وقتی بحث از هویت و جامعه‌شناسی ملت تورک خراسان می‌شود، پای یک موضوع عمیق و گاهی تلخ به میان می‌آید؛ چیزی که نه فقط به ریشه‌های تاریخی ما، بلکه به رفتارهای اجتماعی و سیاست‌های حاکمیتی در طول سالیان مربوط است. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که برخی افراد به دلیل فشارها و تبلیغات سیستماتیک، هویت خود را یا نمی‌شناسند، یا اگر می‌شناسند، از آن گریزان‌اند. در این بین، دو گروه کاملاً متمایز در مواجهه با این مسئله قابل شناسایی هستند: آن‌هایی که هویت‌گرایی را می‌پذیرند و به دنبال تقویت آن هستند و❗️آن‌هایی که هویت خود را مانع پیشرفت می‌دانند و عملاً همسو با تفکر پان‌فارس عمل می‌کنند.

🔰گروه اول: هویت‌گرایان آگاه
این گروه معمولاً از دل خانواده‌ها یا جوامعی برمی‌آیند که ارزش زبان، فرهنگ و تاریخ تورکی خراسان را می‌دانند. آن‌ها به دنبال احیای زبان مادری، آشنایی با تاریخ قوم خود و بیان این هویت به شکلی مثبت هستند. برای این افراد، هویت‌گرایی نه یک سد، بلکه سکویی برای رشد است.

اما نکته مهم در اینجاست: هویت‌گرایی این گروه هیچ‌وقت به معنای نفی یا تحقیر دیگر اقوام نیست. آن‌ها می‌دانند که تنوع زبانی و فرهنگی یک ثروت است، نه یک تهدید. این افراد از جوانانی هستند که سعی می‌کنند در قالب فعالیت‌های مدنی، هنری، ادبی یا حتی سیاسی، صدای فرهنگ و تاریخ خود را زنده نگه دارند. مثلاً حرکت‌های جوانان در شبکه‌های اجتماعی برای ترویج زبان تورکی، یا تلاش برای آموزش آن به کودکان، بخشی از این رویکرد است.

🔰گروه دوم: هویت‌گریزان و همسو با پان‌فارس‌ها
اما در سوی دیگر، کسانی هستند که یا از سر ناآگاهی یا به دلیل فشارهای اجتماعی و تبلیغات سنگین پان‌فارس، به هویت خود پشت می‌کنند. این افراد اغلب به دلایل زیر چنین موضعی اتخاذ می‌کنند:

۱. تبلیغات سیستماتیک: برای سال‌ها، تبلیغات فرهنگی در مدارس، رسانه‌ها و حتی سیاست‌های رسمی برتری فرهنگ آریایی و زبان فارسی را القا کرده است. در این میان، هر چیزی خارج از این چارچوب، به عنوان "ضعیف" یا "غیر ایرانی" معرفی شده است.

۲. فشارهای اجتماعی: برخی از این افراد در محیط‌های اجتماعی یا حرفه‌ای به دلیل زبان یا لهجه خود تحقیر شده‌اند. به عنوان مثال، ممکن است کسی به خاطر صحبت کردن به تورکی با معرفی خود با هویت تورکی در کلاس یا محل کار با تمسخر روبرو شده باشد. این تجربه‌ها گاهی باعث می‌شود فرد احساس کند هویت او "نامطلوب" است.

۳. ناآگاهی تاریخی: این گروه اغلب از تاریخ و فرهنگ تورکی خود بی‌اطلاع‌اند. مثلاً بسیاری نمی‌دانند که تورک‌های خراسان بخشی از تاریخ پرافتخار این منطقه بوده‌اند و نقش مهمی در شکل‌گیری هویت خراسان و منطقه داشته‌اند. این بی‌اطلاعی باعث می‌شود که افراد به سادگی تحت تأثیر تبلیغات منفی قرار گیرند.

💢پیامدهای هویت‌گریزی:
افرادی که هویت خود را انکار می‌کنند، اغلب دچار نوعی سرخوردگی و تناقض درونی می‌شوند. چرا؟ چون انکار هویت چیزی نیست که واقعاً بتوان با آن راحت زندگی کرد. وقتی زبان، فرهنگ و تاریخ مادری خود را انکار می‌کنی، انگار بخشی از وجود خودت را کنار می‌گذاری. این تناقض در درازمدت می‌تواند به بحران‌های روانی یا اجتماعی منجر شود.

از سوی دیگر، هم‌سویی این افراد با تفکر پان‌فارس یا ایدئولوژی برتری نژادی، عملاً به تحکیم همان سیستم سرکوبگر کمک می‌کند. این افراد ممکن است ناخواسته تبدیل به ابزاری شوند برای حذف بیشتر زبان‌ها و فرهنگ‌های دیگر.

