💥هویدا: فرشته یا شیطان...؟!
✍️
علی مرادی مراغه ای✅۱۸ فروردین سالروز اعدام هویدا بود کسی که ۱۳ سال نخست وزیر ایران بود طولانیترین نخست وزیر از مشروطه تاکنون...
یکی از بزرگترین آفتهای نگرش افراطی و تفریطی ما این بوده که از آدمها شیطان و یا خدا می سازیم اما درستش، اینست که آدمها برخی به شیطان و برخی به خدا نزدیک هستند و برخی هم در وسط.
امروزه نیز این نگرش نه تنها در بین عوام ما بلکه در بین تحصیلکردگان ما نیز بشدت ساری و جاری است.
برای امتحان، کافی است نظر ایرانیان را در مورد همین هویدا بپرسید!
در زمان اعدامش، ۹۹ درصد ایرانیان معتقد بودند او شیطان و مفسدفی الارض بود و بخاطر اعدامش، از خلخالی تشکر می کردند!
اما اکنون، بیشتر مردم معتقدند که هویدا فرشته بوده!
آیا هویدا در گورش تغییر کرده؟! یا بقول مَثَل آذربایجانی:
اولنده گوتونه بال سورتوب گئدیب...؟!
پاسخ هیچکدام.
این تفاوت، ناشی از نگرش افراط و تفریطی ایرانیان بوده و چقدر بر ما ضربه زده است!
♦️اما من چند هویدا سراغ دارم:
یک هویدایی بود که چاپلوسی هایش از شاه، تهوع آور بود، به عنوان نخست وزیر یک کشور مثلا مشروطه، می گفت:
«ما شخص دوم مملکت نداریم ما فقط شخص اول داریم آنهم اعلیحضرت است!»
بقول عباس میلانی، شاه که تشنه تملق بود و هویدا به خوبی «برق چشمان شاه را به هنگام مقایسه با ژنرال دوگل دیده بود»!
هویدا که به ورزش یوگا علاقه داشت شاه را «گوروِ» خود می خواند!
(گورو آیِنگار استاد و پدر یوگای جهان بود).
خودش در مورد عصا و پیپ اش می گفت:
«کارِ کاریکاتوریستها را آسان کرده و بهانه های بیشتری برای کشیدن کاریکاتور من دارند!».
اما بقول بیژن جزنی، در مقابل دیکتاتوری شاه «نخست وزیر هویدا، اختیاراتش کمتر از اختیارات کریم شیره ایِ دلقکِ دربار ناصرالدین شاه بود!».
کبریت بی خطر بود و رمز ماندگاریش، کرنش و تملق بی حدش بود.
همیشه «تابع حزب باد» و طرفِ زور بود، پس از انقلاب هم «در رفراندوم ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ در زندان قصر در کمال شگفتی به جمهوری اسلامی رأی داد و خدا را شکر کرد که بساط دیکتاتوری در این مملکت جمع شد!»
و وقتی پرسیدند چه رأیی دادید؟
پاسخ داد:
«به جمهوری اسلامی رأی دادم...انشاالله مبارک است»!
♦️محمدرضاشاه در وقت ترک ایران، سگ خود «بنو» را با خودش برد اما فکری به سرنوشت نخست وزیر سیزده ساله اش نکرد وقتی در مرگش از او پرسیدند چرا در زمان خروج از کشور هویدا را آزاد نکردی با عصبانیت گفت که:
«او به ما دروغ گفته بود»!
هویدا خودش می توانست فرار کند اما نکرد، زنش لیلی امامی با خشم گفته بود:
«او بکلی احمق بود اینهمه کتاب در مورد انقلاب فرانسه خوانده بود و نمی دانست سرنوشت رجال فرانسه پس از انقلاب چه شد...»
♦️هویدا از لحاظ مالی پاکدامن بود پس از سیزده سال نخست وزیری، تقریبا چیزی نداشت، زمانیکه در دادگاه از او پرسیدند چکار کرده؟!
وقتی که بدرستی یا نادرستی گفت که تورم دوران نخست وزیریش، صفر درصد بوده، همه در دادگاه خندیدند!
این یکی از ساده لوحانه ترین خنده های تاریخ ایران بوده است!
آیا در میان آن جمع، یک نفر میدانست تورم صفر درصدی یعنی چه...؟!
♦️بدون شک، وقتی به چهره های تب کرده و خشمگین آن جمع حاضر در آن دادگاه نگاه می کنیم که در بالای ابرها سیر می کنند، هویدا در آن جمع، از همه شان باسوادتر، مدرنتر بوده است.
من همیشه به این سخن پاسکال حداقل در مورد هویدا باور دارم:
انسان از کشنده اش زیباتر است!
و همچنین از هزاران نفر باید یاد کرد که در زمان دفنش، ریختند به بهشت زهرا و گفتند نباید او در میان اموات ما دفن شود، چون اموات ما معذّب می گردند...!
♦️پس از دادگاه به محض آنکه پای هویدا به حیاط رسید، یکی از کسانی که در پشت سرش میآمد با هفت تیر گلوی هویدا را نشانه رفت و دو تیر خالی کرد، هویدا بر زمین افتاد و خون از رگ گردنش فواره زد… هویدا که میدانست زخمی مهلک برداشته از یکی از قاتلان خواست که زودتر جانش را بستاند، پس کریمی نامی، از سر لطف، هفت تیرش را بر جمجمهٔ هویدا نشانه گرفت...
♦️به نظر من، هویدا فرشته نبود برعکسِ مستند پنج قسمتی منوتو که می کوشد از او فرشته بسازد!
و البته شیطان و مفسد فی الارض هم نبود آنچنانکه اعوان و انصار خلخالی می خواستند از او بسازند!
بلکه هویدا مانند شخصیت نمایشنامه شیطان و خدا اثر سارتر و یا شخصیت رمان ملکوت اثر بهرام صادقی بود.
یعنی طفلکی، سرگردان و در کشمکش میان خدا و شیطان، مثل میلیونها ایرانی دیگر...
⏹️لینک کانال: @Ali_Moradi_maragheie
◀️تاریخ زمانی عبرت انگیز میگردد که، آتمسفر افراطی آن زمان و اتمسفر تفریطی این زمان را در مقابل هم بگذاریم و ببینیم:
این زمان از او فرشته ساخته اند و آن زمان شیطان، و اکثریت بر اعدامهای خلخالی کف می زدند!
و این جامعه کی سرِ تعادل و عقلانیت دارد...؟!
به پاسخهای این تب کردگانِ آن زمان در مورد اعدام هویدا خوب نگاه کنید: