нягледзячы на відавочнае структурнае адрозьненьне школы й работы (гэта яшчэ варта ўдакладніць), паміж імі ёсьць моцныя падабенствы па частцы адносін улады, дысцыпліны й маралі. я сьцьвярджаю, што яны былі створаныя адмыслова дзеля падрыхтоўкі маладзёнаў да будучай працы. я бы нават сказаў, што для школьнай сыстэмы гэтая падрыхтоўка мае большую каштоўнасьць, чым, уласна, навучаньне й здабываньне ведаў (гэта прынцыповы момант). вось некаторыя з гэтых падабенстваў:
па-першае, школа - гэта дысцыплінарная падрыхтоўка да работы. шмат хто нават сьцьвярджае, што вучоба ў школе - і ёсьць работа вучня. шматлікія крупныя амэрыканскія працадаўцы, напрыклад, нават прызнаваліся, што патрабаваньне мець сярэднюю адукацыю яны выстаўляюць не таму, што выпускнік школы больш пісьменны або разумны, а таму, што ён больш дысцыплінаваны й рахманы. тыя ж званкі ў школах былі прыдуманыя для таго, каб навучыць дзяцей і падлеткаў распараджацца часам.
па-другое, школа - гэта маральная падрыхтоўка да нуднасьці й тупарыласьці працы ў будучыні. па маім досьведзе наогул ніхто не адмаўляе таго, што зачастую вучоба ў школе гэта нудна й бессэнсоўна, як і з працай! больш за тое - сама каштоўнасьць працы заключаецца ў ейнай бессэнсоўнасьці. чым болей у цябе сэнсоўная праца - тым меней цябе за яе паважаюць. судзячы па ўсім, прыкладна гэтак жа й працуе вучоба ў школе - цябе ўзнагароджваюць за прарыў праз рэчы, якія ўсе прызнаюць нуднымі або бессэнсоўнымі*.
магчыма нават, што школы сталі гуманнай заменай сярэднявечнага life-cycle service, што служыла падрыхтоўкай моладзі да сталеньня й вучыла іх манерам. але гэта зусім асобная тэма
*канешне, на кожным уроку знойдзецца хаця бы пару чалавек, якім ён будзе цікавы - мне, напрыклад, нядаўна было цікава пісаць рэферат па эканоміцы, хаця для астатніх гэта быў абсалютна тупарылы занятак. тут варта акрэсьліць, што, як і ў любой іншай вобласьці, нельга стварыць абсалютную меру сэнсоўнасьці й цікавасьці навучаньня (патрабуе ўдакладненьня)
p.s. гэта пакуль што хуёвыя нататкі на будучыню, есшо