💢چگونه با این مسئله مواجه شویم؟

🔖برای مقابله با این شرایط، باید هم با هویت‌گریزان و هم با نسل جوان به شیوه‌ای آگاهانه و مهربانانه برخورد کرد:

۱. آگاهی‌بخشی تاریخی: یکی از راه‌ها، بازگو کردن تاریخ تورک‌های خراسان است. جوانان باید بدانند که آن‌ها بخشی از یک فرهنگ عظیم و پرافتخار هستند. مثلاً می‌توان درباره نقش تورک‌ها در تمدن خراسان، حضور آن‌ها در ادبیات و هنر، و حتی در توسعه اقتصادی منطقه صحبت کرد.

۲. تقویت زبان مادری: آموزش زبان مادری در خانه و تلاش برای استفاده از آن در محیط‌های اجتماعی می‌تواند حس افتخار به هویت را در نسل جوان تقویت کند. بسیاری از والدین باید بدانند که فراموش کردن زبان مادری به معنای قطع ارتباط با ریشه‌های تاریخی است.

۳. مقابله با تحقیرهای اجتماعی: باید به کسانی که به دلیل لهجه یا زبان‌شان مورد تمسخر قرار گرفته‌اند کمک کرد تا این تجربه‌ها را پشت سر بگذارند. محیط‌های حمایتی، گروه‌های اجتماعی و حتی فعالیت‌های هنری می‌توانند به بازسازی اعتماد به نفس این افراد کمک کنند. این بخش بسیار مهم است به آن عميقا فکر کنید.
✍️Dəmir Gücü

____

https://t.me/xorasan_demir

🔸 #مقاله 📚

✨ زخمهای بی صدا، رستاخیز هویت
✍️Dəmir Gücü | محمد برزگر دِوین

📖 مطالعه کرده‌ای؟ 🙏 اگر به نظرت مفید بود، برای دیگران بفرست!

🌾هویت ما، قدرت ماست.

🔗 @xorasan_demir

____
👇

بایرام گلر🪴
بایرام یئلی چارداخلاری ییخاندا
نوْروز گوْلی، قارچیچکی چیخاندا
آغ بولوتلار کؤینکلرین سیخاندا
بیزدن ده بیر یاد ائلییه‌ن ساغ اوْلسون
دردلریمیز قوْی دیّکلسین، داغ اوْلسون
«استاد شهریار»

نوروز بایرامی موبارک اؤلسن🌹

🎙جناب آقای رضا شهریار
_
.
.
.

https://t.me/xorasan_demir

وقتی درباره هویت و عقیده یک تورک خراسانی صحبت می‌کنیم، ابتدا باید به این نکته توجه کنیم که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که تنوع زبانی، فرهنگی و ملیتی_قومیتی جزو ثروت‌های اصلی آن است. اما متأسفانه، در بسیاری از موارد، این تنوع به جای اینکه به اتحاد بیشتر منجر شود، تبدیل به ابزار اختلاف و سرکوب شده است. این وضعیت از جایی ناشی می‌شود که بسیاری از مردم، به‌ویژه گروه‌های حاکم و جریان‌های خاص، تعریف یکسانی از هویت ملی ارائه داده‌اند که همگان را مجبور می‌کند در قالبی از پیش تعیین‌شده قرار بگیرند.

حالا برای یک تورک خراسانی، زندگی در چنین فضایی نیازمند شناخت دقیق موقعیت و اتخاذ یک نگرش هوشمندانه است. ما باید هم هویت خودمان را بشناسیم و به آن افتخار کنیم، هم به دنبال تعامل مثبت و سازنده با دیگران باشیم.

💢اول، شناخت هویت خودمان:
به‌عنوان یک تورک خراسانی، ما وارث فرهنگی غنی، تاریخی پر افتخار و زبانی هستیم که قرن‌ها در این سرزمین جریان داشته است. زبان تورکی و فرهنگ تورکی خراسان بخش مهمی از تاریخ ایران و آسیای میانه است. این تاریخ فقط مربوط به خراسان نیست؛ بلکه بخشی از تاریخ تمدن جهانی است. برای اینکه بتوانیم این هویت را حفظ کنیم، باید آن را بشناسیم، زبان مادری‌مان را تقویت کنیم و آن را به نسل‌های بعدی منتقل کنیم.

اما این شناخت نباید به تعصب کور منجر شود. هویت تورکی ما باید به منبعی برای غنای فرهنگی و انسجام اجتماعی تبدیل شود، نه ابزاری برای تقابل و اختلاف. ما باید به گونه‌ای به زبان و فرهنگ‌مان نگاه کنیم که بتوانیم جایگاه خود را در جامعه امروز ایران و جهان تقویت کنیم.

