alien🇺🇸 فضایی، آدم فضایی

* uzaylı - اۇزایلؽ 🔆
𐰆𐰔𐰀𐰖𐰞𐰄

???🇦🇿 QA 😐
uzaylı🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋��𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀��𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

spectator🇺🇸 تماشاگر

* izləyici - ایزله‌ییجی 🔆
** izleyici
𐰃𐰔𐰠𐰁𐰘𐰃𐰱'𐰃

* izləyən - ایزله‌یه‌ن 🔆
** izleyen
𐰃𐰔𐰠𐰁𐰘𐰁𐰤

* baxan - باخان 🔆
** bakan
𐰉𐰀𐰴^𐰀𐰣

* baxıcı - باخؽجؽ 🔆
** bakıcı
𐰉𐰀𐰴^𐰄𐰳𐰄

tamaşaçı🇦🇿
seyirci🇹🇷
izleyici��🇷
Bilsay Qaradağlı ��𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀��𐰀𐰑𐰀𐰎��𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

compose🇺🇸 آهنگسازی کردن
create a song/ music🇺🇸


* qoşmaq - قوْشماق 🔆
** koşmak
𐰴𐱀𐱁𐰢𐰀𐰴

* oxumaq/ mahnı/ yır/ sarın/ şarqı qoşmaq
اۇخۇماق/ ماهنؽ/ یؽر/ سارؽن/ شارقؽ قوْشماق 🔆
** şarkı/ ... koşmak
𐱀𐰸^𐰆𐰢𐰀𐰴:𐰢𐰀𐰵𐰣𐰄:𐰖𐰄𐰺:𐰽𐰀𐰺𐰄𐰣:𐱁𐰀𐰺𐰴𐰄:𐰴𐱀𐱁𐰢𐰀𐰴


bəstələmək🇦🇿 QA
bestelemek🇹��
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽��𐰖:𐰴𐰀𐰺��𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

نیروی نظامی (military, armed force): قوْشۇن - qoşun 𐰸𐱀𐱁𐰆𐰣 به صورت "قشون" وارد فارسی شده است. مثل واژه میلّه‌ت (ملت) جمع است اما مفرد استفاده میشود. "Ghoşun قشون" biçimində Farscaya alınıb. Millət sözü kimi çoxuldur ancaq söyləmdə təkil işlənir. askeriye🇹🇷…

morgue🇺🇸 سرد خانه (جسد)

* ölüxana - اؤلۆخانا 🔆
𐰈𐰠𐰇𐰴^𐰀𐰣𐰀
** ölükona
veya
** ölühane

* meyitxana - مئییت‌خانا 🔆
𐰢𐰅𐰘𐰃𐱅𐰴^𐰀𐰣𐰀


ölüxana🇦🇿 QA
meyitxana🇦🇿 QA
morq🇦🇿 QA
morg🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀��:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎��𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

طول، درازا (length): بوْی - boy 𐰉𐱀𐰖 اۇزۇنلۇق - uzunluq 𐰆𐰔𐰆𐰣𐰞𐰆𐰹 دۇرخ - durx Divan Luğat Əltürk, turq boy🇹🇷 uzunluk🇹🇷 عرض، پهنا (width): ائن - en 𐰅𐰤 گئنیشلیک - genişlik 𐰏𐰅𐰤𐰃𐱁𐰠𐰃𐰚 en🇹🇷 genişlik🇹🇷 ارتفاع (height): اوجالیق - ucalıq 𐰆𐰳𐰀𐰞𐰄𐰶 قه‌لبیلیک - qəlbilik…

elevate🇺🇸 ارتفاع دادن
heighten🇺🇸

* ucaltmaq - اۇجالتماق 🔆
** ucaltmak
𐰆𐰳𐰀𐰡𐰢𐰀𐰴

اۇجالؽق اۆچۆن
Ucalıq üçün

* yüksəltmək - یۆکسه‌لتمه‌ک 🔆
𐰘𐰇𐰜𐰾𐰁𐰡𐰢𐰁𐰚

yükseltmek🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋��𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴��𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

Xəyalə Qafarzadə - Xatırlaram
@dilsavasi

رنگ (paint): بوْیاق - boyaq 𐰉𐱀𐰖𐰀𐰴 رنگ نقاشی نه به معنی خود ماهیت رنگ، رنگی که میخرید و با آن رنگ میکنید که جامد و یا مایع است. Qatı nəməsə sıvı tüs (rəng) božuğ Divan Luğat Əltürk --- اؤرۆمیۆن - örümyün 𐰈𐰼𐰇𐰢𐰘𐰇𐰤 بوْیامادا ره‌نگ Boyamada rəng Divan Luğat…

keychain🇺🇸 جاکلیدی، جاسوییچی


* açarlıq - آچارلؽق 🔆
**açarlık
𐰀𐰲𐰀𐰺𐰞𐰄𐰶


açarlıq🇦🇿 QA
berlok🇦🇿 QA
anahtarlık🇹🇷
Bilsay Qaradağlı ��𐰃𐰠𐰽𐰀��:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑��𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

