تفسیر 👓 سوره توبه، آیه ۴۶:

جهاد چيست؟
در اينجا بحث و جدلی است در علم اصول فقه در پيرامون اين سؤال:
آيا تهيه وسايل ضروری برای انجام واجبات واجب است يا نه؟ البته عقل حكم میكند كه چون كسی بخواهد به قله كوه برسد بايد از كوه بالا رود. آيا بدون اين كه كسی برای خريد خانه مقدماتی را فراهم كند، صاحب خانه خواهد شد؟ يا كسی كه میخواهد به درجه دكتری نايل آيد نبايد به تحصيل مقدمات آن پردازد؟
وظيفه ما پايان سعی نيست بلكه وظيفه، خود سعی است كه طبيعة به پايان میرسد يا بر اساس عاملی بيرون از اراده تو، از رسيدن بدان بازت میدارد.
قرآن ما را به اين حقيقت متوجه میسازد كه جهاد را نيز مقدماتی است و آن مقدمات بايد فراهم آيد تا نتيجه حاصل شود. بعضی از اين اقدامات لازم را بيان میداريم:
الف: جهاد به معنی استقلال از ديگران است و عدم خضوع در برابر اوامر آنان يا تسليم فشارهای آنان شدن، در نتيجه اعلان پيكار با آنان.
ب: معنی جهاد يكی هم اين است كه جامعه آن چنان مهيا باشد كه از هيچ فشار سياسی يا محاصره اقتصادی دشمن بيمی به دل راه ندهد به عبارت ديگر خود را به درجه خودكفايی برساند. و اين امر ميسر نمیشود مگر با كوشش و سعی افراد جامعه پيش از آنچه وظيفه آنهاست.
همچنين چهره ديگر جهاد اندوختن ما يحتاج زندگی است و ساختن اسلحه و ذخيره آن و تقويت لشكر و مؤسسات نظامی، همه اينها نيازمند سعی و كوشش و كار و تلاش اضافی است.
ج: جهاد در پارهای مراحل آن تحول در اقتصاد را ضروری میسازد، مثلا تنظيم يك اقتصاد نظامی به گونهای كه همه چرخها برای جنگ بچرخد.
د: جهاد از جنبه ديگر يعنی تعليم و تمرين نظامی و آمادهسازی كسانی كه قادر به حمل سلاح هستند برای رويارويی با حوادث ميدانهای جنگ. گاه اين تعليمات نظامی و آشنا شدن با انواع سلاحها مدتها به طول خواهد انجاميد.
هـ: جهاد نيازمند يك روحيه قوی است و يك آمادگی ذهنی و جسمی برای تحمل دشواريها.
بنا بر اين شكل يك جامعه جنگی و پيكارجوی با يك جامعه تسليم طلب فرق بسيار دارد از اين رو قرآن به كسانی كه خود را برای جهاد آماده نمیدارند به ديده ترديد مینگرد. اينان میخواهند شانه خالی كردن از جنگ را به حساب عدم آمادگی خود بگذارند.
وَ لَوْ أَرادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً اگر میخواستند به جنگ بيرون شوند برای خويش ساز و برگ آماده كرده بودند.»
حركت به سوی هدف دليل صدق نيّت و سلامت عزيمت است.
وَ لكِنْ كَرِهَ اللَّهُ انْبِعاثَهُمْ ولی خدا بسيج آنان را ناخوش داشت.»
يعنی نخواست آنان را به حركت درآورد و اراده آنان را تحريك كند.
فثبطهم و از جنگشان بازداشت.»
يعنی اراده آنان بستد و آنان را زمينگير گردانيد.
وَ قِيلَ اقْعُدُوا مَعَ الْقاعِدِينَ و به ايشان گفته شد كه همراه كسانی كه بايد در خانه بنشينند، در خانه بنشينيد.»
يعنی همراه كسانی كه قادر به حركت و عمل نيستند كه در واقع چه فرق است ميان آن كه از هر عملی عاجز است و كسی كه خود دست به عملی نمیزند؟
امروز با كمال تأسّف میبينيم كه جهان اسلامی از استقلال سخن میگويد ولی برای تحقّق بخشيدن به آن وسائل لازم را فراهم نمیآورد. از جنگ با «اسرائيل» سخن میگويد بدون آن كه به طور جدّی خود را مهيّای آن گرداند.

💫@Pious114
💯متقیان