🔬 AI + Mikroblar = Antibiotiklarni tez topish!

MIT va McMaster universitetlari olimlari sun’iy intellekt yordamida Acinetobacter baumannii bakteriyasiga qarshi samarali yangi antibiotik — abaucinni aniqlashdi.
Bu bakteriya ko‘p dorilarga chidamli bo‘lib, kasalxonalarda yuqumli infeksiyalar keltirib chiqaradi. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti uni eng xavfli patogenlar ro‘yxatiga kiritgan.

🦾AI bu jarayonni qanday tezlashtiradi?

An’anaviy antibiotik izlash yillab vaqt oladi.
Ammo AI 7,500 dan ortiq molekulalarni tahlil qilib, samarali bo‘lishi mumkin bo‘lgan birikmalarni bir necha kunda aniqladi. Keyingi laboratoriya sinovlari abaucin bakteriyaga qarshi samarali ekanini tasdiqladi.

Bu ilmiy ishning asosiy ahamiyatlari quyidagilardan iborat.

🚀Yillar emas — kunlar ichida antibiotik topish.

🎯Abaucin faqat A. baumannii ga qarshi ishlaydi, foydali bakteriyalarni saqlab qoladi.

💡AI yordamida boshqa xavfli bakteriyalarga qarshi dorilarni ham kashf qilish mumkin.

Manba:
Stokes J.M. va boshqalar. (2023). “Deep learning-guided discovery of an antibiotic targeting Acinetobacter baumannii.” Nature Chemical Biology.
🔗: https://www.nature.com/articles/s41589-023-01349-8

22-Aprel – Yer kuni
Bugun butun dunyo bo‘ylab Yer kuni nishonlanmoqda. Bu sana 1970-yilda AQShda talaba harakati orqali boshlangan bo‘lib, bugun global miqyosda ekologik ongni oshirishga xizmat qilmoqda.

Yer — bizning yagona uydir. Uni asrash, tabiiy boyliklarimizdan oqilona foydalanish barchamizning burchimizdir. Tabiat, toza suv, havoning musaffoligi va unumdor yer — hayotimizning asosi. Ammo hozirgi iqtisodiy faoliyatimiz ko‘p hollarda atrof-muhitga zarar yetkazmoqda.

Bu yilgi shior: “Suv — hayot manbai”
Suv — inson, o‘simlik va hayvonot dunyosi uchun zarur resurs. Ammo ko‘plab hududlarda suv ifloslangan, okeanlar plastmassa bilan to‘lib ketgan, millionlab odamlar esa suv tanqisligidan aziyat chekmoqda.

Har birimiz mas'ulmiz!
Suvdan oqilona foydalanish, isrofni kamaytirish, ekologik mahsulotlarga ustunlik berish — bular kichik, ammo muhim qadamlar.

Yer kunini bir kunga emas, har kunlik mas'uliyatga aylantiraylik!

https://www.gruene-velbert.de/internationaler-tag-der-erde-earth-day/

#YerKuni #EarthDay #AtrofMuhit #Ekologiya

Yaqinda Urikguli Chorsu savdo markazidagi qurilish haqida maqola o‘qib qoldim. Yuqoridagi rasmlarda esa Germaniyada shaharning markazida olib borilayotgan qurilish jarayoni tasvirlangan. Qurilayotgan yoki ta’mirlanayotgan bino atrofini to‘liq o‘rab olishgan (hafsizlik va estitik ko'rinish uchun), yuqoridan tushayotgan chiqindilar uchun mahsus quvur o‘rnatilgan.

Rasmdagi qora quvur shaklidagi narsa — bu qurilish chiqindilarini tushirish quvuri (inglizcha nomi: debris chute yoki rubble chute). Bu tizim aynan qurilish vaqtida paydo bo‘ladigan chiqindilarni (g‘isht, beton, yog‘och bo‘laklari va boshqalar) binoning yuqori qavatlaridan xavfsiz tarzda pastga tushirish uchun o‘rnatiladi.

Uning vazifalari:
Chiqindini xavfsiz tushurish – odamlar va atrofdagilar uchun xavf tug‘dirmaydi.

Changni kamaytirish – chiqindilar yopiq quvurdan o‘tgani uchun chang havoga kamroq ko‘tariladi.

Ish unumdorligini oshirish – chiqindilarni qo‘lda pastga tushirishga ehtiyoj qolmaydi, vaqt tejaydi.

Tartib va tozalik – qurilish maydonini toza va tartibli ushlab turishga yordam beradi.

Shuningdek, bu yerda qanday bino qurilayotgani yoki ta’mirlanayotgani, qurilishni qaysi kompaniya olib borayotgani haqida to‘liq ma’lumot yozilgan. Qurilish jarayonini aynan shu hududda dukoni bor tadbirkorlar nazorat qilishadi. Chunki agar bu yerda chang yoki tartibsizlik yuzaga kelsa, ular mijozlaridan ayrilishi mumkin. Axir kim ham chang bosgan, noqulay joyda savdo qilishni xohlaydi?

Regional Youth Workshop on IPBES for Europe and Central Asia 2025 | BFN
https://www.bfn.de/en/events-ina/regional-youth-workshop-ipbes-europe-and-central-asia-2025

🇺🇿 YASHIL MUHANDISLIK VA BARQAROR MENEJMENT- BARQAROR KELAJAK SARI YOʻL! 🌱🌍♻️
Dunyoni oʻzgartirmoqchimisiz va bunda kerakli bilimlarni beradigan oʻquv dasturini qidiryapsizmi? Unda Svikkau amaliy fanlar universitetida (Hochschule Zwickau) INGLIZ TILIDA oʻqitiladigan “Yashil muhandislik va barqaror menejment” bakalavr dasturi bilan tanishib chiqing! 🚀💡
👨‍🔬🌱 Sizni nima kutmoqda?
✅ Barqaror texnologiyalar va kimyo muhandisligi – sanoat uchun yashil jarayonlarni ishlab chiqish
✅ Xalqaro muhit - kichik sinflar, yaqindan gʻamxoʻrlik va karyera imkoniyatlari
✅ Amaliyotning koʻpligi! – Majburiy amaliyot va qiziqarli tadqiqot loyihalarida ishtirok etish
✅ Istiqbolli kelajak - qayta tiklanuvchi energiya, biojarayonlar muhandisligi va barqaror boshqaruv sohasida ish topish imkoniyatlari
Barafsil ma’lumot uchun: https://www.fh-zwickau.de/studium/studieninteressenten/studienangebot/green-engineering-and-sustainable-management-bachelor/
--------
🇷🇺 ЗЕЛЁНАЯ ИНЖЕНЕРИЯ И УСТОЙЧИВОЕ УПРАВЛЕНИЕ 🌱 — ВАШ ПУТЬ К УСТОЙЧИВОМУ БУДУЩЕМУ! 🌍♻️
Хотите изменить мир и ищете курс обучения, который даст вам необходимые знания? Тогда ознакомьтесь с АНГЛОЯЗЫЧНОЙ программой бакалавриата «Зеленая инженерия и устойчивое управление» в университете прикладных наук Цвиккау (Hochschule Zwickau) 🚀💡
👨‍🔬🌱 Что вас ждет?
✅ Устойчивые технологии и химическая инженерия – разработка экологически чистых процессов для промышленности
✅ Международная среда — небольшие классы, тесная поддержка и возможности карьерного роста по всему миру
✅ Много практики! – Обязательная стажировка и участие в интересных исследовательских проектах
✅ Лучшие перспективы на будущее – возможности трудоустройства в сфере возобновляемых источников энергии, биотехнологий и устойчивого управления
💡 Воплотите свою мечту в реальность и станьте частью решения! 🌍🔥
📢 Узнайте больше прямо сейчас: https://www.fh-zwickau.de/studium/studieninteressenten/studienangebot/green-engineering-and-sustainable-management-bachelor/
-------
🇺🇿 Saksoniya oliygohlarining Toshkentdagi ofisiga murojaat eting.
🇷🇺 Обращайтесь в Офис саксонских вузов Ташкенте.
Tel: 99 1000389,
Manzil: Toshkent sh., Olimlar koʻchasi 64.
————-
👇Kanalimizga obuna boʻling / Подписывайтесь на наш канал:👇👇
https://t.me/+7bagmeoCfSY4ZTZi

Xolesterol xaqiqatdan ham sog'liq uchun zararmi?