از آنجایی که زبان ترکی آذربایجانی در کشور آذربایجان آینده ای برای اصلاح ندارد
و در کشور ایران فارسی جایگزین آن خواهد شد
با وجود تورکچو های ترکیه ای شاید این کلمات باستانی زمانی وارد ترکی ترکیه ای شوند پس کلمات هم بر مبنای ترکی ترکیه هم نوشته خواهند شد.
Çünkü Azerbaycan Türkçesinin Azerbaycan'da bir geleceği yoktur ve İran'da Farsça onun yerine geçecektir. Türkiye'deki Türkçülerle birlikte, erinç bu eski sözcükler bir gün Türkiye Türkçesine girebilir, dolayısıyla sözcükler hem Azerbaycan Türkçesi hem de Türkiye Türkçesi'ne göre yazılacaktır.

bandage🇺🇸 بانداژ

* sarğı - سارغؽ 🔆
𐰽𐰀𐰺𐰎𐰄

* sarğı bezi - سارغؽ بئزی 🔆
𐰽𐰀𐰺𐰎𐰄:𐰋𐰅𐰔𐰃

* bağ - باغ 🔆
𐰉𐰀𐰎

* bandaj - بانداژ 🔆
𐰉𐰀𐰣𐰑𐰀𐰗


sarğı🇦🇿 QA
bint🇦🇿 QA
sargı🇹🇷
sargı bezi🇹🇷
bandaj🇹🇷
bağ🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:��𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

object🇺🇸 مفعول

* nəsnə - نه‌سنه 🔆
𐰤𐰁𐰾𐰤𐰁

* düz tümləc - دۆز تۆمله‌ج 🔆
𐰓𐰇𐰔:𐱅𐰇𐰢𐰠𐰁𐰳

obyékt🇦🇿 QA
tamamlıq🇦🇿 QA
nesne🇹🇷
düz tümleç🇹🇷
Bilsay Qaradağlı ��𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:��𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞��
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

subject🇺🇸 فاعل


* öznə - اؤزنه 🔆
𐰈𐰔𐰤𐰁

* fail - فاعیل 🔆
𐰯'𐰀𐰃𐰠

subyékt🇦🇿 QA
özne🇹🇷
fail🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽��𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀��𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

کشور آذربایجان:
🙈ضمیر عربیه نمیگیم بجاش یک کلمه میسازیم از عربی میگیم عه‌وه‌ضلیک
Azərbaycan ölkəsi:
🙈 Zəmir Ərəbcə olduğu üçün demirik yerinə Ərəbcədən söz törədərik deyərik "əvəzlik"

pronoun🇺🇸 ضمیر

* adıl - آدؽل 🔆
𐰀𐰑𐰄𐰞

* zəmir - ضه‌میر 🔆
𐰔𐰁𐰢𐰃𐰼

ضه‌میر سؤزۆ عه‌ره‌بجه‌دیرسه قۇزئی آذه‌ربایجاندا بۇ سؤزۆ عه‌ره‌ب دیلینده‌ن یاد بیلیب گۆلۆنججه‌سینه عه‌ره‌بجه کؤکه‌نلی عوضده‌ن سؤز تؤره‌دیبله‌ر. بۇ دیلیمیزی لاغا قوْیماقدان باشقا هئچ نه اوْلامماز!

Zəmir sözü Ərəbcədirsə Quzey Azərbaycanda bu sözü Ərəb dilindən yad bilib yerinə gülünccəsinə Ərəbcə "əvəz" 'dən (عوض) söz törədibdir. Bu dilimizi lağa qoymaqdan başqa heç nə olammaz!

#əvəzlik
əvəzlik🇦🇿 QA
zəmir🇦🇿 QA (əskiyibdir!)
zamir🇹🇷
adıl🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃��𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀��𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

calque🇺🇸 گَرده‌برداری، گَرته‌برداری

* öyküntü - اؤیکۆنتۆ 🔆
𐰈𐰘𐰚𐰇𐰧𐰇

kalka🇦🇿 QA
öyküntü🇹🇷 (sözlüksüz)
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:��𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀��𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

Dari🇺🇸 دری، دری افغانستانی، فارسی افغانستانی
Dari Persian🇺🇸

* Əfqanistan Dəricəsi - افقانیستان ده‌ریجه‌سی 🔆
𐰁𐰯'𐰴𐰀𐰤𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐰓𐰁𐰼𐰃𐰳𐰁𐰾𐰃

* Əfqanistan Dəri dili - افقانیستان ده‌ری دیلی 🔆
𐰁𐰯'𐰴𐰀𐰤𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐰓𐰁𐰼𐰃:𐰓𐰃𐰠𐰃

* Əfqanistan Tacikcəsi - افقانیستان تاجیکجه‌سی 🔆
𐰁𐰯'𐰴𐰀𐰤𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚𐰳𐰁𐰾𐰃

* Əfqanistan Tacik dili - افقانیستان تاجیک دیلی 🔆
𐰁𐰯'𐰴𐰀𐰤𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚:𐰓𐰃𐰠𐰃

dəri dili��🇿 QA
dəricə🇦🇿 QA
deri dili🇹🇷
derice🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

Tajik Language🇺🇸 تاجیکی (فارسی تاجیکی)
забони тоҷикӣ🇹🇯

* Tacikistan Dəricəsi - تاجیکیستان ده‌ریجه‌سی 🔆
𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐰓𐰁𐰼𐰃𐰱'𐰁𐰾𐰃

