‍ 🔷 چطور فرگشت اکثر انسان‌ها را راست دست ساخت؟

هنگامی که نئاندرتال‌ها پوستی را با یک سنگ خراش می‌دادند تا تمیز شود، گوشه پوست را با دندان‌های خود محکم می‌گرفتند، گاهی این سنگ خراشنده روی پوست از دستشان لیز می‌خورد و به دندان‌ها می‌سایید. دانشمندان بر اساس جهت این خراش‌های بدست آمده از بقایای دندان نئاندرتال‌ها متوجه شده‌اند که اکثر نئاندرتال‌ها نیز مانند هموساپینس راست دست هستند. چطور شد که در طول فرگشت اکثر انسان‌ها، به جز یک اقلیت پنج درصدی از جمله نویسنده این مطلب، راست دست شدند؟

راست دست یا چپ دست بودن به معنی اتکا به استفاده از یک دست بر دست دیگر هنگام استفاده از ابزارها و اشیاء است. میزان راست دست یا چپ دست بودن در افراد متفاوت است.

از آنجایی که دیگر میمون‌های بی‌دم راست دست یا چپ دست نیستند (یعنی ترجیح خاصی در استفاده از یک دست ندارند)، می‌توان گفت که نیای انسان‌ها بعد از جدا از شدن شامپانزه‌ها در شاخه درخت فرگشت، راست دست شدند. همچنین چون هیچ جمعیتی از انسان‌ها دیده نشده که در آن چپ دست‌ها اکثریت باشند، با اطمینان می‌توان گفت که ریشه راست دست بودن انسان‌ها بسیار قدیمی است. بنابراین راست شدن انسان‌ها به دوره‌ای مربوط است که نیاکان ما شروع کردند به ایستادن و راه رفتن روی دو پا و استفاده از سنگ‌ها به عنوان ابزار.

اگرچه به لحاظ ژنتیکی می‌توان توضیح داد که چرا چپ دستی در مردها بیشتر از زنان است، اما ژن مشخصی مسئول دست راست بودن پیدا نشده است. در مقابل اکثریت دانشمندان راست دست بودن را به بخشی از مغز به نام BA44 نسبت می‌دهند که نقش مهمی در توانایی ما در استفاده از ابزارها دارد. این بخش در نیمکره چپ مغز ماست و چون نیمکره چپ، دست راست بدن را کنترل می‌کند، پس اکثر انسان‌ها دست راست هستند. از این‌رو به لحاظ فرگشتی، دست راست‌ها در جمعیت انسانی یک امتیاز فرگشتی پیدا کردند.

اگر اینطور است چرا هنوز در بین انسان‌ها جمعیت قابل توجهی از چپ دست‌ها وجود دارد؟ به نظر می‌رسد در ابتدا اکثریت مطلق جمعیت انسانی راست دست بودند و چپ دست‌ها بعدا پیدا شدند. می‌توان گفت چپ دست بودن در برخی موارد، یک امتیاز فرگشتی پیدا کرده است، زیرا برای مثال، عملکرد فرد را برای دیگران غیرمنتظره می‌ساخت. برای مثال، یک بوکسور چپ دست می‌تواند ضربات را با دستی وارد کند که حریف او انتظار ندارد.


https://www.youtube.com/watch?v=vb11oOHYNXM

➡️ Science Persian