💢دوم، آگاهی از شرایط اجتماعی و سیاسی:
در ایران امروزی، مسائل هویتی و زبانی به شدت سیاسی شده‌اند. برخی جریان‌های پانفارس یا سلطنت‌طلب تلاش می‌کنند با تحقیر یا انکار فرهنگ‌های دیگر، یک نسخه تقلیل‌گرا از ایران‌گرایی را ارائه دهند که به شدت ضد تنوع است. این رویکرد نه تنها به ضرر ما، بلکه به ضرر کلیت جامعه ایرانی است، چرا که هر نوع سرکوب هویت‌های مختلف باعث تضعیف انسجام اجتماعی می‌شود.

ما باید هوشیار باشیم و از حقوق خود دفاع کنیم، اما این کار باید با درایت و تعامل انجام شود. تورک‌های خراسان نباید وارد بازی‌های تقابلی شوند که تنها به نفع جریان‌های تفرقه‌افکن است. ما باید به جای واکنش‌های احساسی، با روش‌های مدنی و منطقی به دنبال مطالبه حقوق فرهنگی، زبانی و اجتماعی‌مان باشیم.

💢سوم، دشمن‌شناسی هوشمندانه:
همه دشمن‌ها یکسان نیستند. برخی از جریان‌ها، مثل پانفارس‌ها و سلطنت‌طلبان، به وضوح در مقابل تنوع فرهنگی و حقوق ملیت و اقوام قرار دارند. اما ما نباید فراموش کنیم که این افراد تنها بخشی از جامعه ایران هستند و بعضی از فارس‌ها، کردها و سایر اقوام، همدل و همراه ما در دفاع از حقوق اقوام و ملیت‌ها هستند. دشمن اصلی ما ناآگاهی، تعصب و انکار است، نه یک قوم یا زبان خاص.

ما باید درک کنیم که اتحاد میان ملت و اقوام مختلف می‌تواند بهترین پاسخ به جریان‌های تفرقه‌افکن و سرکوبگر باشد. باید تلاش کنیم با سایر ملیت واقوام و فعالان مدنی ارتباط بگیریم و ائتلافی قوی برای دفاع از حقوق انسانی و مدنی‌مان تشکیل دهیم.

💢چهارم، نگاه به آینده:
هدف ما باید ساختن آینده‌ای باشد که در آن هیچ‌کس به خاطر زبان، قومیت یا فرهنگش احساس تبعیض یا انکار نکند. ما باید به نسل جوان بیاموزیم که هویت تورکی خراسانی آن‌ها نه تنها مانعی برای پیشرفت نیست، بلکه فرصتی است برای داشتن چشم‌اندازی گسترده‌تر در جامعه.

نسل جوان باید بداند که حفظ زبان و فرهنگ مادری‌اش به معنای عقب‌ماندگی یا انزوا نیست، بلکه می‌تواند راهی برای ایجاد پل‌های جدید در تعاملات فرهنگی و اجتماعی باشد. تورک‌های خراسان باید نقش فعال‌تری در جامعه ایران ایفا کنند و به جای حاشیه‌نشینی، وارد عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی شوند.

🔅در پایان
ما، به‌عنوان تورک‌های خراسان، باید درک کنیم که تنها راه پیشرفت در دنیای امروز، شناخت و حفظ هویت خود همراه با تعامل و همکاری سازنده با دیگران است. دفاع از حقوق‌مان به معنای تقابل با دیگران نیست، بلکه به معنای ساختن جامعه‌ای عادلانه‌تر و متحدتر است. هر چقدر آگاه‌تر و فعال‌تر باشیم، شانس بیشتری داریم تا نه تنها هویت خود را حفظ کنیم، بلکه به الگویی برای دیگران در مسیر تحقق عدالت و تنوع فرهنگی تبدیل شویم.

به قول معروف، "تفاوت‌ها زیبایی جهان‌اند." ما باید تلاش کنیم که این زیبایی را هم برای خودمان و هم برای دیگران حفظ کنیم.
✍️Dəmir Gücü

____

https://t.me/xorasan_demir

🔸 #مقاله 📚

✨ فریاد خاموش خراسان؛ پژواک هویت
✍️Dəmir Gücü | محمد برزگر دِوین

📖 مطالعه کرده‌ای؟ 🙏 اگر به نظرت مفید بود، برای دیگران بفرست!

🌾هویت ما، قدرت ماست.

🔗 @xorasan_demir

____
👇

ایستادگی بی‌پایان🛡️
📜 ترکان خراسان در برابر ظلم مغولان همیشه مقاومت کرده‌اند! از دلاوران ابیورد و سرخس تا قیام قراجه و تغان سنقور در نیشابور، تاریخ پُر است از شجاعت آنان.