19 may, Info Day online!

https://rea.ec.europa.eu/funding-and-grants/horizon-europe-research-infrastructures_en

Mana rakni qanday davolash mumkin, eshiting!

Doktor Uilyam Li — taniqli shifokor, olim va saraton bo‘yicha tadqiqotchi. U 2010-yilda “Can we eat to starve cancer” mavzusidagi mashhur TED ma’ruzasi bilan dunyoga tanilgan. U angiogenez (yangi qon tomirlar hosil bo‘lishi) bo‘yicha yetakchi mutaxassis bo‘lib, saraton kabi kasalliklarni ovqat orqali davolash mumkinligini tadqiq qilgan. Dr. Li "Eat to Beat Disease" nomli bestseller kitobining muallifi bo‘lib, sog‘liqni saqlashda ovqatlanishning muhim rolini yoritadi.

Havolar isib qoldi, xlorlangan havuzga tushganingizda ta'nangiz xlorni tez o'ziga tortib oladi. Bu jarayonni oldini olish uchun ta'biy kokos yog'i surib oling!

Ta'biy havo tozalovchilar! Xona gullari honadoningizga nafaqat toza havo balki yaxshi kayfiyat va go'zallik ulashadi. Faqat yotoqxonangizda juda ko'p gul saqlamang. Chunki qorong'uda fotosintezis jarayoni o'rniga kislarod talab qiladigan jarayon ketadi ;)

Sun'iy Intellekt (Artificial Intelligence): Asosiy qoidalar: 1) Xech qachon faqat SI vositalariga ishonib qolmang, 2) Ma'lumot manbasinini doim tekshiring!!!, 3) Ingliz tilida ma'lumot ko'p bo'lgani uchun savollarni ingliz tilida bering, 4) SI ni ilm qilishda vaqtingizni tejash, text ishlarini samarali bajarishda, kreativlikni oshirishda, xarqaro adabiotlarni o'zlashtirishda ishlating.

SI sizga ba'zi bir vaqt va mehnat bilan "yashab" o'rganiladigan "skill"larni o'rgata olmaydi,o'rganishingizda yordam beradi holos, maslan laboratoriyada ishlash, experimentlarni to'g'ri rejalash va bajarish, real hayotda qo'llash, pedagogik qobiliyat va boshqalar

Saksoniya universitetlarining O‘zbekistondagi halqaro ofisi. Saksoniya universitetlarida oʻqish boʻyicha bepul maslahatlar / Международный офис вузов Саксонии в Узбекистане. Бесплатные консультации по учёбе в Сасонии.

🧑‍💻 Tel: +998 99 100 03 89
https://t.me/saxonscienceliaisonuzb

Germaniyada o'qishga qiziquvchilar uchun!

📢 Maslahat xizmati ishga tushdi!

Hurmatli do‘stlar,
Loyihamiz avvalida va’da berganimiz - birga-bir maslahat xizmati endi test rejimida ishlay boshladi! 🎉

Unda siz:
🔹 Tadqiqot qilish
🔹 Metodlar
🔹 Maqola yozish
🔹 Xorijda PhDga kirish
🔹 Grant va stipendiyalar
... va boshqa masalalar bo‘yicha tajribali ustozlardan onlayn maslahat olishingiz mumkin.

Ustozlarimiz bilan tanishing:

📌 Nigora Mamadaminova – doktorantura tadqiqotchisi, Ijtimoiy fanlar maktabi, Ta’lim fakulteti, University of Warsaw, Polsha
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/4/

📌 Bekzod Zakirov – doktorantura bitiruvchisi, Davlat boshqaruvi maktabi, The University of Tokyo, Yaponiya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/5/

📌 Yulduzkhon Abdullaeva – post-doktorantura tadqiqotchisi, Molekulyar mikrobiologiya va biotexnologiya instituti, University of Münster, Germaniya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/6/

📌 Ikboljon Sobirov – doktorantura tadqiqotchisi, Tibbiyotda sun’iy intellekt, University of Oxford, Angliya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/7/

📌 Xudoyberdi Abdivaitov – doktorantura tadqiqotchisi, Geoinformatika kafedrasi – Z_GIS, Salzburg universiteti, Avstriya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/8/

📢 Qanday yozilish mumkin?
Tegishli ustoz profilida "MASLAHATGA YOZILISH" tugmasini bosib maslahatga yoziling!

📩 Do‘stlaringiz bilan ulashing – ularga ham foydali bo‘lishi mumkin! @phdustoz

Horizone Europe dasturi: ilmiy loyiha uchun grant!
Link to Portal: https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/home
Link to search partner: https://een.ec.europa.eu/partnering-opportunities?f%5B0%5D=p%3A4355&f%5B1%5D=tp%3A4322

#Horizon

Hali ham Novotni qonni (gemoglabin) ko'paytiradi, kuch beradi deb shakardan avzal qo'yasizmi? Unda quyidagi maqolani o'qing👇

Novot sog‘liq uchun foydalimi?
Ko‘pchilik novotni oq shakar o‘rniga sog‘lom alternativ sifatida ishlatadi. Chunki u kamroq qayta ishlangan, tabiiyroq va foydali minerallarni saqlab qolgan deb hisoblanadi.
Lekin haqiqat qanday?
Novot ham shakar! Tarkibida asosiy modda — saxaroza. U ham qon shakarini tez ko‘taradi.
Unda ba’zi foydali moddalar (temir, kalsiy) bo‘lishi mumkin, lekin juda juda kam miqdorda. Ortiqcha novot ham semirish, qandli diabet va boshqa kasallik xavfini oshiradi.
Novot oq shakarga nisbatan biroz foydaliroq bo‘lishi mumkin, ammo u foydali emas. "Brown sugar" ga ham tegishli yuqoridagi ma'lumotlar.

Ilmiy faoliyat, akademik yozish yoki sun’iy intellekt haqida savollaringiz bormi? So'rang – men javob beraman!

Shu post ostida sizlardan ilmiy va akademik faoliyat bilan bog‘liq savollarni kutib qolaman. Ayniqsa, quyidagi yo‘nalishlarda:

— Ilmiy maqola yozish va nashrga tayyorlash
— Grant yozish (xalqaro)
— Akademik yozish uslubi va strukturasi
— Sun’iy intellektdan ilmiy ishlarda foydalanish
— Statistik tahlil vositalari (R, Excel)
— Mikrobiologiya, tuproq ekologiyasi va tabiiy fanlar bo‘yicha umumiy savollar

Savollaringizni shu post izohlarida qoldiring. Har biriga imkon qadar batafsil va amaliy javob berishga harakat qilaman.
#ilmiyhayot #grant #AI #statistika #mikrobiologiya #science

🧠 Quyidagi bitta oddiy jumla – sizni peer-review jarayonida soatlab vaqt yo‘qotishdan saqlab qoladi:

"To our knowledge, this is the first study to systematically examine [X] using [Y] in [Z]."

Nega bu jumla ishlaydi?
✅ Reviewerlar uchun yangilikni aniq ko‘rsatadi
✅ Tadqiqotingizni bo‘shliqni to‘ldirayotgan ish sifatida ko‘rsatadi
✅ "Mualliflar o‘z tadqiqotining ahamiyatini yaxshiroq asoslab berishi kerak..." degan tanqidni oldini oladi

🔍 Jumlani qanday tuzish kerak?
[X] — Siz o‘rganayotgan mavzu
[Y] — Qo‘llagan uslubingiz yoki innovatsion yondashuv
[Z] — Tadqiqot konteksti yoki maqsadli guruh (agar mavjud bo‘lsa)

📌 Misol:
"To our knowledge, this is the first study to systematically examine the CRISPR-Cas12a system for targeted gene regulation in plant mitochondria."

