کلاه کاغذی

در قدیم مرسوم بود که برای مسخره کردن و مفتضح کردن کسی که مورد طعن و دق قرار می‌گرفت و همچنین کسی که می‌بایست مجازات شود کلاهی از کاغذ رنگی (معمولاً به شکل کلاه شیطانی) می‌ساخته و بر سر او می‌گذاشتند و وارونه بر خر سوارش می‌کردند و در بازار می‌گرداندند. این عمل قبیح تا اواخر عهد قاجاری مرسوم بود.
«حاجی فیروزها» که برای خندهٔ مردم چنین کلاهی در روزهای نوروز بر سر می‌گذارند، ظاهراً یادگاری است از همان عملی که اجلاف و اراذل در مجازات‌ها و مكابره‌ها می‌کردند.
فردوسی در بیتی کاغذ کلاه را به کار برده و گفته است:
نبیند مگر دار یا بند و چاه
به سر بر نهاده ز کاغذ کلاه
(شاهنامه، ج ۳، ص ۲۳۴ خالقی)

در وقایع اتفاقیه (ص ۵۷۴) آمده:
زن و بچهٔ مردم اسير فرنگی و ارس بشوند و کلاه کاغذی بر سر بگذارند».
(افشار، ۱۳۹۰: ۷۷)

#ایرج‌افشار
کاغذ در زندگی و فرهنگ ایرانی میراث مکتوب.
🪷🪷
‌‌‌‌‌‌‌‌Ｃ᭄𝄞 @negareshe10
─━━━━⊱🖋⊰━━━━─