деган ўй билан юраверганман.

Дўстим Отабек Исроилов “Вақт манзили” китобини совға қилмаганида балки яна узоқ вақт бу назм денгизидан бебаҳра қолган бўлардим, эҳтимол. Совға қилинган китобни ўқиб чиқиш одатим бор.

“Вақт манзили” китоби 2021 йилда “Академнашр” томонидан икки минг нусхада чоп этилган экан. Икки қисмдан иборат. Биринчиси достон ва шеърлар, иккинчиси ноодатий услубдаги адабий мақолалардан иборат. Ҳозир назмий дурдоналарни ўқиб тугатдим.

Аруз ва бармоқдан ташқаридаги шеърларни кўпда қабул қилолмайман. Бу сафар дард, маъно ва серқирра тафаккур маҳсули олдида шаклни ҳам унутибман.

“Вақт манзили” шеърининг ҳар бир сатри “ва” боғловчиси билан бошланади. Унда инсоният тарихи хронологик тартибда қисқа ва сермазмун сатрларда ифода этилади. Умумий мавзуда бошланиб Ватан тарихига уланиб кетади. Ўтмишнинг қонли ва шонли воқеалари ибрат тўнини кийиб чиқади ўқувчи олдига. Ва ниҳоят хотимада мустақил Ўзбекистон ва халқининг тарих ҳамда аждодлар руҳи олдидаги муқаддас бурчлари алоҳида қаламга олинади.

Шеър бошдан-охир вақт манзилини излаётган, унинг ортга ё олдинга ҳаракат қилаётганини аниқлашга уринаётган қаҳрамон тилидан ҳикоя қилинади. Якунда эса бу нарсани ҳамон била олмагани тан олинади ва уч нуқта қўйилади. Фалсафа ва интеллектга тўйинган асар ўқувчига билим беради ва фикрлашга ундайди.

“Минг тўққиз юз ўттиз еттинчи” шеъри эса машъум қатағон давридан сўзлайди. Қаттол тузумнинг манфур зотлари қиёфаси, миллатнинг аянч тақдири кескир сўзлар билан ўйиб ёзилади. Шеърий санъатларга ортиқча ўрин берилмайди. Яқинидан айрилган одамнинг жўн, бироқ юракнинг тубидан тошиб келаётган йўқлови каби таъсирли чиққан. Биргина парча келтираман:

“...Саводсизларни ҳам тугатамиз,
(Саводсизликни деб эшитди у.)
Саводлилар тугайверсин-чи”.

Ўзбек халқининг олтин бошларини лойга қорган тузум юзига мазлумлар авлодининг дадил тарсакиси.

Навбатдаги асар эса “Турғунлик болалари” достони бўлиб, унда Шўролар давлатининг бир оила ва бола психологиясидаги фожиаси тасвирланади. Мурғак кўнгилнинг мислсиз жафоларга гувоҳ бўлгани ва ёшига нисбатан эрта улғайишга мажбурлангани акс этади. Одамни йиғлатган манзаралар:

...ўн икки ўқувчи қизни оқшомда, пахта теримдан қайтаётганда мошин янчиб кетади, гулбаданлар парча-парча бўлиб, хор этилади...
В
...пахта тергани чиққан онанинг йўргакдаги чақалоғини трактор босиб кетади, она ўзини тандирга ташлайди, қотил эса болани кўрмай қолган отаси эди...

...ҳалоллиги учун мудом йўқчиликда яшовчи отасига ёрдам бўлсин, онаси билан жанжаллашмасин деб тинимсиз пахта терган, на тушликка, на танаффусга чиққан боланинг этагини ҳар турли баҳоналар билан чой чақага баҳолаган тарозибон...

Буни асл ҳолида ўқиганда тош юраклар ҳам зирқираб, симиллаб, эриб, кўз ёшга айланиб кетса керак. Бугун ҳам СССРни алқаётганларга ўқитиш керак экан ўзи.

“Паганинининг сўнгги концерти” шеъри эса... Уни ҳар ким ўзи ўқиб ўзича тушунади.

Барчасида вақт мавзуси ўқ илдиз вазифасини бажаради.
Бетакрор ижод намуналари учун шоирга, уни тақдим этгани учун ноширларга раҳмат айтаман.

Сизга ўқиб кўришни тавсия қиламан. Ўзим ҳам бошқа шеърларини топиб ўқимоқчиман.

Отабек Бакиров