💬 Shu qolipda o‘z tadqiqotingizga mos jumla yozib qoldiring, men sizga uni yanada aniqlashtirib beraman 👇

Quyida shunga o'xshash “template”lar to‘plamini 💡

📚 Ilmiy maqola yozishda asqotadigan 5 ta oltin qolip (template):

1. Showing the Research Gap🧩

Template:
"Despite extensive research on [X], few studies have addressed [Y] in the context of [Z]."

Example:
"Despite extensive research on CRISPR-Cas9 gene editing, few studies have addressed off-target effects in neuronal stem cells."

2. Emphasizing Novelty 🌱

Template:
"This study provides a novel perspective by [doing X], which has not been previously explored."

Example:
"This study provides a novel perspective by integrating metabolomic profiling with gene expression analysis in drought-stressed Arabidopsis thaliana, which has not been previously explored."

3. Justifying Your Method🛠

Template:
"We employed [method] due to its ability to [advantage]."

Example:
"We employed single-cell RNA sequencing due to its ability to resolve cell-type-specific gene expression in heterogeneous tumor samples."

4. Presenting Main Findings📊

Template:
"Our results indicate that [main finding], suggesting that [implication]."

Example:
"Our results indicate that overexpression of miR-34a suppresses tumor growth in vivo, suggesting that it may function as a potential therapeutic target in colorectal cancer."

5. Acknowledging Limitations⚠️

Template:
"Although [limitation], [strength/justification] strengthens the validity of our conclusions."

Example:
"Although the study was limited to in vitro assays, the consistent results across multiple cell lines strengthen the validity of our conclusions regarding the inhibitory role of compound X on bacterial quorum sensing."

Bugun Prof. Dilfuza Egamberdievaning Facebookdagi postiga ko'zim tushdi. Juda juda hafa bo'ldim. Iltimos sizlar ham akademik shaffoflikni qo'llab quvvatlang. Shunga o'xshash insofsiz, butun yurtimiz ilm ahlini yuzini yerga qaratayotgan insonlarni qo'llab quvvatlamang. Albatta maqola berishdan oldin chop etmoqchi bo'lgan journalingizni yaxshilab o'rganing!

Bugungi kunda ko‘plab bolalar ko‘p vaqtini uy ichida tv ko'rib o‘tkazishadi. Ko'pgina onalar esa tuproq bilan o'ynama, ustingni kir qilasan, kasal bulasan deb yerda o'ynashga ruxsat berishmaydi, shunday emasmi?

Tuproq, toza havo va mahalliy gulchanglarga asta-sekinlik bilan moslashish immunitet tizimini mustahkamlab, allergiya xavfini kamaytiradi—bu tibbiy tadqiqotlar bilan tasdiqlangan! 🏕️

Uyni tozalashda ishlatiladigan maishiy kimyoviy vositalar, pardoz uchun qo’llaniladigan kosmetika mahsulotlari kabilar do’kon peshtaxtalariga qo’yilishdan oldin hayvonlarda sinovdan o’tkaziladi.

"Ralfni qutqaring"
Rejissor: Spenser Sasser, 2021.

Qisqa metrajli animatsiya.
Dublyajda: Ma'mur Sultonov

Credits: ZakovArt

🌿 O‘simlik yog‘lari vs. Mol yog‘i: Ilmiy dalillar asosida qaysi biri foydali?

Bugungi kunda ko‘pchilik o‘simlik yog‘larini zararli deb ataydi, lekin bu fikr qanchalik ilmiy asoslangan?

Shu bilan birga, mol yog‘i va saryog' kabi an’anaviy yog‘lar qayta ommalashmoqda. Keling, ilmiy ma’lumotlar asosida ularning ta’sirini ko‘rib chiqamiz.

🛢️ O‘simlik yog‘lari: Xavflari va foydalari
Ko‘pchilik o‘simlik yog‘lari (kungaboqar, paxta yog'i, raps yog'i, jo‘xori) kimyoviy qayta ishlovdan o‘tadi, bu esa ularning tarkibini o‘zgartiradi.

Ilmiy tadqiqotlarga ko‘ra:

❌ Trans-yog‘lar xavfi:
Harvard sog‘liqni saqlash maktabi (2015) tadqiqotiga ko‘ra, trans-yog‘lar yurak-qon tomir kasalliklari xavfini 34% ga oshirishi mumkin.
(Kay et al., Harvard T.H. Chan School of Public Health, 2015)

❌ Omega-6 (Linoleic acid) ning ortiqchaligi:
2020-yilgi Nutrients jurnalidagi tadqiqotga ko‘ra, Omega-6 yog‘ kislotalarining ortiqcha iste’moli surunkali yallig‘lanish, diabet va semirish xavfini oshirishi mumkin.
(Sears & Ricordi, Nutrients, 2020)

✅ Foydali tomonlari:
Sovuq siqilgan zaytun yog‘i polifenollarga boy bo‘lib, 2018-yilgi American Journal of Clinical Nutrition tadqiqotiga ko‘ra, u yurak xastaliklari xavfini kamaytirishi mumkin.
(Schwingshackl et al., Am J Clin Nutr, 2018)

🥩 Mol yog‘i (charvi, dumba, saryog'): Aslida zararli emasmi?

Ko‘p yillar davomida hayvon yog‘lari yurak xastaliklari bilan bog‘langan, ammo yangi tadqiqotlar buni shubha ostiga qo‘ymoqda. Masalan:
✅ Yuqori haroratga chidamli:
2019-yilgi Food Chemistry tadqiqotida mol yog‘i qizdirilganda kamroq oksidlanishi, ya’ni kamroq zararli modda hosil qilishi aniqlandi.
(Zhang et al., Food Chemistry, 2019)

✅ Omega-3 va Omega-6 balansi:
Progress in Lipid Research jurnalidagi 2021-yilgi tadqiqotga ko‘ra, mol yog‘ida Omega-3 va Omega-6 optimal nisbatda bo‘lib, bu yallig‘lanish jarayonlarini kamaytirishi mumkin.
(Calder, Progress in Lipid Research, 2021)
✅ Tabiiy vitaminlar:
Mol yog‘i A, D, K va E vitaminlariga boy, bu esa immunitet va suyaklar uchun foydalidir.
(Cordain et al., Eur J Clin Nutr, 2002)

⚠️ Qaysi yog‘ni tanlash kerak?
🔹 Sovuq siqilgan (cold pressed) zaytun yog‘i – yurak uchun foydali.
🔹 Mol yog‘i – yuqori haroratda qovurish uchun xavfsizroq.

🔹 Tijoriy qayta ishlangan o‘simlik yog‘laridan voz kechish tavsiya etiladi.

Create Your Resume Lightning-Fast! ⚡️ #GoogleDocs #Shorts #doctutorials ...
https://youtube.com/shorts/pEGPM6WS8ew?si=gRkvrShW_mEi3oK4

📌 Bodringda oq zamburug' (Sclerotinia sclerotiorum) - sabablari va tabiiy davolash usullari

👀 Belgilari:
Poya va ildiz bo‘g‘zida oq, paxtasimon qoldiq (mitseliy) paydo bo‘lishi
Poyaning chirishi va qora tuguncha (sklerotsiya) hosil bo‘lishi
O‘simlikning qurishi

⚠ Sabablari:
Ortiqcha namlik va shamollanmaydigan muhit
Zararlangan tuproq va hasharotlar orqali tarqalishi
Qator yillar bir joyda bir xil ekin ekish

🛑 Kurashish usullari:

✅ Bodringni alohida ekish – Ayniqsa, ildiz qismi yaxshi shamollaydigan joyda

✅ Namlikni nazorat qilish – Haddan tashqari sug‘ormaslik, suvni to‘g‘ridan-to‘g‘ri poyaga quyishdan saqlanish

