Бийлар турининг аксарият турлари пистирмадан, тўрсиз, эркин ов қилади. Қоронғида бошпанасини тарк этиб, ўргимчак ўлжани пойлаш учун мос жой қидиради. Яхши ривожланган кўзлари ёрдамида улжасини яширинган жойидан аниқлаб олади ва устига сакраб тушади. Заҳарли тишлаш ҳашаротни қочиш ёки ўзини ҳимоя қилиш имкониятидан махрум қилади.

Бий | Тарантул | Lycosa | Lycosa singoriensis

🇺🇿 Қизилқум
📷 Мария Грицина
📅 04 апрел 2025 йил

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🕷
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Кенгқулоқларнинг асосий ўзига хос хусусияти бу уларда қулоқ супралари асосидан бир-бирига қўшилиб ўсиши ва бошлари устида қулоқ супраларининг ички қирралари деярли бир-бирига яқин жойлашиши ҳисобланади. Майин жунлардан иборат муйнаси бутун танаси ва қулоқларининг ташқи қисмини ҳам қоплаб олган бўлади. Қулоқларини қоплаб олган жунларнинг икки хил рангда бўлиши ажабтовур ҳолат бўлиб, қулоқларининг асос қисми тўқ тусда ва қулоқ учлари эса очиқроқ рангда бўлади.

Олимлар томонидан яқингинада кенгқулоқларнинг ажойиб усулда ов қилишларини кашф этилди. Айёр кенгқулоқ ов қилиш жараёнида сари эколокацион шовқинларини бир текисда пасайтириб ўлжасига яқинлашиб келишади. Ўлжаси эса кенгқулоқнинг ушбу шовқини кучаймаётганлиги ва бир хиллигига эътибор қаратади ҳамда душман ҳали яқинлашмаяпди, у ҳали узоқда, деган фикрга келади ва доғда қолади.

Осиё кенгқулоғи | Asian barbastelle | Barbastella caspica

🇺🇿 Ғарбий Тянь-Шан
📷 Мария Грицина
📅 25 январь 2025 йил

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦇
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Ушбу ажойиб мавжудот Соссюра тошбақачаси, деб аталади 😍. Аммо бу ҳайвон тошбақа эмас, балки ҳашорат, аниқроғи суварак ҳисобланади 🤯. Мазкур ҳашоратнинг катта ёшдаги вакиллари тунги вақтда фаол ҳисобланади, бундай ҳаёт тарзи унинг личинкаларига ҳам хосдир. Ҳашорат асосан ер остида юмшоқ тупроққа кўмилган ҳолда органик қолдиқлар билан озиқланади. Тошбақачанинг урғочилари партеногенез кўпайиш хусусиятига эга, яъни кўпайиши учун эркак жинсли ҳашоратларнинг иштироки шарт эмас. Ушбу турдаги сувараклар зич донададор тупроқли яшаш шароитини яхши кўришади ҳамда кўпинча кемирувчи ҳайвонларнинг инларига жойлашиб олишади. Бундай жойлар улар учун панагоҳ сифатида хизмат қилади ва овқат топиш имкониятини яратади.

Соссюра тошбақачаси | Черепашка Соссюра | Polyphaga saussurei

🇺🇿Молгузар тоғи
📷 Мария Грицина
📅 2025 йил, февраль

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐢
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Қушларнинг кўплаб бошқа турларига хос бўлган қуёшда тобланиш хусусияти дала чумчуқларини ҳам четлаб ўтмаган. Қушлар баъзан якка ҳолда, баъзан гуруҳ бўлиб қуёшда тобланишади, бунда улар офтоб нурлари яққол тушиб турадиган дарахтларнинг новдалари ёки бино томларига жойлашиб олишиди ва қуёш нурларидан баҳраманд бўлишади. Бундай ҳолат қишда қуёшли кунлар бўлганда ёки йилнинг илиқ даврида ёққан ёмғирлардан кейин кўп кузатилади.

