🌐Azərbaycan – İsrail münasibətləri: tarixi əlaqələrdən strateji tərəfdaşlığa
Azərbaycan və İsrail arasında qurulan münasibətlər, Yaxın Şərq və Cənubi Qafqazda unikal əməkdaşlıq modelini təmsil edir. İki ölkə arasında möhkəm əlaqələrin formalaşmasında tarixi köklər, qarşılıqlı maraqlar və strateji əməkdaşlıq mühüm rol oynayıb.
Bu barədə İsrailin Maariv nəşrinin hesabatını olduğu kimi sizə təqdim edirik:
İsrailin "Maariv" nəşrinin son hesabatına görə, bu münasibətlər təkcə enerji və iqtisadi əməkdaşlıqla məhdudlaşmır, eyni zamanda mədəni və insani dəyərlərə əsaslanır.
Strateji əməkdaşlığın təfərrüatları
İsrail Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi sənədində qeyd olunur ki, Azərbaycan və İsrail arasındakı münasibətlər dərin iqtisadi əməkdaşlıq, yəhudi icmasına göstərilən unikal dəstək və davamlı siyasi dialoq üzərində qurulub. İsrailin xarici işlər naziri Qideon Saar bu tərəfdaşlığı belə qiymətləndirib:
"İsraillə Azərbaycan arasındakı əlaqələr yəhudi dövləti ilə müsəlman dövləti arasında unikal tərəfdaşlıq modelidir."
Bu tərəfdaşlıq, hər iki ölkənin qarşılıqlı maraqları və açıq dialoq əsasında qurulub və gələcəkdə daha da dərinləşməsi gözlənilir. Saarın sözlərinə görə, bu model digər müsəlman ölkələri üçün də nümunə ola bilər.
Yəhudi icmasına dəstək və multikulturalizm siyasəti
Azərbaycanın yəhudi icmasına göstərdiyi xüsusi qayğı, iki ölkə arasında münasibətlərin əsas dayaqlarından biridir. Quba rayonundakı "Qırmızı Qəsəbə" dünyanın ən qədim yəhudi icmalarından birinə ev sahibliyi edir. Burada fəaliyyət göstərən sinaqoqlar, məktəblər və mədəniyyət mərkəzləri dövlət tərəfindən dəstəklənir.
Eyni zamanda, Azərbaycanda antisemitizmin olmaması və yəhudi icmasının tam dini azadlıqdan yararlanması İsrail tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Azərbaycanın dini tolerantlıq siyasəti, bölgədəki bir çox müsəlman ölkələrindən fərqli olaraq, bütün dini azlıqlara – yəhudilər və xristianlar da daxil olmaqla – tam dini azadlıq təmin edir. Bu, multikulturalizm və birgəyaşayış baxımından nümunəvi model sayılır.
Enerji tərəfdaşlığı və iqtisadi əməkdaşlıq
Azərbaycan, İsrailin enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayır. İsrailin neft ehtiyaclarının təxminən 35%-i Azərbaycan tərəfindən təmin edilir. Qazaxıstan neftinin Azərbaycan vasitəsilə İsrailə nəqli nəzərə alındıqda, bu rəqəm 60%-ə çatır. Bu, Azərbaycanın İsrail üçün strateji enerji tərəfdaşı olmasını təsdiqləyir.
Bundan əlavə, iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq kənd təsərrüfatı, kibertəhlükəsizlik, su idarəçiliyi və yüksək texnologiyalar sahələrini də əhatə edir. Azərbaycan və İsrail şirkətləri birgə strateji layihələr həyata keçirir və İsrailin Bakıdakı səfirliyi bu əməkdaşlığa dəstək verir.
Diplomatik münasibətlərin genişlənməsi
Son illərdə Azərbaycan və İsrail arasında diplomatik əlaqələr daha da intensivləşib. Xarici işlər nazirləri arasında mütəmadi görüşlər keçirilir, İsrailin dövlət rəsmiləri Bakıya, Azərbaycanın yüksək səviyyəli nümayəndələri isə İsrailə səfərlər edirlər. İsrail Prezidenti İsxaq Hersoq və müdafiə naziri Azərbaycana rəsmi səfərlər edərək, bu əlaqələrin strateji əhəmiyyətini vurğulayıblar.
Bu münasibətlər təkcə siyasi dialoqla məhdudlaşmır, həm də təhlükəsizlik və innovasiya sahələrində əməkdaşlıqla daha da möhkəmlənir. Bu isə Azərbaycanı İsrail üçün regionda sabit və etibarlı tərəfdaş kimi daha da ön plana çıxarır.
Nəticə: Yəhudi-Müsəlman Tərəfdaşlığının Nümunəsi
Azərbaycan–İsrail münasibətləri, yəhudi və müsəlman dövlətləri arasında tərəfdaşlığın yalnız mümkün deyil, həm də qarşılıqlı maraqlara əsaslanan uğurlu model olduğunu sübut edir. Azərbaycan, dini tolerantlıq, ortaq strateji maraqlar və dərin iqtisadi əməkdaşlıq əsasında İsraillə fərqli və müsbət münasibətlər qurub.
Regiondakı çağırışlar və ortaq strateji maraqlar fonunda, bu tərəfdaşlığın yaxın illərdə daha da güclənəcəyi gözlənilir. Bu münasibətlər, Yaxın Şərqdə və Cənubi Qafqazda sabitliyin təmin olunmasında mühüm rol oynaya bilər. Bu əməkdaşlıq modeli, gələcəkdə digər müsəlman ölkələri üçün də ilham mənbəyi ola bilər
.➡️ @ar_rad_tehlil