✅ Zararlangan o‘simliklarni yo‘q qilish – kasallangan poyalarni kesib, yondirish yoki tuproqdan tashqarida ko‘mish

✅ Biologik usullar bilan davolash:
Soda eritmasi: 1 litr suvga 1 osh qoshiq soda + 1 choy qoshiq suyuq sovun, har 5–7 kunda purkash

Sarimsoq ekstrakti: 5–6 dona sarimsoqni 1 litr suvda aralashtirib, har 3–4 kunda sepish

Sut eritmasi: 1sut/3 suv, masal 200ml sut + 600 ml suv, har 7 kunda purkash

Olma sirkasi eritmasi: 1 litr suvga 1 osh qoshiq sirka, har 5–7 kunda sepish

🟢 Qo‘shimcha maslahatlar:
Shamollatish – O‘simliklarni zich ekmaslik, ortiqcha shoxlarini kesish

Ekish almashinuvini saqlash – Bodringni har yili bir joyda ekmaslik

Mulch (chirimagan, yer ustida qolgan o't- hashak) dan ehtiyot bo‘lish – Namlikni haddan tashqari ushlab turuvchi mulch ni poyaga yaqin qo‘ymaslik

🌿 Powdery Mildew: sabablari, oldini olish va davolash choralari 🌿

Powdery Mildew – ko‘plab o‘simliklarga zarar yetkazadigan zamburug‘li kasallik bo‘lib, barg, poya va mevalarda oqish un yoki changsimon qoplam hosil qiladi. Agar vaqtida chora ko‘rilmasa, o‘simliklar zaiflashadi va hosil kamayadi.

📌 Kasallikning sabablari:
🔸 Issiq va nam ob-havo (18-25°C harorat va 60-80% namlik)
🔸 Zich ekilgan o‘simliklar– shamollanish yetarli bo‘lmaganda kasallik tez tarqaladi
🔸 Begona o'tlar va eski o‘simlik qoldiqlari – zamburug‘ sporalarining saqlanib qolishiga sabab bo‘ladi
🔸 Azot miqdorining ortishi – haddan ortiq azotli o‘g‘itlar barg to‘qimalarini yumshatadi, bu esa zamburug‘ rivojlanishiga sharoit yaratadi
🔸 Shamol va hasharotlar orqali tarqalishi

---

### ✅ Oldini olish choralari:

1️⃣ Agrotexnik usullar
✔ O‘simliklarni oraliq masofani saqlagan holda ekish

✔ Kasallik alomatlari paydo bo‘lishi bilan zararlangan barg va novdalarni olib tashlash

✔ Tuproqni muntazam ishlov berish va begona o'tlardan tozalash

✔ Sug‘orish vaqtida barglarni ho‘llamaslik, faqat ildiz qismiga suv quyish

2️⃣ Biologik va tabiiy vositalar
✔ Sulfur (Oltingugurtli) fungitsidlar – zamburug‘ sporalarini yo‘q qiladi va profilaktika uchun samarali

✔ Potassium bicarbonate (Kaliy bikarbonat) – zamburug‘ hujayralarini nobud qiladi va kasallikning oldini oladi

✔ 1 litr sut + 9 litr suv aralashmasini o‘simliklarga purkash (sutdagi laktoza zamburug‘larni yo‘q qiladi)

✔ Sarimsoq yoki piyoz damlamasi (10 litr suvga 50 g sarimsoq) purkash

✔ Kul va kompost bilan tuproqni oziqlantirish – bu o‘simliklarni mustahkamlaydi va zamburug‘ga qarshi chidamliligini oshiradi

3️⃣ Kimyoviy vositalar
✔ Fungitsidlar:
- "Topaz", "Fundazol", "Tiovit Jet" – eng samarali dorilar
- Mis sulfat va ohak aralashmasi (Bordo suyuqligi)
✔ Oltingugurt asosidagi fungitsidlar – ekologik xavfsiz va samarali
✔ Kaliy bikarbonat aralashmalari – zamburug‘ o‘sishini bostiradi

---

🎯 Xulosa
Powdery Mildew – tez tarqaladigan va hosilni xavf ostiga qo‘yadigan kasallik. Uni oldini olish uchun o‘simliklar orasidagi masofani saqlash, ortiqcha namlikni oldini olish va profilaktik vositalardan foydalanish muhim. Sulfur va Potassium Bicarbonate kabi tabiiy vositalar kasallikka qarshi samarali bo‘lib, hosilingizni himoya qilishga yordam beradi.

🌱 O‘simliklaringizni himoya qiling va yuqori hosil oling! 🌿💚

Ko'zi ojiz insonlarga tekin kampyuter kursi ekan
Registratsiya: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeDRHG-S4vcCteYtianpLx7o9wNpaCzTdo6qWVNsfJxU8Vo1A/viewform

Bu hola Misvokni foydalari haqida aytibdilar, tarjima qilmayman, chunki xozirgi raqobat kuchli zamonda ( + Suniy intellekt) hamma kamida bir tili bilishi shart! Ayniqsa scientific community ;)

Qoqio't (inglizchasi Dandelion, lotin nomi - Taraxacum officinale) o'zining ajoyib foydalari bilan mashhurligini bilarmidingiz?

Ushbu o'simlik an'anaviy tibbiyotda uzoq vaqt davomida turli kasalliklarni davolashda qo'llanilib kelinmoqda. Uning tarkibida mavjud bo'lgan vitaminlar, minerallar va antioksidantlar sog'liqni saqlashda muhim rol o'ynaydi.

🔸 Yallig'lanishga qarshi: Qoqio'tning yallig'lanishga qarshi xususiyatlari uni organizmni zararlanishlardan himoya qilishda foydali qiladi.

🔸 Jigarni himoya qiladi: Tadqiqotlarga ko'ra, qoqio't jigarni himoya qilishda va uning sog'lig'ini yaxshilashda yordam beradi.

🔸 Qon bosimini pasaytiradi: Qoqio'tning diuretik xususiyatlari orqali qondagi toksinlar chiqariladi, bu esa qon bosimini nazorat qilishga yordam beradi.

Bundan tashqari, qoqio'tning diabetga qarshi va antibakterial ta'siri ham mavjud. Shu bois, uni salomatlikni saqlashda qo'llash juda foydalidir.

Yuqorilardagilardan tashqari bu o'simlik tarkibida juda kup flavanoidlar borligi aniqlangan va shu sabab antioksidantlik hususiyati mavjud.

Yana muhum jihati qishliq ho'jaligida. U yerni yumshatadi va atrofidagi o'simliklarni ozuqa bilan ta'minlaydi.

Maqolada ko'rsatilganidek, qoqio'tning ko'plab foydalari bor, lekin undan foydalanishdan oldin mutaxassis bilan maslahatlashish muhim.

📄 Maqola: [https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.2012.00509.x]

Salom barchangizga anchadan beri kanalga post joylay olmadim, chunki shu kunlarda muhum ishlarim bor edi. Shulardan bittasi bugungi konferensiyadagi ishtirokim. Bu yil Germaniya Mikrobiologlar jamiyati konferensiyasida (VAAM) ilmiy ishimizni og'zaki taqdimotga taklif qilishdi. 100 lab ilmiy ish egalari og'zaki taqdimot uchun topshirishadi, faqat eng yaxshi ishlarnigina tanlab olishadi. Bizni ishimiz ham tanlangan ishlar orasida bo'lganidan juda hursand bo'ldik. Bugun tadbirda menga qadirli bo'lgan PhD supervisorimni, nemislar " Doktormutter" ya'ni "Doktor onamni" uchratdim. Ularni ko'rib juda hursand bo'ldim :). PhD ustozim xaqida boshqa safar ba'tafsil yozaman :)

📢 Maslahat xizmati ishga tushdi!

Hurmatli do‘stlar,
Loyihamiz avvalida va’da berganimiz - birga-bir maslahat xizmati endi test rejimida ishlay boshladi! 🎉

Unda siz:
🔹 Tadqiqot qilish
🔹 Metodlar
🔹 Maqola yozish
🔹 Xorijda PhDga kirish
🔹 Grant va stipendiyalar
... va boshqa masalalar bo‘yicha tajribali ustozlardan onlayn maslahat olishingiz mumkin.

