Чак Паланикнинг "Удушье" асарини тугатдим.
Чак Паланикнинг “Жанг клуби”дан сўнг кейинги асари "Удушье" 2001 йилда нашр этилган ва ўқувчилар орасида яна бир бор маданий шок ҳолатини келтириб чиқарган экан.
Паланик бу сафар ҳам замонавий жамиятнинг ахлоқий меъёрларини синдириб, ўта провокацион услубда инсон руҳиятининг энг қоронғи бурчакларига ўқувчи билан бирга саёҳат қилади. Асар қаҳрамони Виктор Манчининг ҳаёти орқали муаллиф шахсиятининг шаклланиши, ўзлингни англаш машаққатини ва маънавий қашшоқлик каби муаммоларни бадиий талқин қилади.
Китобнинг сюжет чизиғи икки йўналишда ривожланади: биринчиси, Викторнинг кундалик "ҳаёт кечириш усули" тасвири ва иккинчиси, унинг сурункали болалик травмалари хотиралари орқали онаси билан ўтказган болалик даври.
Паланикнинг услуби сарказм, қора юмор ва абсурдга тўла. У инсон жисми ва руҳиятининг энг нозик жиҳатларини шундай тасвирлайдики, бу баъзан ўқувчини ноқулай аҳволга солиши мумкин. Сўзларни танлашда у қатъий, унинг метафоралари ўйлантириб қўяди, тасвирлари содда ва тушунарли. Унинг бадиий услубидаги энг муҳим хусусият — ўқувчини шокка тушуриш, ғашига тегиш ва уни қайсидир маънода мулоҳаза юритишга мажбур қилиш.
Бундан келиб чиқадики Паланик ҳаммага ҳам тавсия қилинадиган ёзувчи эмас. Кинематографияда “муаллифлик жанри” деган атама бор. Паланикнинг ижоди ҳам бунга мисол бўла олади. Яъни унинг асарлари кенг жамоатчилик учун мўлжалланмаган, ўз доираси ва ўз мухлислари учун эса - топ.
Шахсан ўзимга унинг ахлоқ нормаларини инкор этиб, провокацион услубда ёзиши ёқади. Балки консерватив адабиёт ихлосмаландари учун бу ёзувчи адабиётнинг қотили бўлиб ҳам туюлар, ҳеч ҳам шубҳаланмайман, лекин, менимча ижод ранг-баранг бўлиши бу нормал. Ҳар ким дунёни ўзича кўради. Достоевский кўрган рангларни Паланик кўра олмаслиги ва ёки аксинча бўлиши мумкин. Кимгадир у ёқади кимгадир бу. Кимгадир иккаласи ҳам.
#ўқишга_нимадир