Дала чумчуғи | Полевой воробей | Eurasian Tree Sparrow | Passer montanus

🇺🇿 Тошкент вилояти, Янгиобод
📷 Марина Алмазова
📅 26 январь 2025 йил
➡️ Кўпроқ билиш

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐧
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Ўзбекистонда учрайдиган тулкилар, шу жумладан, караган тулки ҳам йиртқич ҳайвон ҳисобланади. Караган тулки ҳаммахўр ҳайвон бўлиб, овқат танлаб ўтирмайди. Улар фақат кемирувчи жониворлар билангина овқатланмайди, агар ўлжа қилишга муваффақ бўлса қушларни ҳам истьемол қилиб кетаверади. Бундан ташқари, караган тулки рационига қушларнинг тухуми, ҳашоратлар ва тошбақалар ҳам киради. Куз фаслида эса уларнинг овқатида ўсимликларнинг меваси, жумладан жийда ва дўлана меваси асосий ўринни эгаллайди.

Сиз кўриб турган ушбу фототасвирдаги тулки ўлжа қилиш мақсадида турғайни пойламоқда

Караган тулки | Караганка | Vulpes vulpes karagan

🇺🇿 Қарнобчўл
📷 Тимур Абдураупов
📅 25 январь 2025 йил

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦊
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

🌸 Ўлкамизга баҳор ташриф буюрди! Энди чўлларда ҳам аста-секин ўсимликлар гуллай бошлайди! Чўлда яшайдиган жониворлар учун тиғиз давр бошланади, улар жазирама иссиқ мавсуми бошлангунча кўп нарсага, яъни, овқатга тўйиш, жуфтлашиш ва насл қолдиришга улгуришлари лозим. Ўрта Осиё чўл тошбақаси май ойи охирларидан ёзги уйқуга кетади, шу билан бирга ёзги уйқу келгуси баҳоргача давом этадиган қишки уйқуга уланиб кетади.

🌿 Азизлар! Барчангизни Наврўз байрами билан табриклаймиз ҳамда йилнинг ушбу энг гўзал кунларида кўпроқ натижаларга эришишингизни тилаб қоламиз!

Ўрта Осиё чўл тошбақаси | Средназиатская черепаха | Testudo horsfieldii

📕 Ўзбекистон Республикаси Қизил китоби
🇺🇿 Марказий Қизилқум
📷 Тимур Абдураупов
📅 24 апрель 2023 йил

#qizilkitob

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

📢 Грециядаги Project Psammosaurus (Псаммозаврлар (эчкемарлар) лойиҳаси) парваришхонасида дунёда илк бор Ўрта Осиё бўз эчкемаридан насл олишга муваффақ бўлинди! Ушбу йирик калтакесакнинг тутқунликда муваффақиятли кўпайтирилиши улкан меҳнат ва катта омад натижаси ҳамда турни сақлаб қолишнинг ишончли йўлидир.

Ўрта Осиё бўз эчкемари | Среднеазиатский серый варан | Varanus caspius

📷 Project Psammosaurus

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐣
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Сўзма-сўз таржима қилинганда гулдор читтак деб аталадиган қушнинг инглизча номи «оқ қошли читтак» деган маънони англатади. Ҳурматли инглизлар! Ростданми? Қуш қошининг оқ тусда бўлиши — бу ажойиб қушда сиз пайқаган ягона ажралиб турувчи белгими? 🧐

Гулдор читтак | Расписная синичка | White-browed Tit-warbler | Leptopoecile sophiae

🇺🇿 Жиззах вилояти, Зомин
📷 Релиса Грановская
📅 9 декабрь 2024 йил
➡️ Кўпроқ билиш

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦅
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Совуқ қиш даврида тақабурун кўршапалаклар қишки уйқуга кетишади. Кўршапалакларнинг қишки уйқу давридаги ҳолати ўзига хослиги билан диққтни тортади, яъни улар уйқу даврини бутун танасини, шу жумладан боши ва қулоқларини қанотлари билан тўлиқ ўраб олган ҳамда бошларини пастга осилтирган ҳолда ўтказишади. Бу ҳолат кишида гуёки кўршапалак панагоҳ шифтига осилган митти чодир ёки палатка ичида ухлаётгандек таассурот уйғотади.