Ustozlarimiz bilan tanishing:

📌 Nigora Mamadaminova – doktorantura tadqiqotchisi, Ijtimoiy fanlar maktabi, Ta’lim fakulteti, University of Warsaw, Polsha
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/4/

📌 Bekzod Zakirov – doktorantura bitiruvchisi, Davlat boshqaruvi maktabi, The University of Tokyo, Yaponiya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/5/

📌 Yulduzkhon Abdullaeva – post-doktorantura tadqiqotchisi, Molekulyar mikrobiologiya va biotexnologiya instituti, University of Münster, Germaniya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/6/

📌 Ikboljon Sobirov – doktorantura tadqiqotchisi, Tibbiyotda sun’iy intellekt, University of Oxford, Angliya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/7/

📌 Xudoyberdi Abdivaitov – doktorantura tadqiqotchisi, Geoinformatika kafedrasi – Z_GIS, Salzburg universiteti, Avstriya
Profilga o‘tish: https://phdustoz.uz/instructor-public-account/8/

📢 Qanday yozilish mumkin?
Tegishli ustoz profilida "MASLAHATGA YOZILISH" tugmasini bosib maslahatga yoziling!

📩 Do‘stlaringiz bilan ulashing – ularga ham foydali bo‘lishi mumkin! @phdustoz

19-asrda AQSh, Angliya, Fransiya va boshqa Yevropa mamlakatlarida meningit ko'pincha "miya isitmasi" yoki "miya yallig'lanishi" kabi atamalar bilan atalgan. O'sha davrda sovuq havo, quyosh, yomg'ir, ruhiy stress va boshqa omillar meningitni keltirib chiqaruvchi sabablar sifatida qaralgan. Biroq, 19-asr oxiridagi katta biologik kashfiyotlar natijasida, ko'pchilik meningit holatlari bakterial yoki viral infektsiyalar tufayli kelib chiqishi aniqlandi.
Hozirgi zamonaviy tibbiyotda boshni yuvib, sochlarni quritmasdan sovuq havoda tashqariga chiqish meningitga bevosita sabab bo'lishi haqida ilmiy dalillar mavjud emas!
Meningitning asosiy sabablari bakteriyalar, viruslar, zamburug'lar yoki parazitlardir. Biroq, sovuq ob-havo sharoitida odamlar ko'proq yopiq joylarda to'planishadi, bu esa bakterial infektsiyalarning, jumladan, meningitning tarqalishiga olib kelishi mumkin.
Qanday himoyalanish mumkin, birinchi navbatda tozalikga e'tibor qarating. Tashqariga chiqgandan kiyin qo'llarni yuvishni unitmang, kasal inson bilan aloqa qilmang, uy hona havosini tez tez almashtirib turing! Eng muhumi (meni shaxsiy fikrim) ta'nani yoshlikdan chiniqtirish lozim. Farzandlaringizni issiq kiyintirmang, chaqaloqligidan oyoq va boshini uyda, normal temperaturada ochiq qoldiring. Doim iliq suv bermang, qishda ham sovuq suv beravering. Agar ta'nangiz chiniqgan bo'lsa, darrov bosh kiyimsiz yursangiz yoki sovuq suv ichsangiz kasal bo'lib qolmaysiz! Agar ko'p kasalliklar sovuq havoda yingil kiyinib yurish sabab bo'lganida Germaniya aholisi qirilib ketgan bular edi😉
Manba: https://doi.org/10.1016/B978-0-444-63364-4.00019-3

🦎 Uy kaltakesaklari insonlar uchun havflimi? 🦎

📍 O‘zbekistonda uchraydigan gekkolar:

O‘zbekistonda Alsophylax szczerbaki va Tenuidactylus longipes kabi gekko turlari uchraydi. Ular asosan cho‘l hududlarida yashaydi va ekologik muhitning muhim qismi hisoblanadi.

🦎 Kaltakesaklar (Gekolar) xavflimi? Haqiqat va yolg‘on

🔍 So‘nggi paytlarda internetda kaltakesaklarni yo‘q qilishga undaydigan yolg‘on ma’lumotlar tarqalmoqda. Ular zaxarli va teri kasalliklarini keltirib chiqaradi deyishadi, ammo bu noto‘g‘ri!

❌ Afsonalar:

🚫 Gekkolar zaharlaydi – haqiqatda, gekkolar odamlarga zahar yoki toksin ajratmaydi.

🚫 Gekkolar o‘limga olib keluvchi bakteriyalar tarqatadi – ilmiy tadqiqotlarga ko‘ra, gekkolar odamlar uchun xavfli bakteriya manbai emas.

🚫 Gekkolar choynak yoki idishlarga kirib, suvni zaharlaydi – bu mutlaqo asossiz afsona.

⚠️ Xaqiqatlar:

🔸 Ba’zi kaltakesaklarning terisida yoki ahlatida odamga zararli bakteriyalar bo’lishi mumkin. Asosan Salmonella bakteriyasi borligi aniqlangan. Bu bakterialar boshqa hayvonlarda ham uchraydi masalan tovuqda, bu bakterialar xech qanday teri kasalligiga va zaharlanishga olib kelmaydi. Ich ketish. Bosh og’rig’i bo’lishi mumkin.

🔸 Kamdan-kam hollarda – Ba’zi kaltakesaklar (masalan, Gila monster) zaharli bo‘lishi mumkin.

🔸Uy hayvoni sifatida boqiladi

📌 Ekspertlarning fikrlari:

🔬 Dr. Jeanne Tarrant (Endangered Wildlife Trust):

"Uy gekkolari mutlaqo xavfsiz. Ular uy atrofidagi hasharotlarni yeb, foydali xizmat qiladi. Ularni yo‘q qilish tavsiya etilmaydi."

🔬 Prof. Aaron M. Bauer (Villanova University, AQSh):

"Gekkolar tishlash ehtimoli juda past va agar tishlasa ham, bu hech qanday zarar yetkazmaydi. Salmonella yuqtirish xavfi boshqa hayvonlarga qaraganda kamroq."

📢 Xulosa

Uy gekkolari odamlar uchun xavfsiz, hasharotlarni yo‘q qilib, foyda keltiradi. Yolg‘on ma’lumotlarga ishonmang, sizga zarar bermasa o’ldirmang.

📌 Manbalar:
https://factcheck.afp.com/experts-say-geckos-pose-no-threat-people
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/zph.12647
https://doi.org/10.26655/JMCHEMSCI.2022.2.14

📜Al-Xorazmiy va Al-jabr: Buyuk Merosimiz📜

Al-Xorazmiy — butun dunyo tan olgan buyuk olim, algebra fanining asoschisi. U Al-jabr val-muqobala asarini yozib, matematikaga inqilobiy o‘zgarish kiritgan. Al-jabr so‘zi aynan shu kitob nomidan kelib chiqqan va butun dunyoga algebra sifatida tarqalgan.

Arab olimlari Al-Xorazmiyni va al-jabrni o‘z merosi deb bilishlari tabiiy, chunki u arab xalifaligi davrida yashagan va asarlarini arab tilida yozgan. Lekin u aslida bizning ajdodimiz, Xorazm farzandi edi! 🇺🇿

Biz Al-Xorazmiydek buyuk bobokalonimiz bilan faxrlanamiz! Uning ilmi asrlar davomida butun insoniyatga xizmat qilmoqda. 🌍✍️

🌍Havoning chegarasi yo‘q! 🌍

Havo ifloslanishi faqat rivojlanmagan mamlakatlarga xos muammo emas. Masalan, Germaniya – sanoati rivojlangan, ekologik qonunlari qat’iy bo‘lgan davlat bo‘lsa-da, u ham havoning ifloslanishi muammosiga duch kelmoqda. Yuqoridagi rasmlarda bugungi havo ifloslanish darajasini ko'rishingiz mumkin. Transport, sanoat va qishloq xo‘jaligi tufayli havo sifati yomonlashmoqda.