* Tacikistan Dəri dili - تاجیکیستان ده‌ری دیلی 🔆
𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐰓𐰁𐰼𐰃:𐰓𐰃𐰠𐰃

* Tacikistan Tacikcəsi - تاجیکیستان تاجیکجه‌سی 🔆
𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚𐰳𐰁𐰾𐰃

* Tacikistan Tacik Dili - تاجیکیستان تاجیک دیلی 🔆
𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚𐰃𐰾𐱃𐰀𐰣:𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚:𐰓𐰃𐰠𐰃

Tacikcə🇦🇿 QA
Tacik dili��🇿 QA
Tacikçe🇹��
Tacik dili🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

Iranian Dari🇺🇸 فارسی ایرانی
Farsi🇺🇸
Persian🇺🇸

* İran Dəricəsi - ایران ده‌ریجه‌سی 🔆
𐰃𐰺𐰀𐰣:𐰓𐰁𐰼𐰃𐰱'𐰁𐰾𐰃

* İran Dəri dili - ایران ده‌ر‌ی دیلی 🔆
𐰃𐰺𐰀𐰣:𐰓𐰁𐰼𐰃:𐰓𐰃𐰠𐰃

* İran Tacikcəsi - ایران تاجیکجه‌سی 🔆
𐰃𐰺𐰀𐰣:𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚𐰳𐰁𐰾𐰃

* İran Tacik dili - ایران تاجیک دیلی 🔆
𐰃𐰺𐰀𐰣:𐱃𐰀𐰳𐰃𐰚:𐰓𐰃𐰠𐰃

İran Farscası🇦🇿 QA
İran Fars dili🇦🇿
Fars dili🇦🇿 QA
Farsca🇦🇿 QA
İran Farsçası🇹🇷
İran Fars dili🇹🇷
Farsça🇹��
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

تۆرکجه‌میزده ییه‌لیک اکی (ضمیر ملکی) اینه‌ن به‌لیرتمه دۇرۇم اکینین (پسوند مفعولی) بیرگه ایشله‌نمه‌سی

ضمیر ملکی و پسوند مفعولی
[مه‌نیم] الیمی
[سه‌نین] الیوی/ الینی
[اوْنۇن] الینی

[بیزیم] الیمیزی
[سیزین] الینیزی
[اوْنلارؽن] الینی

Türkcəmizdə yiyəlik əki inən bəlirtmə durum əkinin birgə işlənməsi

[mənim] əlimi
[sənin] əlivi/ sənin əlini
[onun] əlini

[bizim] əlimizi
[sizin] əlinizi
[onların] əlini

commentator🇺🇸 گزارشگر

* yorumçu - یوْرۇمچۇ 🔆
𐰖𐱀𐰺𐰴𐰢𐰲𐰆

* yozumçu - یوْزۇمچۇ 🔆
𐰖𐱀𐰔𐰆𐰢𐰲𐰆

* yörükçü - یؤرۆکچۆ 🔆
𐰖𐰈𐰼𐰇𐰜𐰲𐰇

şərhçi🇦🇿 QA
spiker🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽��𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀��𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

commentate [on a match]🇺🇸 گزارش کردن بازی
report [on a match]🇺🇸

* oyunu yorumlamaq - اوْیۇنۇ یوْرۇملاماق 🔆
𐱀𐰖𐰆𐰣𐰆:𐰖𐱀𐰺𐰆𐰢𐰞𐰀𐰢𐰀𐰴

* oyunu yozumlamaq - اوْیۇنۇ یوْزۇملاماق 🔆
𐱀𐰖𐰆𐰣𐰆:𐰖𐱀𐰔𐰆𐰢𐰞𐰀𐰢𐰀𐰴

* oyunu yozmaq - اۇیۇنۇ یوْزماق 🔆
𐱀𐰖𐰆𐰣𐰆:𐰖𐱀𐰔𐰢𐰀𐰴


* oyunu yormaq - اۇیۇنۇ یوْرماق 🔆
𐱀𐱅𐰆𐰣𐰆:𐰖𐱀𐰺𐰢𐰀𐰴

* oyunu yörmək - اوْیۇنۇ یؤرمه‌ک 🔆
𐱅𐰖𐰆𐰣𐰆:𐰘𐰈𐰼𐰢𐰁𐰚

* oyun anlatmaq - اوْیۇن آنلاتماق 🔆
𐱀𐱅𐰆𐰣:𐰀𐰣𐰞𐰀𐱃𐰢𐰀𐰴

[oyunu] şərh etmək��🇿 QA
[maç] anlatmak🇹🇷
[maçı] yorumlamak🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

بۇ کانال بۆتوْله‌شه‌نده‌ن سوْنرا بیر سؤزلۆک اوْلا بیله‌‌ر.
Bu kanal bütövləşəndən sonra bir sözlük ola bilər.