🔎 این بخش از مقاله «ماهیت تورک های خراسان اثر Dəmir Gücü / محمد برزگر دوین 💡 نگاهی نو به هویت تاریخی ما است.

📲 این حقیقت‌ها را با دیگران به اشتراک بگذارید!
https://t.me/xorasan_demir

💐❤️باهار گلیر

گول غنچاسی گولوب دئدی موشتولوق.
باهار گلیر  چوللر  گولور  سن ده گول.
قیزیل  لاله زینت  وئریر  هر  یانا.
باغدا  آچان گوللر گولور سن ده گول.

کاتیب اوغلو بایرام گلیر یاز گلیر.
بولبول نغمه اوخور خوش آواز گلیر.
باشدا  پاپاق  آشیق الده  ساز گلیر.
تورکو اوخور دیللر گولور سن ده گول.

🪷🎊🪷🎊🪷🎊🪷🎊

نوروز بایرامی موبارک اؤلسن🌹

https://t.me/xorasan_demir

نقاشی‌های دیواری شهر بجنورد 🎨 با شعر ترکی خراسانی ✍️، زیبایی خاصی به استقبال عید نوروز دادن 🌸.

این کار فرهنگی ارزشمند 🌟، هویت تورک‌های خراسان رو برجسته کرده 🏞️ و هنر خیابانی رو با ادبیات خراسانی پیوند زده 🎭.

از شورای شهر بجنورد 🏛️، شهرداری بجنورد 🌇 و همه عوامل اجرایی 👷‍♂️ که با تلاششون این پروژه زیبا رو به سرانجام رسوندن 🙌، صمیمانه تشکر می‌کنم ❤️.

این یه افتخار برای جامعه تُرک خراسانی 🦅 و گامی بزرگ برای حفظ هویت و فرهنگ ترکان خراسان هستش 🌿!


☀️🪕 | Xorasan

🪕🎙باخشی رسول عباس‌زاده
🪕🎙رحمتلی باخشی عیسی قلی‌پور
_
.
.
.
https://t.me/xorasan_demir

بیایید صادقانه و بدون ملاحظه، نگاه دقیقی به وضعیت امروز فعالیت‌های فرهنگی ترک‌های خراسان بیندازیم. در فضایی که این روزها اکثریت فعالان به جای کنکاش عمیق و شناخت هدفمند، نقش بلاگرهایی بدون پشتوانه علمی و فرهنگی را ایفا می‌کنند، اوضاع فرهنگی ما با چالش‌های جدی روبروست. بسیاری از این افراد به جای تلاش برای پیشبرد مسائل فرهنگی، تنها به ظاهرنمایی و جلب توجه پرداخته‌اند، بدون اینکه آگاهی و بینش فرهنگی لازم را در خود پرورش داده باشند.

💢ضعف‌ و کمبود فعالیت‌‌های فرهنگی کنونی

آنچه در حال حاضر دیده می‌شود، نمایش پراکنده‌ای از فعالیت‌هاست که نه تنها هدفمند نیستند، بلکه گاهی از مسیر خود نیز منحرف شده‌اند. هرچند که عنوان فعال فرهنگی برای برخی افتخارآمیز به‌نظر می‌رسد، اما تعداد قابل توجهی از این افراد، نه علم و نه فهم عمیقی از این نقش دارند. آن‌ها بی‌آنکه برنامه و چشم‌انداز روشنی در ذهن داشته باشند، خود را با پست‌ و ویدئوها گاهی با مطرح نمودن مطالب منسوخ شده، سرگرم کرده‌اند. نتیجه این روند، عدم همدلی، اتحاد و نبود هدف مشترک در میان فعالان تُرک خراسان است. آیا واقعاً این رفتارها برای جامعه‌ای که در پی احیای هویت، زبان و فرهنگ خود است، کارآمد هستند؟ آیا به‌راستی این افراد در تلاش‌اند تا رسالت فرهنگی و مسئولیتی که بر دوششان است را به درستی ایفا کنند؟

💢چالش‌های موسیقی و شعر ترکی در خراسان

بخشی دیگر از بحران کنونی، در حوزه موسیقی و شعر ترکی خراسان نمایان است. متاسفانه مدت‌هاست که شاهد پویایی خاصی در زمینه خلق آثار جدید و باکیفیت در موسیقی و شعر ترکی نیستیم. شعرها و آهنگ‌ها اغلب به تکرار افتاده‌اند و نه تنها محتوای جدید و خلاقانه‌ای ارائه نمی‌شود، بلکه اشتباهات زبانی و املایی در این آثار نیز به چشم می‌خورد. اگر چنین روندی ادامه پیدا کند، تنها چیزی که از زبان و فرهنگ ترکی در خراسان باقی می‌ماند، نمونه‌ای بی‌کیفیت و تحریف شده خواهد بود.