🚨 Kelajakda vaziyat yanada og‘irlashishi mumkin!
Havo ifloslanishi chegaralarni tan olmaydi – bugun bitta davlatda yuz bergan muammo ertaga butun dunyoga ta’sir qiladi. Agar insoniyat atrof-muhitni asrash choralarini kuchaytirmasa, sayyoramizdagi havo yanada zararli bo‘lishi mumkin.

♻️ Tabiatni himoya qilish uchun birgalikda harakat qilaylik! Ekologik toza transport, yashil energiya va chiqindilarni kamaytirish orqali havoni toza saqlashga hissa qo‘shamiz!

📢 Qiziqarli savollar! Siz qaysi biriga javob olishni istaysiz?

Hayotda ko‘p uchraydigan, lekin aniq javobini bilmagan savollar bor. Qaysi birini ilmiy izohlab berishimni istaysiz? 👇

1️⃣ Limon kislotali bo‘lsa ham, nega organizmga ishqoriy ta’sir ko‘rsatadi? 🍋

2️⃣ Sovuq suv ichish hazm jarayoniga zarar qiladimi? ❄💧

3️⃣ Sutli choy ichish foydalimi yoki zararli? ☕🥛

4️⃣ Boshni yuvib tashqariga chiqsa odam meningitis bo'ladimi? 🍄

5️⃣ Yong‘oq miyani kuchaytiradi degani ilmiy jihatdan to‘g‘rimi? 🧠🌰

6️⃣ To‘g‘ri ovqatlanish orqali allergiyani kamaytirish mumkinmi? 🤧🍽

7️⃣ Organik oziq-ovqatlar haqiqatdan ham foydalimi? 🥦✅

8️⃣ Ko‘p qahva ichish suvsizlanishga olib keladimi? ☕💦

9⃣Kichkina sudralib yuruvchi hayvonlar masalan kaltakesak yoki antrapodlar masalan o'rgimchakni sizga zarari tegmasa ham o'ldirish kerakmi?

Yana qanday savollarni ilmiy javobini bilishni hohlaysiz? Kommentda javob olishni istagan savolingizni yoki yuqoridagi savollar raqamini yozing! 💬⬇

🌸 8-Mart – Bahor va Go‘zallik Bayrami! 🌸

Bugun – ayollarning mehr-muhabbat, sabr-qanoat va ilhom bilan dunyoni yanada chiroyli qiladigan kun!

Hurmatli onalar, opa-singillar, ilm va fanga hissa qo‘shayotgan barcha ayollar! Sizning aql-zakovatingiz, fidoyiligingiz va mehnatingiz insoniyat taraqqiyotiga ulkan ta’sir ko‘rsatmoqda. Fan, texnologiya, san’at va hayotning barcha jabhalarida ayollar yaratgan mo‘jizalar butun dunyoni ilhomlantiradi.

Sizga mustahkam sog‘lik, cheksiz baxt va yangi yutuqlar tilayman! Har doim o‘z orzularingiz sari dadil qadam tashlang va hech qachon to‘xtamang!

Bayramingiz muborak bo‘lsin! ✨🌷

— Inha University in Tashkent
https://inha.uz/general/26121/

Yog‘ning sovunga aylanish jarayoni "saponifikatsiya" deb ataladi. Bu yog‘lar va kuchli ishqor (odatda natriy gidroksid - NaOH yoki kaliy gidroksid - KOH) o‘rtasida sodir bo‘ladigan kimyoviy reaktsiyadir. Natijada sovun va glyserin hosil bo‘ladi.

Kimyoviy formulasi:

Yog‘ + NaOH→ Sovun + Glyserin

Ishqor bilan reaktsiya – Triglitserid natriy gidroksid (NaOH) bilan reaksiyaga kirishganda, uning ester bog‘lari uziladi, natijada glitserin va yog‘ kislotasi tuzlari (sovun) hosil bo‘ladi.
Sovun molekulalari – Yog‘ kislotasi tuzlari suvda eriydi va sovun molekulalarini hosil qiladi, ularning bir tomoni suvni tortadi (gidrofil qismi), ikkinchi tomoni esa yog‘ni tortadi (gidrofob qismi).

Glyserin hosil bo‘lishi – Ushbu reaktsiya natijasida glyserin ham hosil bo‘ladi, u sovunni namlantiruvchi xususiyatga ega.

Bu reaktsiya har qanday yog‘ turi bilan sodir bo‘ladi – masalan, zaytun, kokos yog‘i yoki hayvon yog‘laridan turli xususiyatlarga ega sovun tayyorlanishi mumkin.

Siz eski yog'ni nima qilasiz? Germaniyada biogas olishda ishlatiladi. Opani "yog'lar yo'q bo'lmaydi" degan gaplariga qo'shilmayman, lekin qayta ishlatish, ta'biy suyuq sovun shaklida ishlatish albatta yaxshi fikr. Siz nima deb o'ylaysiz? Qanday reaksiya bor shu proses orqasida?

Shakar miyaga qanday ta’sir qiladi? 🍬🧠

Shakar nafaqat ortiqcha vaznga, balki miyaga ham zarar yetkazishi mumkin:

❌ Xotirani susaytiradi – Haddan tashqari shakar iste’moli miya funksiyasini pasaytirib, eslab qolish qobiliyatini zaiflashtiradi.

❌ Diqqatni buzadi – Shakar iste’mol qilgandan keyin energiya keskin ko‘tarilib, tez orada tushib ketadi, bu esa diqqatni jamlashni qiyinlashtiradi.

❌ Qaramlikni keltirib chiqaradi – Shakar miyadagi dopamin ishlab chiqarilishini oshirib, organizmni unga bog‘lab qo‘yadi.

❌ Depressiya va stressni kuchaytiradi – Tadqiqotlar ko‘p shakar iste’mol qilish depressiya xavfini oshirishini ko‘rsatmoqda.

🌍 Atrof-muhitni saqlab qoladigan innovatsion yechimlar!🌱

Mana, dunyoni o‘zgartirayotgan ajoyib loyihalar:

🔹 Trashy Chips – Meva va sabzavot sharbatidan qolgan pulpadan tayyorlangan chipslar.
🍏🥕

🔹 NotPLA– Dengiz suvo‘tlaridan ishlab chiqarilgan qadoqlar, plastik o‘rnini bosuvchi tabiiy echim. 🌊♻️

🔹 FabBrick – Eskirgan kiyimlardan mustahkam qurilish g‘ishtlari yasab, chiqindilarni foydali mahsulotga aylantiradi. 🏗️👕

🔹 Swegreen – Shaharlarda vertikal dehqonchilik orqali yangi va ekologik toza mahsulotlar yetishtirish. 🌱🏙️

🔹 Toast Beer – Ortiqcha non qoldiqlaridan tayyorlangan pivo, oziq-ovqat chiqindilarini kamaytirishning yoqimli usuli! 🍞🍺

🔹 Wildlife Bridges – Hayvonlar uchun xavfsiz yo‘l o‘tish ko‘priklari, tabiat muvozanatini tiklashga yordam beradi. 🦌🌿

🔹 Minitopia – Kichik, lekin qulay va ekologik uylar. Barqaror turmush tarziga yo‘l ochadi! 🏡🌎

Nemis tilini bilasizmi? Germaniyaga kelmoqchimisiz? tajriba yig'ish bilan boshlamoqchimisiz? manashunday imkoniyatlar ham mavjud. Bu programma FSJ deyiladi: https://loai-comramo.pi-asp.de/bewerber-web/?xsrf=08538445AA42B947F2C645EE028F95F6&company=*-FIRMA-ID&tenant=1022_LOAI&lang=D#position,id=cb4479f4-0d7b-4811-adad-ef2677e927ab,popup=y

To'rt shoxli qo'y/qo'chqorni ko'rganmisiz?

To'rt shoxli qo'y (Ovis ammon aries) – g‘ayrioddiy va kam uchraydigan qo‘y zoti bo‘lib, dastlab Shimoliy Afrika va Ispaniyaning janubiy hududlarida yetishtirilgan. Hozir bu mintaqalarda uchramaydi, ammo taxminan 100 yil oldin bu qo'y zoti Angliyaga olib kelingan. Ayniqsa, Shotlandiyaliklar ularni "Saint Kilda Sheep" deb atab, g‘ayrioddiy shoxlari uchun qadrlashgan.

Bugungi kunda ushbu noodatiy qo‘ylarni faqat hayvonot bog‘lari va maxsus fermalarda ko‘rish mumkin.

👩‍🔬Olimalar ham yulduz bo‘lishi kerak!

Biz san’at, sport yoki biznes sohasidagi mashhurlarni bilamiz. Ularning hayot yo‘li yoshlar uchun ilhom manbai bo‘ladi.
Ammo nega ilm-fandagi ayollar ham shunday rol model bo‘la olmaydi? O‘zbekistonda ilm-fan sohasidagi ayollar ham sahnaga chiqishi, yosh avlodga o‘z hikoyalarini yetkazishi va “Men ham olima bo‘laman!” degan orzuni uyg‘otishi kerak. 

Olimlik — shunchaki laboratoriyalarda ishlash yoki maqolalar yozish emas. Bu — kashfiyot qilish, jamiyatga foyda keltirish degani. Bizga ilm-fanni targ‘ib qiluvchi, yoshlarni ruhlantiruvchi olimalar kerak. Ularning ismi intervyularda, ijtimoiy tarmoqlarda ko‘rinishi kerak.

Tasavvur qiling, ilmiy tadqiqot olib borayotgan ayollar haqida hujjatli filmlar, televizion ko‘rsatuvlar, maqolalar yoki reklama bannerlari chiqsa!
Yosh qizlar bu olimalarni ko‘rib: “Men ham ilm-fanga o‘z hissamni qo‘shaman, men ham kashfiyotchi bo‘lishim mumkin!”deb niyat qila boshlaydi. 

Photo credit: www.womendoingscience.com

Muhokama qilsangiz hursand bo'lar edim!
https://youtu.be/AXWzYXnkVFs?si=jjvgzi-ev1SWPNjd

Ftorli tish pasta ishlatasizmi? Ftor katta marketing ekanligini bilasizmi? Foydasidan zarari ko'pmi? Hydroxy apatite alternative bula oladimi?🧐👩‍🔬

Deadline 15.03.2025
https://spce-hub.org/projects/workshops/workshop-2025

2518 TÜBİTAK - The Ministry of Higher Education, Science and Innovations of the Republic of Uzbekistan (MHESI Uzbekistan) Bilateral Cooperation Call is Open for Application

The thematic areas covered by the call are as follows:

Energy (Renewable Energy, Technologies for Energy Efficiency in Industry and Manufacturing);

Agriculture and Food (Green and Sustainable);

Advanced Materials (Metals and Alloys);

Environment (Climate Change, Environment and Biodiversity; Purification Technologies);

Social Sciences (Clean and Circular Economy).


https://tubitak.gov.tr/en/announcement/2518-tubitak-ministry-higher-education-science-and-innovations-republic-uzbekistan-mhesi-uzbekistan-bilateral-cooperation-call-open-application

Yana bir ajoyib imkoniyat Germaniyada PhD qilish uchun! https://www.imb.de/students-postdocs/international-phd-programme/apply-to-ipp

14 da phd student qidirishayapdi ekan! Deadline 14-Mart https://jobs.rptu.de/jobposting/ef5043d0e63297c5c4e0831ae8c4d58a4fcec7d40

📢 Fermentlangan oziq-ovqatlar BPAni tozalashga yordam beradimi? 🥛✨

Yaqinda o‘tkazilgan tadqiqot (https://doi.org/10.1111/1471-0307.12706) shuni ko‘rsatdiki, yogurt tarkibidagi probiotik bakteriyalar—Lactobacillus plantarum va Lactobacillus acidophilus—plastik ifloslantiruvchi moddalaridan biri bo‘lgan Bisfenol A (BPA) miqdorini sezilarli darajada kamaytirishi mumkin.

🔬 Asosiy natijalar:

✔️ L. plantarum BPA darajasini 82,8% ga kamaytirdi.

✔️ L. acidophilus esa BPAni 43,44% ga tushirdi.

✔️ 4 hafta o‘tgach, ushbu kamayish 95,3% va 90,77% gacha oshdi!

Bu fermentlangan mahsulotlar tabiiy ravishda BPA ta’sirini kamaytirishga yordam berishi mumkinligini anglatadi. Probiotiklarga boy oziq-ovqatlarni muntazam iste’mol qilish organizmni zararli kimyoviy moddalar ta’siridan himoya qilishga yordam berishi mumkin.

✅ Qaysi mahsulotlar foydali?

Yogurt 🥛

Kefir 🍶

Kimchi 🌶️

Achitilgan karam 🥬

Tuproqshunos, biologlar ( studentlar, olimlar,...) shu kurs 6 oyda boshlanar ekan. Wageningen universitetida bo'lib utadi. Kurs narxi va tulab beruvchi organizatsiya topish uchun yearlicha vaqt bor. Zo'r imkoniyat. Bog'lanib tuliq ma'lumot olsangiz bo'ladi. Nemislarda bir gap bor "Fragen kostet nichts" - savol surash tekin :)
https://biosisplatform.eu/services/training-and-workshops/soil-biology-lab-skills-course-assessing-soil-functions

iLovePDF – Hujjatlarni oson tahrirlash va boshqarish

iLovePDF – bu PDF hujjatlarini tahrirlash, birlashtirish, ajratish, siqish va boshqa ko‘plab funksiyalarni amalga oshirish imkonini beruvchi bepul va qulay onlayn tool. Ushbu platforma orqali siz:

✅ PDF fayllarni birlashtirish va ajratish
✅ Hajmini kamaytirish (siqish) va sifatini saqlab qolish
✅ Word, Excel, PowerPoint kabi formatlarni PDF ga o‘girish va aksincha
✅ Sahifalarni aylantirish, tartibga solish va raqam qo‘shish
✅ PDF hujjatlarni himoyalash yoki parolini olib tashlash

iLovePDF talabalarga, o‘qituvchilarga va ofis xodimlariga PDF bilan ishlashda katta yordam beradi. Uni onlayn yoki mobil ilova sifatida yuklab olib ishlatish mumkin.

🔗 www.ilovepdf.com

Elsevier Researcher Academy bepul video instruksiyalarni (ingliz tilida) chiqaribdi!

1️⃣ How to write a letrature review - Adabiyotlar sharhini qanday yozish kerak? (60 daqiqa)

🔗 Havola: https://lnkd.in/gRsWFvdy

2️⃣ How to identify research gap? - Tadqiqot bo‘shliqlarini qanday aniqlash mumkin? (12 daqiqa)

🔗 Havola: https://lnkd.in/gvxgD95D

3️⃣ How to conduct evidence based research - Dalillarga asoslangan tadqiqotni qanday olib borish kerak? (38 daqiqa)

🔗 Havola: https://lnkd.in/gMUxXybm

4️⃣ How to find relevant research papers? - Tegishli ilmiy maqolalarni qanday topish mumkin? (15 daqiqa)

Va boshqa ko'plab video maruzalar

Ilmiy faoliyatingizni rivojlantirish uchun ushbu bepul kurslardan foydalaning! ✅

Uzbekistonda ham Xitoydan import qilinadigan oziq ovqat bormi? Iloji bo'lsa uzimizni tadbirkorlar va fermerlarni qo'llab quvvatlang. Germaniya ancha rivojlangan davlat bo'lsa ham nemislar Germaniyada ishlab chiqariladigan mahsulotlarni harid qiladi. Xattoki marketda boshqa yaxshiroq variatlari bo'lsa ham! Oxirgi vaqtlar Xitoy mahsulotlari yaxshi deydiganlar kupayib borayapdi, tashqi ko'rinishiga e'mas, sifatiga e'tibor bering.