انبار، انباری (warehouse): کۆم - küm Güney Azerbaycan'da el arası danışıqda Divan Luğat Əltürk, ökün, öküm کۆمه - kümə Güney Azerbaycan'da el arası danışıqda Divan Luğat Əltürk, ökmə از "اۆکمه‌ک" به معنی انباشتن، جمع کردن محل جمع آوردی، در دیوان به معنی…

compatible🇺🇸 سازگار، جور

* uyumlu - اۇیۇملۇ 🔆
𐰆𐰖𐰆𐰢𐰞𐰆

uyğun !!! 🇦🇿 QA
uyumlu🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:��𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀��𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

adapt🇺🇸 وفق دادن، سازگار کردن adjust🇺🇸 * uyarlamaq - اۇیارلاماق 🔆 𐰆𐰖𐰀𐰺𐰞𐰀𐰢𐰀𐰴 * adaptə etmək - آداپته ائتمه‌ک 🔆 𐰀𐰑𐰀𐰯𐱅𐰁:𐰅𐱅𐰢𐰁𐰚 ???🇦🇿 QA uyarlamak🇹🇷 adapte etmek🇹🇷 intibak ettirmek🇹🇷 (eskimiştir) Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄 @dilocaqi @ozalifbamiz @turk_sozcukler…

adapt🇺🇸 وفق دادن، سازگار کردن
adjust🇺🇸

* uyarlamaq - اۇیارلاماق 🔆
𐰆𐰖𐰀𐰺𐰞𐰀𐰢𐰀𐰴

* adaptə etmək - آداپته ائتمه‌ک 🔆
𐰀𐰑𐰀𐰯𐱅𐰁:𐰅𐱅𐰢𐰁𐰚

???🇦🇿 QA
uyarlamak🇹🇷
adapte etmek🇹🇷
intibak ettirmek🇹🇷 (eskimiştir)
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃��𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀��𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

در کشور آذربایجان به ببر پلنگ میگویند و به پلنگ ببر میگویند!
Azərbaycan ölkəsində bəbrə pələng deyirlər pələngə bəbir!

واژه اوْرۇج با اوْرۇزا (همان روزه فارسی) در آسیای میانه دو واژه متفاوت هستند و شباهت این دو اتفاقی است که در زبان شناسی به این اصطلاح "false cognate" میگویند.
مثال این قضیه واژه "گؤمۆج" به معنی گنج در ترکی است که با گنج شباهت دارد اما ریشه کلا متفاوت است در ترگی از "گؤممه‌ک" هست و به معنی دفن کردن است و واژه گنج از آرامی 𐡂𐡍𐡆𐡀 (کنز) گرفته شده است و مثال دیگر واژه خزینه و هزینه که در قزاقی "قازؽنا" تلفظ میشود شباهت اتفاقی با قازماق به معنی کندن در ترکی دارد است.

واژه "اوْرۇج" به معنی روزه از اوْرماق به معنی قرار دادن مجازا نگه داشتن است از این کلمه "اوْرۇنجاق" به معنی امانت است "اوْرۇنج" به معنی رشوه است منبع این دو کلمه دیوان لغات ترک کاشغری است.
"اوْرۇنجاق" اگر به معنی موقتا نگه داری از چیزی باشد روزه هم به معنی موقتا نفس و اشتها را نگه داشتن است همچنین با واژگان اوْرۇن و اوْردۇ به معنی جایگاه و اقامتگاه است اشتراک مفهومی دارد.
در کل با این مفاهیم "اوْرۇج" به معنی نگه داری (ساخلاما) یا خودداری است که با مفهوم روزه در سانسکریت هم همخوانی دارد.

"Oruc" və "oruza" (Farscadakı oruç) Orta Asya'da iki ayrımlı sözdürlər və bu iki sözün bənzərligi dilbilimdə "false cognate" (yanlış kökdaş sözlər) terimiynən tanımlanır. Bunun örnəgi, Türkcədəki "gömüc" və Farscada "gənc گنج" sözüdür, bu sözcük Farscada xəzinə anlamına gəlir, ancaq Farsca sözüynən bənzərlik görsətsə də kökəni teyxa ayrımlıdı deməli gömüc Türkcədə "gömmək" eyləmindən törədilibdir və gömmək quyulamaq anlamına gəlir. Bir başqa örnək isə "xəzinə" sözüdür Qazaqcada "qazına" deyilir və qazmaqdan Türkcə görünür.

"Oruc" sözü, Türkcədə oruc anlamına gəlir və "ormaq" eyləmindən törədilibdir, qoymaq deməkdir, məcaz olaraq saxlamaq anlamına gəlir. Bu sözdən "oruncaq" (əmanət) və "orunc" (rüşvət) sözləri törədilibdir. Bu iki sözün qaynağı, Kaşğərli Mahmud'un Divan Luğat Əltürküdür.

"Oruncaq" sözü apan bir zadın ötəri olaraq saxlaması anlamında işlənirsə, oruc da nəfsin ötəri olaraq saxlaması anlamında işlənibdir. Habelə "orun" və "ordu" sözləri, yer və "qalmaq yeri anlamına gəlir ve qavramsal bir oxşarlıq görsədir.

Yığınlıq olaraq "oruc" sözü, saxlama və ya çəkinmə anlamına gəlir və Sanskritcədəki oruç anlamı inən də uyum içindədir.
#روزه
#oruç
#oruc

باچاق سؤزۆ تۆرکجه کؤکه‌نلی دئگیل!

باچاق سؤزۆ ائله"उपवासा"دؽر (اۇپاواسا) سانسکریتجه‌دیر.
اۇپا: آلتؽندا
واسا: دؤزۆم، دایانما
واسا: باچاق
واسا: وایستادن (ایستادن)، ایستادگی


Baçaq sözü Türkcə kökənli degil!

Baçaq sözü elə "उपवासा" 'dır (upavasa)

upa: altında
vasa: dözüm, dayanma
vasa: baçaq

#baçaq
Bilsay
@dilsavasi

seedling🇺🇸 نشا

* şitil - شیتیل 🔆
𐱁𐰃𐱅𐰃𐰠

şitil🇦🇿 QA
fide🇹🇷 (Yunanca)
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃��𐰽𐰀𐰖:��𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎��𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

بر طبق، بر اساس (according to): -ا دایاناراق /-اَ دایاناراق -a dayanaraq/ -ə dayanaraq Bilgilərin dediyinə dayanaraq on milyona yaxın Türk ölkə dəgişdirdi. طبق چیزی که اطلاعات می‌گوید نزدیک به 10 میلیون ترک کشورشان را عوض کرده‌اند. Nəyə dayanaraq bunu deyirsiniz?…

آهنگ (song): اوْخۇماق - oxumaq یؽر - yır (Divan Luğat Əltürk, yır) (Orta Asya) از قدیم ترک ها به آهنگ "ییر" میگفتند. Əskidən Türklər şarqıya "yır" deyərmişlər. شارقؽ - şarqı ربطی به شرق عربی ندارد فرم دیگری از "چالغی" است. به صورت اشتباه به صورت "شرقی"…

 as Jewish Babylonian Aramaic צְפִיפ (ṣəp‌īp‌, “crowded, pushed into”), while the noun is also found as Jewish Babylonian Aramaic צַפָּא (ṣappā, “row”)



اینجا را دقت بفرمایید کلمه صف در عربی از ساپپا آرامی گرفته شده این کلمه مطابقت دارد با ساپ به معنی نوبت و ساپاق به معنی ردیف در ترکی همچنین واژه ساپ به معنی نخ از این واژه مشتق شده است که ریشه آن از ساپماق (ترکی باستان) به معنی وصل کردن و ادامه دادن است.
خب این دزدی در روز روشن از زبان ترکی است اگر برعکس این قضیه بود جار میزدند که واژگان ترکی منشا از عربی دارند.

Burada göründügü kimi Ərəb dilində "səf صف" sözü Aramicə "sappa" sözündən qaynaqlanıb bu sözcük Türkcədə "sap" sözüynən taylaşır habelə "sap" tikiş özdəgi olaraq bundan törənib kökü də sapmaqdır qoşmaq və davam etmək deməkdir.
Bu kəsinliknən Türk dilindən oğurluqdur bunun tərsəsi olsaydı yer gögü yırtıb bu savı hər yerə yayardılar.
#صف
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀��𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

antenna🇺🇸 آنتن

* duyarğa - دۇیارغا 🔆
𐰑𐰆𐰖𐰀𐰺𐰎𐰀

* anten - آنتئن 🔆
𐰀𐰧𐰅𐰤

antena🇦🇿 QA
duyarga🇹🇷
anten🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃��𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀��𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

Boğumqıçlılarda بوْغۇمقؽچلؽلاردا (در بند پایان)


antenna🇺🇸 شاخک

* duyarğa - دۇیارغا 🔆
𐰑𐰆𐰖𐰀𐰺𐰎𐰀

* anten - آنتئن 🔆
𐰀𐰧𐰅𐰤

antena🇦🇿 QA
duyarga🇹🇷
anten🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃��𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀��𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

تازه، جدید، نو (new): یئنگی - yengi Divan Luğat Əltürk, yəňi, yaňı یئنی - yeni ته‌زه - təzə yeni🇹🇷 تر و تازه (fresh): یاش - yaş Divan Luğat Əltürk, yaş ته‌زه - təzə taze🇹🇷 Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄 @ozalifbamiz @turk_sozcukler @dilsavasi

plant🇺🇸 گیاه * bitki - بیتکی 🔆 𐰋𐰃𐱅𐰚𐰃 * ösümlük - اؤسۆملۆک 🔆 𐰈𐰾𐰇𐰢𐰠𐰇𐰜 قؽرغؽزجا ؛ өсімдік (اؤسیمدیک) قازاقجا؛ өсүмлүк (اؤسۆملۆک) اوْرتا دوْغلاق .... Qırğızca; өсімдік (ösimdik) Qazaqca; өсүмлүк (ösümlük) Orta Doğlaq .... bitki🇦🇿 QA bitki🇹🇷 Bilsay Qaradağlı…

greenery🇺🇸 سرسبزی

* gögərənti - گؤگه‌ره‌نتی 🔆
və ya وه یا
göyərənti - گؤیه‌ره‌نتی
𐰏𐰈𐰏𐰁𐰼𐰁𐰧𐰃
𐰏𐰈𐰘𐰁𐰼𐰁𐰧𐰃