🔶 مسئولیت فعالان فرهنگی چیست؟

اکنون زمان آن است که بپرسیم؛ مسئولیت یک فعال فرهنگی چیست؟ مسئولیت یک فعال فرهنگی، نه صرفاً انتشار چند پست و عکس و مطالب از پیش آماده، بلکه آگاه‌سازی و روشنگری جامعه، پیشبرد هویت و اتحاد میان مردم، و پاسداری از زبان و فرهنگشان است. چنین فردی باید خود را به دانش، تحقیق و برنامه‌ریزی مجهز کند. به جای اینکه با فعالیت‌های سطحی و ظاهری در فضای مجازی، خود را مطرح کند، باید در جهت ایجاد تغییرات واقعی و سازنده تلاش کند.

فعال فرهنگی تُرک خراسان، پیش از هر چیز باید بر هدف خود تمرکز داشته باشد؛ باید بداند که نقشش در جامعه تُرک‌های خراسان، فراتر از نقش یک "بلاگر" است. او باید بتواند به جامعه بینشی واقعی ارائه دهد و تأثیرگذار باشد، نه اینکه تنها به دنبال لایک و بازدید و سپس خودنمایی باشد. آگاهی، اتحاد و همکاری در این راه، کلید موفقیت اوست و اگر بدون این موارد به فعالیت خود ادامه دهد، تنها به تضعیف هویت فرهنگی و اجتماعی جامعه خود کمک کرده است.

💢 راهکارهای پیشنهادی برای شاعران و خوانندگان ترک خراسان

برای شاعران و خوانندگان نیز، لازم است که قدمی بزرگ‌تر بردارند. آن‌ها باید به ارزش و اهمیت زبان و موسیقی خود پی ببرند و به آن احترام بگذارند. این احترام تنها در کلمات نیست؛ بلکه در حفظ اصالت و دقت در زبان، شعر و موسیقی ترکی نهفته است. شاعران و خوانندگان باید دانش و مهارت خود را ارتقا دهند و به دنبال نوآوری و خلق آثار تازه و ماندگار باشند. تقلید و تکرار به تنهایی هیچ کمکی به پیشرفت نمی‌کند.

خوانندگان باید با دقت به اصول موسیقی ترکی توجه کنند و درک عمیق‌تری از سبک‌ها و ریشه‌های موسیقی ترکی داشته باشند. شاعران نیز باید به زبان ترکی دقت کنند و با مطالعه بیشتر، از به‌کارگیری واژه‌های اشتباه و یا تحریف زبان خود بپرهیزند. تنها در این صورت است که می‌توانند آثار خود را به سطح بالاتری برسانند و به نسل‌های بعد میراثی ارزشمند منتقل کنند.

💎 سخن پایانی

در نهایت، آنچه امروز بر فعالان فرهنگی، شاعران و خوانندگان تُرک خراسان ضروری است، آگاهی، اتحاد و هدفمندی در فعالیت‌هایشان است. تنها در این صورت است که می‌توانیم از زوال و تحریف فرهنگی جلوگیری کنیم و جامعه‌ای آگاه، همدل و متعهد به هویت تُرکی بسازیم.
✍️Dəmir Gücü

___

https://t.me/xorasan_demir

🔸 #مقاله 📚

✨ از سایه تا صدا: بیداری فرهنگی تورک‌های خراسان ✍️Dəmir Gücü | محمد برزگر دِوین

📖 مطالعه کرده‌ای؟ 🙏 اگر به نظرت مفید بود، برای دیگران بفرست!

🌾هویت ما، قدرت ماست.

🔗 @xorasan_demir

____
👇

🎯پیام‌ها و فواید بازی:
بازی پارا/تَپُک، علاوه بر تقویت مهارت‌های جسمانی، دقت، هماهنگی حرکتی و تمرکز را در کودکان بهبود می‌بخشید. همچنین، رقابت سالم، روحیه همکاری و نشاط اجتماعی را در میان نوجوانان تقویت می‌کرد. این بازی سنتی در استان خراسان شمالی به ثبت ملی رسیده و همچنان در برخی مناطق زنده است.