Ushbu videoda Hindistonliklarni qanaday qilib yaltiroq plastik idishlarni (misol: chips, pichini, simichka haltachalari va boshqa yaltiroq platik o'ramlar) qayta ishlab, juda ajoyib sumka va kashiloklarga aylantirganini ko'rasiz. Butun Hindistondan ularga ishlatilgan yaltiroq plastik idishlarni yuvib, quritib junatishar ekan. EcoKaari kabi innovativ tadbirkorlar bormi bizda ham?

Shunday paxtani chigitidan ayiradigan uskuna yasasa buladimi, ancha vaqt tejasa bo'lardi. Yoki eski usul yaxshimi? Issiqqina pechka yonida ermak qilib, changitib😊

📆 Application Deadline 11 April, 2025
https://www.bayer-foundation.com/fellowships-applications-our-fellowships-program-2025-are-now-open

🌿 Tabiiy Havo Tozalagich – Xlorofitum!

Toshkentda havo ifloslanishi jiddiy muammo bo‘lib, 83% aholi xavfsiz me’yordan 6 baravar yuqori darajadagi hududlarda yashamoqda. PM2.5 zarrachalari o‘rtacha 38.8 µg/m³ ni tashkil etadi, bu esa Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tavsiya etgan 5 µg/m³ dan ancha yuqori.

Shunday sharoitda yopiq xonadagi havoni tozalash juda muhim.

🔬 Ilmiy tadqiqotlarga ko‘ra (Phytoremediation of particulate matter from indoor air by Chlorophytum comosum L. plants, 2015),

- 13.62 dan 19.79 μg/cm² gacha zarrachalarni o'zida tuplay olishi,

- mum shaklida esa 34.46 dan 72.97 μg/cm² gacha zararli moddalarni o'zida to'plashi,

- PM yig'ilishi alyuminiy plitalariga nisbatan barglarda ancha ko'p yig'ilishini ko'rsatdi! 🏡✨

Nega aynan Xlorofitum?

✅ Havoni samarali tozalaydi – zararli zarrachalarni yutadi.

✅ Parvarishi oson – band turmush tarzi uchun qulay.

✅ Ko‘rk bag‘ishlaydi – yashil barglari xonangizga estetik go‘zallik qo‘shadi.

Suvni insonlar eski odatlarini o'zgartirgan holda tejasa bo'ladimi? Siz nima deb uylaysiz? Uzbekistonda odamlar uylariga idish yuvadigan moshina o'rnatsa buladimi? 🧐

🔍 Doktaruntura yoki Postdoktorantura uchun ariza bermoqchimisiz?

Professor bilan bog'lanish uchun to'g'ri e-mail yozish – ilmiy ish qilish imkoniyatini qo'lga kiritishda birinchi qadam bo'lishi mumkin.
Mana sizga yordam beradigan ba'zi maslahatlar:

✅ Qisqa va rasmiy yozing.

✅ Xatda professorning tadqiqot yo'nalishini tilga oling va u sizning izlanishlaringiz bilan qanday bog'liqligini tushuntiring.

✅ CV va Ilmiy ish uchun taklif (proposal) ilova qiling (agar zarur bo'lsa).

✅ Maqsadingizni aniq ifodalovchi rasmiy mavzu yozing.

Xatning namuna tuzilishi:

O'zingizni tanishtiring va ilmiy faoliyatingiz haqida qisqacha ma'lumot bering.

Professorning tadqiqoti sizning izlanishlaringiz bilan qanday bog'liqligini aytib o'ting.

Ularning loyihalariga hissa qo'shishga qiziqishingizni bildiring.

Hamkorlik imkoniyatlarini muhokama qilish uchun suhbatni taklif qiling.

📌 Maslahat:
Har bir xatni professorning tadqiqotlariga haqiqiy qiziqishingizni aks ettirgan holda yozing!

Xalqaro ilm-fan sohasidagi ayollar va qizlar kuni muborak! 🌍🔬👩‍🔬

Ayollar va qizlar ilm-fan tarixining ham, kelajak ilmiy kashfiyotlarining ham ajralmas qismidir.

Ayollar — birinchi olimlar bo‘lgan! Ular kuzatish, tajriba va bilimlarini avlodlarga yetkazish orqali jamiyat rivojiga ulkan hissa qo‘shganlar. Bugun ham dunyo bo‘ylab ko‘plab ayol olimlar yangi kashfiyotlar qilmoqda.

Azizlar! Siz har qanday sohada muvaffaqiyat qozonishingiz mumkin. Ilm-fanda, muhandislikda, texnologiyada va matematikada sizning o‘rningiz bor!

Ilm-fanni tanlang. Katta orzu qiling. O‘z yo‘lingizni yarating! 🚀💡

‼️ Ftalatlar: Yashirin xavf ‼️

Ftalatlar – plastmassani yumshoq va moslashuvchan qilish uchun ishlatiladigan kimyoviy moddalar bo‘lib, ko‘plab kundalik mahsulotlarda uchraydi:

🧴 Kosmetika va parfyumeriya

🎲 Bolalar o‘yinchoqlari

🥤 Plastik idishlar va oziq-ovqat qadoqlari

🧼 Shaxsiy gigiyena vositalari

⚠️ Tadqiqotlar ftalatlarning gormonal tizimga zarar yetkazishi, reproduktiv salomatlikka salbiy ta’sir ko‘rsatishi va allergik reaksiyalarni qo‘zg‘atishi mumkinligini ko‘rsatmoqda.

❌ Ftalatlardan qanday saqlanish mumkin?

✅ “Ftalatsiz” (Phthalate-Free) belgisi bor mahsulotlarni tanlang.

✅ Plastik idishlar o‘rniga shisha yoki metall idishlardan foydalaning.

✅ Parfyumeriya va kosmetika mahsulotlarida "Fragrance" yoki "Parfum" yozuviga e’tibor bering – bu yashirin ftalatlarni bildirishi mumkin. Fragrance = ftalat

Bepushtlik faqat Uzbekistonda o'smayapdi balki butun dunyoda 📈
Sabablari yana usha kimyoviy moddalar🤢
Scented candles, body washes, phthalates, PFAS,...

Oldin DAAD stependiyasi sohibi bo'lganlar uchun!
https://www.daad.de/en/alumni/funding-programmes-for-alumni/sdg-alumni-projects/

Organik mahsulot nima degani o'zi? Bizda organik, non-organik food label bormi uzi?

Bugungi kunda ko‘pchilik organik va noorganik mahsulotlar o‘rtasidagi farqni bilishni istaydi. Xo‘sh, organik dehqonchilik va oziq-ovqatning afzalliklari qanday?

Organik oziq-ovqat va dehqonchilik

✅ Ta'biy o‘g‘itlar va zararkunandalarga ta'biiy kurashgan holda yetishtiriladi. Masalan, zararkunandalarga qarshi biologik usulda kurash yoki biologik vositalar qo'llash.

✅ Tuproq unumdorligi tabiiy usullar bilan saqlanadi.

✅ Sun’iy qo‘shimchalarsiz, tabiiy va sog‘lom mahsulotlar yetishtiriladi.

✅ Ekotizimga zarar yetkazmaydi va atrof-muhitni muhofaza qiladi.

Noorganik oziq-ovqat va dehqonchilik

❌ Kimyoviy vositalar qo‘llaniladi, bu esa uzoq muddatda tuproq sifatini yomonlashtirishi mumkin.

❌ Genetik modifikatsiyalangan urug‘lar va sun’iy o‘g‘itlar ishlatiladi.

❌ Oziq-ovqat ishlab chiqarish hajmi yuqori bo‘lsa-da, tarkibida pestitsid qoldiqlari bo‘lishi mumkin.

⏳Application period from 11.02.2025 to 18.03.2015
https://tu-dresden.de/bu/umwelt/cipsem/unep-unesco-bmuv/kurse/sc92