* göggögərti - گؤگ گؤگه‌رتی 🔆
və ya وه یا
göygöyərti - ‌گؤی گؤیه‌رتی
𐰏𐰈𐰏𐰏𐰈𐰏𐰁𐰼𐱅𐰃
𐰏𐰈𐰘𐰏𐰈𐰘𐰁𐰼𐱅𐰃


* gögərti - گؤگه‌رتی 🔆
və ya وه یا
göyərti - گؤیه‌رتی
𐰏𐰈𐰏𐰁𐰼𐱅𐰃
𐰏𐰈𐰘𐰁𐰼𐱅𐰃

* göglük - گؤگلۆک 🔆
və ya وه یا
göylük - گؤیلۆک
𐰏𐰈𐰏𐰠𐰇𐰜
𐰏𐰈𐰘𐰠𐰇𐰜

* yaşıllıq - یاشؽللؽق 🔆
𐰖𐰀𐱁𐰄𐰞𐰞𐰄𐰶

göyərti��🇿 QA
göy-göyərti🇦🇿 QA
yeşillik🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

vegetable🇺🇸 سبزیجات


* gögərənti - گؤگه‌ره‌نتی 🔆 🟩
və ya وه یا
göyərənti - گؤیه‌ره‌نتی
𐰏𐰈𐰏𐰁𐰼𐰁𐰧𐰃
𐰏𐰈𐰘𐰁𐰼𐰁𐰧𐰃

* gögərti - گؤگه‌رتی 🔆
və ya وه یا
göyərti - گؤیه‌رتی
𐰏𐰈𐰏𐰁𐰼𐱅𐰃
𐰏𐰈𐰘𐰁𐰼𐱅𐰃



* gög - گؤگ 🔆
və ya وه یا
göy - گؤی
𐰏𐰈𐰏
𐰏𐰈𐰘

tərəvəz🇦🇿 QA
səbzəvat🇦🇿 QA
göyərti🇦🇿 QA
göy🇦🇿 QA
sebze🇹🇷
sebzevat🇹🇷
zerzevat🇹🇷
göveri��🇷
göverti��🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

پؽچاق سؤزۆ ائندونئزیا دیلینده
Pıçaq sözü Endonezya dilində

sophism🇺🇸 سفسطه گری * bilgiçilik - بیلگیچیلیک 🔆 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰃𐰱𐰃𐰠𐰃𐰚 * səfsətəçilik - سه‌فسه‌طه‌چیلیک 🔆 𐰾𐰁𐰯'𐰾𐰁𐱅𐰁𐰲𐰃𐰠𐰃𐰚 bilgicilik🇹🇷 safsatacılık🇹🇷 Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄 @dilocaqi @ozalifbamiz @turk_sozcukler @dilsavasi

sophism🇺🇸 سفسطه گری

* bilgiçilik - بیلگیچیلیک 🔆
𐰋𐰃𐰠𐰏𐰃𐰱𐰃𐰠𐰃𐰚

* səfsətəçilik - سه‌فسه‌طه‌چیلیک 🔆
𐰾𐰁𐰯'𐰾𐰁𐱅𐰁𐰲𐰃𐰠𐰃𐰚

bilgicilik🇹🇷
safsatacılık🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽��𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀��𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

دالغؽنلؽقدان وه یا بایقامسؽزلؽقدان یانؽلماق
dalğınlıqdan və ya bayqamsızlıqdan yanılmaq

make a mistake🇺🇸 اشتباه کردن (در اثر حواس پرتی یا غفلت)
mix up🇺🇸


* qarıxmaq - قارؽخماق 🔆
𐰴𐰀𐰺𐰄𐰶^𐰢𐰀𐰴

* karıxmaq - کؽرؽخماق 🔆
𐰴'𐰀𐰺𐰄𐰶^𐰢𐰀𐰴

* kırıxmaq - کؽرؽخماق 🔆
𐰴'𐰄𐰺𐰄𐰶^𐰢𐰀𐰴

qarıxmaq🇦🇿 QA
karıxmaq🇦🇿 QA
kırıxmaq🇦🇿 QA
???🇹🇷
Bilsay Qaradağlı ��𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴��𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

error🇺🇸 اشتباه فکری، خطای فکری، خطا، ارور

* yanılğı - یانؽلغؽ 🔆
𐰖𐰀𐰣𐰄𐰞𐰎𐰄

yanılgı🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃��𐰽𐰀𐰖:��𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎��𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

imagination🇺🇸 تخیل


* sağınc gücü - ساغؽنج گۆجۆ 🔆
𐰽𐰀𐰎𐰄𐰨:𐰏𐰇𐰳𐰇

* düş gücü - دۆش گۆجۆ 🔆
𐰓𐰇𐱁:𐰏𐰇𐰳𐰇

* gəlik gücü - گه‌لیک گۆجۆ 🔆
𐰏𐰁𐰠𐰃𐰚

* xəyal gücü - خه‌یال گۆجۆ 🔆
𐰚^𐰁𐰖𐰀𐰞:𐰏𐰇𐰳𐰇

təxəyyül🇦🇿 QA
hayal gücü🇹🇷
imgelem🇹🇷
düş gücü🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀��:𐰴𐰀𐰺𐰀��𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