یکی دیگه از بازی‌های نمادین ترک‌های خراسان قولاق چکمه نام دارد که با محوریت عشق و همبستگی طراحی شده است که با جزئیات بیشتری به آن پرداخته می‌شود.
📍قولاق چکمه:
قولاق چکمه یکی از بازی‌های قدیمی و جالب ترک‌های خراسان است که علاوه بر سرگرمی، مفاهیمی چون همکاری، چابکی، رقابت، و هوشمندی را در خود جای داده است. این بازی بیشتر میان کودکان و نوجوانان انجام می‌شود و فضایی شاد و پرجنب‌وجوش ایجاد می‌کند.
این بازی زمانی آغاز می‌شود که یکی از افراد بازی با صدای بلند فریاد می‌زند: «قولاق چکمه!» (به معنای «گوش کشیدن»). با این اعلان، همه بازیکنان دور فرد اعلام‌کننده (منادی) جمع می‌شوند. منادی اعلام می‌کند که قصد دارد توپ یا هر وسیله‌‌ی بازی را «قولاق چکمه» کند، یعنی آن را به جمعیت پرتاب کند. از اینجا بازی وارد مرحله هیجان‌انگیز خود می‌شود.
✍️Dəmir Gücü
قوانین و نحوه بازی:
۱- مرحله اول: پرتاب توپ
منادی توپ را به سمت جمعیت بازیکنان پرتاب می‌کند.
بازیکنان باید تلاش کنند توپ را بردارند، اما هر کس که توپ را بردارد، بلافاصله با چالش «قولاق چکمه» دیگران مواجه می‌شود. دیگران او را تعقیب کرده و گوشش را می‌کشند تا او مجبور شود توپ را به هوا پرتاب کند.

۲- گزینه اول: فرار و رساندن توپ به منادی
اگر کسی از بازیکنان توپ را بگیرد و سریع‌تر از دیگران فرار کند، می‌تواند خود را به منادی (فرد پرتاب‌کننده توپ) برساند.
با گرفتن دست منادی، او تحت حمایت قرار می‌گیرد و از کشیده شدن گوش‌ها نجات پیدا می‌کند. پس از آن، فرد صاحب توپ شده و می‌تواند بازی را ادامه دهد یا خاتمه دهد.

۳- گزینه دوم: مخفی کردن توپ
در صورت شلوغی و هرج‌ومرج، ممکن است فردی که توپ را به دست آورده، آن را زیر لباس یا در جیب خود مخفی کند و طوری وانمود کند که توپ نزد او نیست.
در این حالت، بازیکنان به یکدیگر مشکوک می‌شوند و تلاش می‌کنند توپ را پیدا کنند.
منادی وارد عمل شده و بازیکنی که توپ را مخفی کرده است، با گرفتن دست منادی اعلام می‌کند که توپ نزد اوست. این بازیکن نیز تحت حمایت منادی قرار می‌گیرد و بازی خاتمه می‌یابد.
⛹بازی با دو حالت پایان می‌یابد:
بازیکنی که توپ را گرفته، با موفقیت آن را به منادی می‌رساند.
بازیکنی که توپ را مخفی کرده، آن را به منادی نشان می‌دهد.
🎯پیام و فواید این بازی:
بازی «قولاق چکمه» با تقویت همکاری، رقابت سالم، و هوشمندی، به رشد اعتماد به نفس و مسئولیت‌پذیری کمک می‌کند. این بازی علاوه بر تخلیه انرژی و تقویت چابکی و مهارت‌های حرکتی، تمرکز، حل مسئله، و روابط اجتماعی را نیز بهبود می‌بخشد و ارزش‌های بومی چون اتحاد و دوستی را منتقل می‌کند.

یکی دیگر از بازی‌های نمادین ترک‌های خراسان قَره گُردِم نام دارد که با جزئیات بیشتری به آن پرداخته می‌شود.
✍️Dəmir Gücü
📍قَره گُردِم:
بازی قَره گُردِم، یکی از بازی‌های شبانه و گروهی ترک‌های خراسان است که معمولاً پس از تاریک شدن هوا در گروه‌های بالای ۲۰ نفر انجام می‌شد. این بازی شامل دو مرحله اصلی بود:
انتخاب تیم‌ها: اوستاهای گروه، رمزی به بازیکنان می‌دادند و با "پؤچ، بو ائلدی" مشخص می‌کردند کدام گروه ابتدا پنهان شود.
پنهان شدن و جست‌وجو: گروه برنده، از نقطه‌ای به نام "ملته" حرکت کرده و پنهان می‌شد. گروه دیگر باید آن‌ها را پیدا می‌کرد. اگر گروه پنهان شده سریع‌تر به ملته بازمی‌گشت، برنده می‌شدند. این بازی، تمرینی برای تقویت سرعت، دقت، و کار تیمی بود.

مَلتهَ:
مکانی که با کشیدن یک دایره یا علامت روی دیوارهای گلی مشخص می‌شد و نشان شروع یا پایان بازی بود.

