#نوشته

🔶تشدید گفتمان "ایران‌الدولة" و "ایران‌الثورة" در ادبیات نخبگان باورمند به محور مقاومت در عراق

🖋 اکبر بیرامی

پس از ماجرای طوفان الأقصی خاورمیانه دچار تحولات ماهوی مهمی شد. تحولاتی که اگر از پوسته‌ی تقریباً سخت "رسانه" و "جنگ روایت‌ها" بیرون آمده و بر مبنای داده و آمار به آن بنگریم، حاکی از حوادث تلخ و شیرین بسیاری بوده است. حوادثی که شاید ذهن پژوهشگران باورمند به مقاومت را به یاد جمله‌ای مهم منتسب به شهید والا مقام سید حسن نصرالله پس از جنگ 33 روزه می‌اندازد.

این رویدادها، نخبگان باورمند به مقاومت در عراق را به ارائه نظرات گوناگونی واداشت؛ از "لزوم شیعه بودن تمامی گروه‌های مقاومت" تا "تلاش برای ایجاد روایتی دست‌بالا از میدان".

در این میان گفتمانی که پس از روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا و تمرکز بیشتر تهدیدات امنیتی روی جمهوری اسلامی ایران در منطقه شدت یافت، گفتمان: "ایران الدولة" و "ایران الثورة" بود.
به این معنا که: "ایران الدولة" یعنی گفتمان نظام‌مند از جمهوری اسلامی که بر پایه مصالح این نظام و مردم کشور ایران تصمیم می‌گیرد و "ایران الثورة" که بر پایه مبانی اسلام سیاسی و محوریت بخشی به "شهادت" و آمادگی همگانی برای مقابله با خصم و اندیشه "پیروزی خون بر شمشیر" پیش می‌آید.

آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در 12 آوریل 2025 و جهش از برخی تفکرات رایج و جا گرفته از انقلاب اسلامی در منطقه، متفکران باورمند به محور مقاومت را نسبت به تصمیمات نظام جمهوری اسلامی و اینکه آیا آنان به سمت "ایران الدولة" خواهند رفت یا "ایران الثورة"؟ در معرض دقت‌نظر نگاه داشته است.

آنان به‌طور عموم درک می‌کنند که تحمل این حجم از فشارهای غرب به ایران کار بسیار سختی است. به چشم می‌بینند که سیستم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عراق با اندک تغییر راهبردی از سوی امریکا دچار حفره‌های عمیقی می‌شود و به عجز و تسلیم در برابر تصمیمات غرب می‌رسد. با این وجود ایران را که در دل حصارهای بسیار و فشارهای چندین برابر، در حال رشد و پویایی است، می‌ستایند. حال با تغییر دولت در ایران و پا گرفتن گفتمان: "کاهش تنش‌ها" و حرکت در مسیر مذاکرات، اغلب تحلیل‌گران عراقی به این باور رسیده‌اند که ایران در مسیر "ایران الدولة" است و تا اندازه‌ای که به کلان‌روایت انقلاب اسلامی آسیب وارد نشود، از گفتمان "ایران الثورة" فاصله گرفته است. آنچه محل درنگ است اینکه "ایران الثورة" یعنی "راهبری ایران بر پایه اندیشه‌های انقلابی"، در اندیشه‌ورزی عراق نزدیکی قابل‌توجهی به "تشیع زیدی" دارد و "تشیع جعفری" بر پایه مدارا و تحمل و عدم ورود به هر میدان را به نوعی مزاحم اندیشه انقلابی می‌داند.

گمان می‌رود که این رویکرد با ادامه مذاکرات ایران و آمریکا و طرح پیشنهادات و خواسته‌های دولت ترامپ برای انعقاد توافق، شدت خواهد پذیرفت و گفتمان انقلابی را با پرسش‌هایی چالش‌برانگیز در عراق روبه‌رو خواهد ساخت.
#مطالعات_عراق