‍ 🔷 دانشمندان چشم انسان را دستکاری کردند تا رنگی کاملاً نو ببیند؛ نام آن «اُلو» است.


در یک پژوهش تازه، گروهی از دانشمندان موفق شده‌اند با استفاده از تکنیکی تجربی به نام «Oz» توانایی دید انسان را گسترش داده و رنگی کاملاً نو به نام «olo» را به شرکت کنندگان نشان دهند.

این دستاورد که در نشریه‌ی
Science Advances
منتشر شده، با تحریک هدفمند سلول‌های حساس به نور در شبکیه چشم موسوم به مخروط‌ها انجام شده است.

چشم انسان دارای سه نوع سلول مخروطی است که به ترتیب به نورهای قرمز، سبز و آبی حساس هستند و به نام‌های L، M و S شناخته می‌شوند.

این سلول‌ها در شرایط طبیعی به صورت همزمان به طیفی از نورها واکنش می‌دهند و همین تعامل ترکیبی باعث درک رنگ‌ها در مغز می‌شود. اما در این پژوهش، پژوهشگران موفق شدند به شکلی بی‌سابقه تنها سلول‌های M که به طیف سبز حساسند را به صورت مستقل تحریک کنند؛ کاری که در طبیعت ممکن نیست زیرا تحریک این سلول‌ها معمولاً با فعال شدن سلول‌های L و S همراه است.

برای این کار ابتدا نقشه دقیقی از شبکیه هر فرد با روش AO-OCT تهیه شد؛ روشی که تغییرات ظاهری سلول‌های مخروطی را در برابر تابش نور و بر اساس طول موج‌های مختلف بررسی می‌کند. سپس نقاط دقیق قرارگیری هر سلول مشخص و دسته‌بندی شد. در مرحله بعد، با استفاده از لیزرهای بسیار دقیق و تنظیم شده، تحریک تنها سلول‌های M در بخشی از شبکیه انجام گرفت. شرکت‌کنندگان با نگاه غیرمستقیم به نقطه ثابتی در صفحه‌نمایش، این تحریک را از طریق دید جانبی تجربه کردند.

نتیجه این تحریک، درک رنگ جدیدی بود که شرکت‌کنندگان آن را به عنوان آبی-سبزی با غلظتی بی‌سابقه توصیف کردند.

نام «olo» بر اساس موقعیت این رنگ در نقشه سه‌بعدی رنگ‌ها انتخاب شده است؛ جایی که تنها مؤلفه M فعال و مؤلفه‌های L و S غیرفعال‌اند. شرکت‌کنندگان اعلام کردند در مقایسه با olo، نور لیزر سبز معمولی بسیار کم‌رنگ و کدر به نظر می‌رسد.

با وجود این پیشرفت، محدودیت‌هایی در اجرای این روش وجود دارد. به دلیل کوچک بودن سلول‌های مخروطی در مرکز شبکیه، تحریک دقیق آن‌ها دشوار است و فعلاً شرکت‌کنندگان باید نگاه خود را ثابت نگه دارند و از دید محیطی برای مشاهده olo استفاده کنند.

همچنین این روش در حال حاضر تنها روی ناحیه کوچکی از شبکیه قابل پیاده‌سازی است و گسترش آن به کل شبکیه و دنبال کردن حرکات چشم نیازمند فناوری‌های پیچیده‌تر است.
پژوهشگران امیدوارند در آینده از این روش برای پژوهش بیماری‌های بینایی، درمان کوررنگی و شبیه‌سازی شرایطی مانند تتراکروماتی که در آن فرد چهار نوع مخروط فعال دارد، استفاده کنند. هرچند استفاده از این فناوری در دستگاه‌های معمولی مانند تلویزیون و گوشی هوشمند به دلیل نیاز به لیزرهای خاص و اپتیک‌های پیچیده، در آینده نزدیک قابل تصور نیست.

در نتیجه رنگ olo فعلاً محدود به آزمایشگاه‌ها و پژوهش‌های علمی باقی خواهد ماند.

https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adu1052

➡️ Science Persian