💢احیای ورزش‌های سنتی: راهکاری برای پیوند نسل‌ها
با توجه به اهمیت ورزش‌های سنتی در تقویت هویت فرهنگی، ضرورت دارد که برنامه‌های منسجمی برای احیای این ورزش‌ها تدوین شود. از جمله اقدامات مؤثر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- برگزاری جشنواره‌های ورزشی: این جشنواره‌ها می‌توانند به معرفی و گسترش ورزش‌های سنتی در میان نسل جوان کمک کنند.
۲- آموزش بازی‌ها در مدارس: ایجاد کلاس‌ها و برنامه‌های آموزشی برای آشنایی کودکان و نوجوانان با بازی‌ها و ورزش‌های سنتی.

۳- مشارکت رسانه‌ها: تولید مستندها، برنامه‌های تلویزیونی و محتوای دیجیتال برای بازتاب این ورزش‌ها و بازی‌ها در سطح ملی و بین‌المللی.
۴- ایجاد مراکز فرهنگی و ورزشی: مراکزی که به حفظ و توسعه ورزش‌ها و بازی‌های سنتی ترک‌های خراسان اختصاص دارند.

💢نتیجه گیری
ورزش‌های سنتی ترک‌های خراسان، از کشتی چوخه گرفته تا بازی‌های گروهی و محلی، نقشی کلیدی در حفظ و تقویت هویت فرهنگی آنان ایفا کرده‌اند. این ورزش‌ها علاوه بر بازتاب تاریخ و ارزش‌های اجتماعی، پل ارتباطی میان نسل‌ها بوده و به عنوان بخشی از میراث فرهنگی نیازمند توجه ویژه‌اند. با احیای این ورزش‌ها و انتقال آن‌ها به نسل‌های آینده، می‌توان اطمینان یافت که فرهنگ غنی ترک‌های خراسان همچنان زنده و پویا باقی خواهد ماند.
✍️Dəmir Gücü

____

https://t.me/xorasan_demir

مقدمه
ورزش‌های سنتی در هر جامعه‌ای نمایانگر ریشه‌های تاریخی و فرهنگی آن ملت هستند. ترک‌های خراسان نیز با داشتن پیشینه‌ای غنی از فرهنگ و آداب‌ورسوم، ورزش‌های سنتی خاصی را به عنوان بخشی از هویت فرهنگی خود حفظ کرده‌اند. این ورزش‌ها نه‌تنها به عنوان سرگرمی بلکه به عنوان ابزارهایی برای انتقال ارزش‌های اجتماعی، تقویت هویت جمعی و ایجاد همبستگی میان نسل‌ها نقش‌آفرینی کرده‌اند. مقاله حاضر به بررسی تأثیر ورزش‌های سنتی و بازی‌های بومی محلی ترک‌های خراسان، به ویژه کشتی چوخه، در تقویت هویت فرهنگی و اجتماعی می‌پردازد.

ورزش سنتی کشتی چوخه: نماد هویت و اقتدار
کشتی چوخه یکی از برجسته‌ترین ورزش‌های سنتی ترک‌های خراسان است که ریشه در فرهنگ بومی این منطقه دارد. واژه «چوخه» به معنای بالاپوش نمدین و پشمی است که در گذشته توسط چوپانان، کشاورزان و ریش‌سفیدان به تن می‌شد. این لباس نمادی از زندگی ساده، مقاوم و ارزش‌های اخلاقی ترکان‌خراسان بوده است.
✍️Dəmir Gücü
کشتی چوخه در واقع فراتر از یک ورزش است؛ این ورزش در جشن‌ها و مراسم رسمی منطقه جایگاه ویژه‌ای دارد و به نوعی نمایانگر روحیه پهلوانی، همبستگی اجتماعی و حفظ سنت‌های قدیمی است. کشتی‌گیران هنگام مسابقات، چوخه‌ای مخصوص بر تن می‌کنند که به نوعی به گذشته تاریخی و فرهنگی آن‌ها ارجاع می‌دهد. این کشتی هر ساله در دو مراسم اصلی در قراوول چینگه (شیرکوه) شیروان (۱۲ فروردین) و گود زینل‌خان اسفراین (۱۴ فروردین) برگزار می‌شود و به بستری برای نمایش اتحاد و افتخار ملی ترک‌های خراسان تبدیل شده است.