پوْزۇب قاتؽشدیرماق
pozub qatışdırmaq



scatter🇺🇸 به هم ریختن (با ایجاد ریخت و پاش و شلوغی)
mess up🇺🇸


* dağıtmaq - داغؽتماق 🔆
𐰑𐰀𐰎𐰄𐱃𐰢𐰀𐰴


dağıtmak🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀��:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑��𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

بادکنک (balloon): قوْوۇق - qovuq ❇️ Qaradağ, Genəl Azərbaycan Türkcəsi پۆفله‌ک - püflək ❇️ Qaradağ پۆله‌جه‌ک - püləcək ❇️ Xudafərin Muğan Bölgəsi در آسیای میانه کلمه روسی شار استفاده میکنند، در ترکیه از بالون استفاده میکنند که ظاهرا ما از آذربایجان جنوبی…

کئچمیشده‌ن قالان یؽخؽلان تیکینتی Keçmişdən qalan yıxılan tikinti ruin🇺🇸 خرابه (تاریخی) * yıxı - یؽخؽ 🔆 𐰖𐰄𐰶^𐰄 * qalıntı - قالؽنتؽ 🔆 𐰴𐰀𐰞𐰄𐰧𐰄 * xaraba - خارابا 🔆 𐰴^𐰀𐰺𐰀𐰉𐰀 harabe🇹🇷 yıkı🇹🇷 kalıntı🇹🇷 Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄 @dilocaqi @ozalifbamiz…

کئچمیشده‌ن قالان یؽخؽلان تیکینتی
Keçmişdən qalan yıxılan tikinti

ruin🇺🇸 خرابه (تاریخی)


* yıxı - یؽخؽ 🔆
𐰖𐰄𐰶^𐰄

* qalıntı - قالؽنتؽ 🔆
𐰴𐰀𐰞𐰄𐰧𐰄

* xaraba - خارابا 🔆
𐰴^𐰀𐰺𐰀𐰉𐰀

harabe🇹🇷
yıkı🇹🇷
kalıntı🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀𐰎��𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

debris🇺🇸 آوار
rubble🇺🇸

* uçuq - اۇچۇق 🔆
𐰆𐰲𐰆𐰹

دامداشدا وه تیکینتیده اۇچۇب تؤکۆله‌ن زادلار.
Damdaşda və tikintidə uçub tökülən zadlar.

* yıxıntı - یؽخؽنتؽ 🔆
𐰖𐰄𐰶^𐰄𐰧𐰄
دامداشدا وه تیکینتیده اۇچۇب تؤکۆله‌ن زادلار.
Damdaşda və tikintidə uçub tökülən zadlar.

---
* söküntü - سؤکۆنتۆ 🔆
𐰾𐰈𐰝𐰇𐰧𐰇

سؤکۆلمۆش زادلاردا
Sökülmüş zadlarda

uçuq🇦🇿 QA
söküntü🇦🇿 QA
enkaz🇹🇷
yıkıntı🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠𐰽��𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑��𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

Nurzida - Yomg'ir
#Özbəkcə
@dilsavasi

https://t.me/turan_union_country

Türk Birligi Toparı

مقام، منزلت، مرتبه، جایگاه (position, post, rank, degree) اورون - orun 𐱀𐰺𐰆𐰣 Divan Luğat Əltürk, orun Türkiyə Güncel Sözlük, orun Qutadğu Bilig, orun این کلمه هم ریشه با واژه "oruc" به معنی روزه است. "Oruc" sözüylə kökdaşdır. قور - qur 𐰴𐰆𐰺 Divan Luğat Əltürk…

مقام، منزلت، مرتبه، جایگاه (position, post, rank, degree) اورون - orun 𐱀𐰺𐰆𐰣 Divan Luğat Əltürk, orun Türkiyə Güncel Sözlük, orun Qutadğu Bilig, orun این کلمه هم ریشه با واژه "oruc" به معنی روزه است. "Oruc" sözüylə kökdaşdır. قور - qur 𐰴𐰆𐰺 Divan Luğat Əltürk…

پسوند تر (صفت تفصیلی و یا صفت برتر) در ترکی برای جایگاه قرار گیری اشخاص و اجسام:
Türkcədə şəxslər və ya nəsnələrin qonum qonusunda üstünlük quru:
-lıq, -luq, -lik, -lük، - لؽق، -لۇق، -لیک، -لۆک

üstlükdür, اۆستلۆکدۆر: 👇
daha üstdədir - داها اۆستده‌دیر

aşağılıqdır, آشاغؽلؽقدؽر: 👇
daha aşağıdadır - داها آشاغؽداؽر

üstlük get, اۆستلۆک گئت: 👇
daha üstə get, داها اۆسته گئت
@dilsavasi

"Teŋri yarlıkadukin üçün özüm kutum bar üçün kagan olurtum. Kagan olurup yok çıgań bodunug kop kubratdım. Çıgań bodunug bay kıldım. Az budunug öküş kıldım." 👆اوْرخۇن یازؽتؽنؽن پیت اؤرنه‌گی Orxun Yazıtının pit örnəgi👆 Nə ölçüdə tüşündügünüzü yorumda yazın.…

"Teŋri yarlıkadukin üçün özüm kutum bar üçün kagan olurtum. Kagan olurup yok çıgań bodunug kop kubratdım. Çıgań bodunug bay kıldım. Az budunug öküş kıldım."