Катта тақабурун | Большой подковонос | Greater Horseshoe Bat | Rhinolophus ferrumequinum

🇺🇿 Ғарбий Ҳисор-Олой
📷 Мария Грицина
📅 Февраль, 2025 йил

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦇
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Евросиё материгида яшайдиган қуш турлариинг деярли ярми асосан тунги вақтларда миграция қилади. Шу билан бирга, тунги мигрант қушларнинг кўпчилиги одатда кундузги вақтда фаол ҳаёт кечирувчи қуш турлари ҳисобланади. Шундай турлардан бири сиз фототасвирда кўриб турган қуш, яъни зарянка ҳисобланади. Савол туғилади: нима учун улар учиб ўтиш учун тунги вақтни танлашади? Ушбу ҳолатга бир нечта сабаблар жавоб бўлиши мумкин, аммо улар орасида энг аҳамиятлиси қушларнинг давомли учиш даврида ўз танасидаги сув билан боғлиқ мувозанатни сақлаш эҳтиёжи саналади. Тун вақтида ҳаво нисбатан анча салқин бўлади, бу эса қуш танасидан сув буғланишини камайтиради. Кундуз куни эса дам олиб, овқат ва сувга тўйиб олиш мумкин.

Зарянка | Зарянка | European Robin | Erithacus rubecula

🇺🇿 Тошкент, Ботаника боғи
📷 Андрей Ожегов
📅 12 январь 2023 йил
➡️ Кўпроқ билиш

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦉
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Ранг-баранг чипор илон Ўзбекистоннинг деярли барча ҳудудларида ва аҳоли манзилгоҳларида, шу жумладан, Тошкент, Бухоро ҳамда бошқа шаҳарлар теграсида учрайди. Ушбу чипор илон майда кемирувчилар, асосан сичқонлар билан овқатланади, шу сабабли кемирувчи жониворлар кенг тарқалган аҳоли манзилгоҳлари уларни кўпроқ жалб қилади. Чипор илонлар инсон учун безиён жониворлар ҳисобланади, шу билан бирга мушуклар ов қила олмайдиган жойларда ҳам кемирувчиларга қирон келтириб одамларга катта фойда келтиради.

Табиатда мазкур чипор илоннинг турли рангдаги вакилларини учратиш мумкин, яъни улар бус-бутун кулранг ёки зайтунсимон кулранг тусдан кулранг-қора рангда бўлиши мумкин, шу билан бирга уларнинг қора бошли вакиллари ҳам тез-тез учраб туради. Баъзан ранг-баранг чипор илонларнинг қора рангдаги кундаланг ҳалқасимон чизиқлари бўлган пушти тусли вакиллари ҳам учратилади.

Ранг-баранг чипор илонлар тажовузкор эмас, таҳдид туғилганда улар қочишга ёки тезроқ бекинишга ҳаракат қиладилар. Агар илон қочишга имкон жой қолмаса ҳамда уни ушлашга ёки уришга ҳаракат қилсангиз, у ҳимоявий ҳолатга ўтади, бунда улар танасининг бош қисмини зигзаксимон шаклда тик кўтаради ва таранг сиқилган пружина каби позани эгаллайди, оғзини каттароқ очиб, баланд овозда вишиллайди ва душмани томон важоҳатли силтанади.

P.S. Барчани Хитой тақвими бўйича кириб келаётган илон йили билан табриклаймиз! 🎉

Ранг-баранг чипор илон | Разноцветный полоз | Mountain racer | Hemorrhois ravergieri

🇺🇿 Устюрт текислиги
📷 Мария Грицина
📅 2024 йил, октябрь

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐍
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan