insight(کنکور ارشد روانشناسی) • @insightacademia

38 431 subscribers

Repost

55

3.2 k

یادداشت: محرک‌های مصنوعیِ درونی✍️🏼

بعضی کارها رو نمی‌خوایم انجام بدیم! عمیقا نمی‌خوایم؛ تا جایی که برچسبِ نمی‌تونم، وقت ندارم، یادم می‌ره، الان فلان چیز مهم‌تره و... روشون می‌زنیم تا با عذابِ وجدانِ کمتری انجامشون ندیم؛ یک اجتناب برنامه‌ریزی‌شده و کامل.

مثلا من به عنوانِ داوطلبِ کنکور، ممکنه ۶ ساعت مفید در روز درس بخونم اما هر روز و هر هفته زبان خوندن رو به تعویق بندازم! ممکنه بگم که "اوه خب وقت نمی‌شه و دروس دیگه مهم‌ترن"، اما واقعیت اینجاست که اگه به جای ۶ ساعت، ۸ یا ۱۰ یا حتی ۱۲ ساعت هم درس بخونم، وقتی برای زبان پیدا نمی‌شه؛ چون من نمی‌خوام بخونمش!

خودِ این نخواستن، دلایل و جوانب فراوانی داره که اینجا نمی‌خوام بهش بپردازم. و اما یه راهکارِ تقریبا ساده برای "واقعا انجام دادن" چنین کارهایی که مهم هستن و نمی‌خوایم انجامشون بدیم وجود داره.

راهکار: ایجاد محرک‌های مصنوعیِ درونی.
یادته وقتی ۵ سالت بود، مامانت می‌گفت هر بار که از بیرون اومدی دستات رو بشور یا وقتی سریالِ جومونگ تموم می‌شه همه می‌خوابیم یا...؟ اونا محرک‌های مصنوعیِ بیرونی بودن. چرا مصنوعی؟ چون طبیعتا از بیرون اومدن یا تموم شدن سریال جومونگ، در ادامه‌ی خودش شستن دست‌ها و خوابیدن رو نداره و این صرفا یه قرارداد هست. چرا بیرونی؟ چون کسی جز خودِ من این قرارداد رو برای من تعریف کرده.

وقتی برای انجامِ امورِ دوست‌نداشتنی (مثل زبان خوندن) "کِی" نامشخص و تصادفی هست، بسیار عذاب می‌کشیم!
اما محرک‌های مصنوعیِ بیرونی، بهمون نشون می‌دن که کِی (چه زمانی)، اون کارِ دوست‌نداشتنی قراره انجام بشه.
اینجوری اون رفتار تبدیل به عادت می‌شه و علاوه بر روانِ ما، حتی بدن‌مون هم بهش پاسخ می‌ده و همین که سریال تموم شد، کم‌کم خوابت می‌گیره...

(تنها ایراد این محرک‌های مصنوعیِ بیرونی اینه که در ابتدا نیاز به ناظرِ بیرونی داره و خب انسان (مخصوصا انسانِ متولدِ قرن ۲۱) از این نظارت خوشش نمیاد.)

در نهایت اگه مطمعن شدی که یه کاری مهمه و لازمه که انجام بشه اما دوسش نداری و نمی‌خوای انجامش بدی، می‌تونی بشینی با خودت یه محرک مصنوعیِ درونی رو قرارداد کنی و با آزمون و خطا اصلاحش کنی تا کم‌کم اون رفتار به شکل عادت در بیاد. مثلا: بعد از خوردن صبحونه زبان می‌خونم یا بعد از گذشت یک سوم از مطالعه‌ی روزانه‌ام زبان می‌خونم یا از سرِ کار که برگشتم بعد از ۲۰ دقیقه استراحت زبان می‌خونم یا...

@HoseinAala

05/13/2025, 09:34