دوْندۇران آیین دوْققۇزۇ (۹بهمن)؛ جمشید نجفینین دۆنیادان کؤچمهسینین ایلدؤنۆمۆدۆر
⭕️ جمشید نجفی؛ مظهر بازگشت طهرانیها به هویت خویش
◻️ 'غلام نجفی' با نام هنری 'جمشید' متولد ۱۳۲۹ طهران، در اوان جوانی به کارگری و بنّایی مشغول بود و با مشقت امرار معاش میکرد، تا اینکه وقتی حین کار زمزمه میکرد اطرافیانش متوجه صدای خاصاش میشوند. وی ازطریق یکی از دوستان به کافه لالهزار راه یافت و خوانندگی را بطور رسمی آغاز کرد.
▫️او هم بهمانند دیگر خوانندهها برای پیشرفت کارش در پایتخت مجبور بود در چارچوبی که رژیم پهلوی _برای آسمیلاسیون طهرانیها وسپس مردم ایران_ تعریف کرده بود، غافل از سیاستی که پشت آن است، ادامه کار بدهد؛ فلدا بهمانند دیگر خوانندهها (ڭوڭوش، هایده، مهستی، حمیرا، لیلا، داریوش، عارف و...) در منزل و محله و… با خانواده و اطرافیان به ترکی حرف میزد، اما وقتی میخواست در کافه لالهزار و رادیو و تلویزیون نوپا حاضر شود چارهای جز آماده کردن اشعار و ترانههای فارسی نداشت.
▫️جمشید در لالهزار با خانم 'گیتا'خواننده آشنا شد و با او ازدواج کرد، و چند ترانه دوصدایی مثل: الو خواهش میکنم، دختر گلفروش و... را باهم اجرا کردند که در زمان و موقعیت خودش پرسروصدا شدند.
▫️زمانیکه انقلاب۵۷ رخ داد، خیلی از همین خوانندهها بعد دستگیری و طی مراحلی که دادگاه انقلاب برایشان تعیین کرده بود، از ایران گریختند؛ اما جمشید و گیتا ماندند و در ابتدا یک آهنگ مشترک با مضمون 'شهید' اجرا نمودند و بعد با آغاز جنگ ایران و عراق، جمشید ترانه دو زبانه ترکی-فارسی 'خلبانلار-ملوانلار' را در سال۶۰ اجرا کرد.
▫️این آهنگ به مثابه گذر جمشید از سیستم اجباری فارسی رژیم پهلوی به هویت خویش بود که در همان دوران جنگ شروع به خواندن ترانههای ترکی مثل: گلدی بابا، گئجهلر و... نمود که با استقبال گسترده ترکها روبرو شد و در اینجا بود که هویت خود را بازیافت و گویا جمشید بعداز آزادی از بند اسارت رژیم پهلوی مجدداً با زبان ترکی زاده شده است و گهگاهی توسط صداوسیمای جمهوری اسلامی هم برای اجرای ترانههای جدیدش دعوت میشد، اما بعداز پایان جنگ، کمکم با تغییر گفتمان دولت وقت از ایرانی_اسلامی و گذر به سیستم ایرانی_پارسی و قومگرایی فارسی (پانفارسیسمی) که در دهه ۷۰ جنبه علنی به خود گرفت و در دهه ۸۰ به اوج رسید، نجفی نیز بهتدریج به حاشیه رانده شد.
▫️جمشید یا همان غلام حالا بعنوان یک خواننده ترکی شناخته میشد که دیگر در صداوسیمای ایران جایی نداشت؛ اما با دعوت به مجالس عروسیِ تهرانیها و آزادی عملی که داشت با اجرای آهنگهای ترکی، مجالساش حال و هوای اصیلتر به خود میگرفت.
▫️در کنار مجالس عروسی، جمشید در ایام محرم به نوحهخوانی ترکی نیز میپرداخت؛ او دیگر به مکّه مکرّمه هم مشرف شده بود و او را 'حاج غلام' صدا میزدند.
▫️غلام نجفی پنجشنبه شب (۹بهمن۹۹) بههنگام بازگشت از اجرای برنامه به منزل، در جریان برخورد اتومبیل به وی دچار ضربه مغزی شده و در سن ۷۰ سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد.
◻️بنا بر سرگذشت این هنرمند شهیر و شخیص، میتوان گفت: نجفی مظهر جریان بازگشت طهرانیها به هویت خویش در نیمقرن گذشته است که با دیگر طهرانیها دوره آسمیلاسیون رژیم پهلوی را پشتسر گذاشت، اما برخلاف اغلب خوانندهها به هویت خویش بازگشت، و باوجود ناملایمات، با مردم و در میان مردم ماند و تا روزی که از دنیا برود، میخواند. ترکی میخواند.
🌲روحو شاد و یولو دواملی اولسون🌲
✍ مجتبی طهرانلو
#مفاخر_تورک_طهرا
ن
https://t.me/tehranushaklari