💢بازی‌های سنتی ترک‌های خراسان: پل ارتباطی نسل‌ها:
علاوه بر کشتی چوخه، تورک‌های خراسان بازی‌های سنتی متعددی دارند که هر یک حامل پیام‌های فرهنگی و اجتماعی خاصی است. این بازی‌ها، همچون چِلِّی، مَزَلاق، هوَلَندِه،قَره گُردِم، قُلاق چکمَه و گؤز باقلَنده، پارا/تَپُک، آلیش گلیش، یاغاجکی، باغلانچه، اُپشتک، ابزارهایی برای تقویت روابط اجتماعی، آموزش غیرمستقیم ارزش‌ها و انتقال فرهنگ شفاهی به نسل‌های جوان‌تر بوده‌اند.

این بازی‌ها که اغلب در فضای باز و به صورت گروهی انجام می‌شدند، علاوه بر سرگرمی، ارزش‌هایی چون همکاری، مسئولیت‌پذیری و رقابت سالم را تقویت می‌کردند. به طور مثال، بازی‌هایی مثل یومورتا اویونو و دونقوز با تمرکز بر دقت و تمرکز، و بازی‌هایی مانند تسمه تسمه و آغ تاراق گؤی تاراق با ایجاد روحیه تیمی، نمونه‌هایی از این میراث فرهنگی‌اند.
یکی از بازی‌های نمادین ترک‌های خراسان پارا/تَپُک نام دارد که جزو اشتراکات فرهنگی تورک ها هستش که حتی بین ازبک ها، قزاق‌ها، قرقیزها و... رواج دارد که با جزئیات بیشتری به آن پرداخته می‌شود.

📍پارا/تَپُک (لامپا):
یکی از بازی‌های سنتی و مهیج ترک‌های خراسان که میان کودکان و نوجوانان معمولا پسر رایج بود، بازی پارا یا تَپُک است که به نام لامپا نیز شناخته می‌شود. این بازی معمولاً در فصل پاییز، همزمان با بازگشایی مدارس، در کوچه‌ها، محوطه مدارس و فضای باز برگزار می‌شد.

🛠ابزار موردنیاز:

▫️پوست گوسفند یا بره (به زبان تورکی خراسانی=دَری): به‌صورت دایره‌ای برش داده می‌شد.
▪️سرب ذوب‌شده (به زبان تورکی خراسانی=قُرقوشوم): سرب در درب‌های نوشابه شیشه‌ای ذوب و به شکل دایره درآمده و سپس با نخ و سوزن به مرکز پوست دوخته می‌شد.
🔺🔻مراحل ساخت ابزار:
ابتدا پوست را دایره‌ای می‌بریدند و سرب ذوب‌شده را به‌صورت یک دیسک کوچک درمی‌آوردند. این سرب با استفاده از نخ محکم به مرکز پوست وصل می‌شد. نتیجه، ابزاری کوچک، سبک و مناسب برای ضربه‌زدن و بازی بود.
✍️Dəmir Gücü
⚖قوانین بازی و مراحل:
بازی بین دو نفر انجام می‌شد و در چهار مرحله مختلف طراحی شده بود. هر مرحله نیازمند تمرکز، دقت و مهارت بیشتر بود:

۱- پنج‌تایی: بازیکن باید پنج ضربه ساده به پوست می‌زد و در نهایت آن را با دست می‌گرفت. هر ضربه با صدای بلند شمرده می‌شد: "بیر سانا، ایکی سانا..."
۲- پارا: در این مرحله، هر دو ضربه یک شمارش محسوب می‌شد و بازیکن باید تا پنج پارا را بدون خطا اجرا می‌کرد.
۳- لنگی: بازیکن باید بدون گذاشتن پای خود روی زمین، پنج بار به پوست ضربه بزند و سپس آن را بگیرد. این مرحله دشواری بیشتری داشت و نیازمند تعادل و مهارت بود.
۴- لور: مرحله نهایی، ضربه‌زدن به پوست از پشت پای مخالف بود. بازیکن باید بلافاصله پس از ضربه، پوست را در هوا بگیرد. اگر پوست به زمین می‌افتاد، بازیکن خطا می‌کرد و نوبت به نفر دیگر می‌رسید.
1⃣2⃣3⃣...رقابت و امتیازدهی:
هر مرحله از بازی با افزایش تعداد ضربه‌ها (هفت‌تایی، ده‌تایی و پانزده‌تایی) سخت‌تر می‌شد. بازیکنی که مراحل بیشتری را با موفقیت پشت سر می‌گذاشت، برنده بازی بود.

🔸 #مقاله 📚

✨ ورزش و فرهنگ: تأثیر ورزش‌های سنتی بر تقویت هویت فرهنگی ترک‌های خراسان
✍️Dəmir Gücü | محمد برزگر دِوین

📖 مطالعه کرده‌ای؟ 🙏 اگر به نظرت مفید بود، برای دیگران بفرست!

🌾هویت ما، قدرت ماست.

🔗 @xorasan_demir

____
👇