‼️Yer yuzida inson tomonidan yaratilgan massaning ortib borishi haqida hech o‘ylab ko‘rganmisiz?
2020-yilda inson tomonidan yaratilgan umumiy massa sayyoradagi barcha tirik mavjudotlarning umumiy massasidan oshdi.
Insoniyat yerga tobora ko‘proq ta’sir o‘tkazmoqda. Bu materiallar qanday tarkibga ega va qanday ishlab chiqariladi? Keling, ko‘rib chiqamiz.
1120 Gt – Global biomassa
Yerdagi butun tirik mavjudotlar massasi: o‘simliklar, hayvonlar, zamburug‘lar, bakteriyalar va boshqa organizmlar.
Insonlar faqat 0.01% biomassani tashkil qiladi.
1154 Gt – Antropogen massa
1900-yildan 2020-yilgacha insoniyat tomonidan ishlab chiqarilgan barcha massalar.
Asosiy antropogen massalar:
349 Gt – Beton:
Inson tomonidan ishlatiladigan eng asosiy qurilish materiali. Asosiy tarkibi: sement, suv va shag‘al.
92 Gt – G‘ishtlar:
Har yili taxminan 1500 milliard dona g‘isht ishlab chiqariladi. Ularning 85% dan ortig‘i Osiyodan.
386 Gt – Qum, shag‘al, toshlar (agregatlar):
Qurilishda ishlatiladigan asosiy materiallar. Dunyoda eng ko‘p ishlatiladigan resurs.
39 Gt – Metall:
Bronza davridan beri insoniyat metallardan foydalanadi. Temir hozirda eng ko‘p ishlatiladigan metalldir.
45 Gt – Asfalt:
Yo‘llar uchun asosiy material. Har yili millionlab tonna ishlab chiqariladi.
23 Gt – Boshqa:
Yog‘och, plastmassa, matolar va boshqa kichik materiallar.
Antropogen massa to‘planishi:
Bugungi kunda inson tomonidan yaratilgan massa yilda 30 Gt ga oshmoqda.Bu degani – har bir inson har hafta o‘z og‘irligida material ishlab chiqaradi deganidir.
Agar shu sur’atda davom etsa, 2040-yilga kelib inson yaratgan massa yerning barcha tirik mavjudotlar massasidan uch baravar ko‘p bo‘ladi.
�
�@econosfera