👆اوْرخۇن یازؽتؽنؽن پیت اؤرنه‌گی
Orxun Yazıtının pit örnəgi👆
Nə ölçüdə tüşündügünüzü yorumda yazın.
نه اؤلچۆده تۆشۆندۆگۆنۆزۆ یوْرۇمدا یازؽن.

"او یک جیره خوار حکومتی است."
"دشمن های ما مزدور هستند."

بۇ سؤیله‌مله‌ری تۆرک دیلینده یازؽن.👆

traditional red ochre🇺🇸 سرخاب، گلگونه
rouge🇺🇸
blush🇺🇸

* ənlik - انلیک 🔆
𐰁𐰤𐰠𐰃𐰚

* allıq - آللؽق 🔆
𐰀𐰞𐰞𐰄𐰶


allık🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋𐰃𐰠��𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺��𐰑𐰀𐰎𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

pawn🇺🇸 جیره خوار
stooge🇺🇸

* bəsləmə - به‌سله‌مه 🔆
𐰋𐰁𐰾𐰠𐰁𐰢𐰁

besleme🇹🇷
Bilsay Qaradağlı 𐰋��𐰠𐰽𐰀𐰖:𐰴𐰀𐰺𐰀𐰑𐰀��𐰞𐰄
@dilocaqi
@ozalifbamiz
@turk_sozcukler
@dilsavasi

ترکان تورانی در حال فتح جام ایرانی
Turanlı Türklər İranlı adağını almaqdadırlar.

take🇺🇸 بردن
carry🇺🇸

آیا بردن در فارسی و هندو اروپایی همان آلیب بارماق (آپارماق) ترکی است؟
Farscada və Hindu Avrupacada "bordən" Türkcədəki "alıb barmaq" 'dırmı? (apramaq"

APARMAQ🇦🇿QA/ GA

Qazaqca: апару (aparu) / алып бару (alyp baru)

Özbəkcə: olib ketmoq / eltmoq

Qırğızca: алып кетүү (alyp ketüü) / алып баруу (alyp baru)

Türkməncə: alyp gitmek / alyp barmak

Türkiyə Türkcəsi: götürmek

Başqurdca: алып китеү (alıp kiteü)

Tatarca: алып китү (alıp kitu)


👇👇👇👇

bear🇺🇸

Proto-Indo-Aryan: *bʰárati
Sanskrit: भरति (bhárati) (see there for further descendants)
Proto-Iranian: *bárati
Avestan: 𐬠𐬀𐬭𐬀𐬌𐬙𐬌 (baraiti)
Gurani: بەردەی (barday)
Kurdish:
Northern Kurdish: birin
Central Kurdish: بردن (birdin)
Southern Kurdish: بردن (birdin)
Talysh: barde
Old Persian: 𐎲𐎼𐎫𐎡𐎹 (b-r-t-i-y /⁠baratiy⁠/)
Middle Persian: (/⁠burdan⁠/)
Manichaean script: 𐫁𐫇𐫡𐫅𐫗 (bwrdn)
Book Pahlavi script: [Book Pahlavi needed] (YḆLWN-tn'), [Book Pahlavi needed] (bwltn')
Persian: بردن (bordan)
Tajik: бурдан (burdan)
Zazaki: berdene

Proto-Albanian: *berja
Albanian: bie (“to bring”)
Proto-Armenian:
Old Armenian: բերեմ (berem)
Armenian: բերել (berel)
Proto-Balto-Slavic: *bírāˀtei
Latvian: bḕrt
Lithuanian: ber̃ti
Proto-Slavic: *bьrati (see there for further descendants)
Proto-Celtic: *bereti (see there for further descendants)
Proto-Germanic: *beraną (see there for further descendants)
Proto-Hellenic: *pʰérō (see there for further descendants)
Proto-Indo-Iranian: *bʰárati (see there for further descendants)
Proto-Italic: *ferō (see there for further descendants)
Messapic: beran (“Bring!”)[2]
Proto-Tocharian:
Tocharian A: pär-
Tocharian B: pär-

گه‌می سؤزۆ کیپ کیب سؤزۆنده‌ن تؤره‌نیبدیر وه قه‌لیب آنلامؽندادؽر.
بۇ سؤز کۆپه، کۆمه (اوْلاسؽلؽقلا) وه کؤپرۇ سؤزۆینه‌ن ده کؤکداشدؽر وه کؤک ائیله‌مله‌ری کؤپمه‌ک، شیشمه‌ک دئمه‌کدیر.

"Gəmi" sözü kip, kib sözündən törənibdir və qəlib anlamındar
Bu söz "küpə", "kümə" (olasılıqla) və "köprü" (körpü) sözüynən də kökaşdır və kök eyləmləri "köpmək" sişmək deməkdir.


#gəmi
#gemi
#köprü
#körpü
#kip
#kibit
#kəbit

Ay Yola - Homay

Ay Yola: Ay Ayini (qrup adı) https://t.me/DilSavasi/6281

Homay: Homay✅ Hüma❌
Yanım kanım da horay: canım qanım da sorar
Yan: can

#Başqurdca
@dilsavasi