یازماق اوچون داریخمیشام
همت شهبازی
بلکه ده دونیادا گلهجک نسیل اوچون بیر سیرا گویاکی مکتوبلاشمیش اوخوجوسوز کیتابلار قویان تکجه ملت بیزیک. دونیانین اکثر دیللرینده یازیلان هر بیر اثر، ایلک اؤنجه یاشادیغی چاغین اوخوجو نسلینی نظره آلاراق یازیرلار. بیزده ایسه بونون عکسی اولور. چاغیمیزین اوخوجوسو، واختیندا اوخومادیغی اوچون هارداسا بیرگون اؤز دیلینده اوخویان بیر ملت اولاجاغیق دئیه اثرلر اورتایا قویوروق. یئنه بو حاقدا دونیادا نادر اولان بیر ملت بلکه ده بیزیک.
.
«بیز یالنیز اؤز معاصرلریمیزی تانییریق» (#اومبئرتوـائکو). بو سؤزده معین گئرچکلیک اولماسینا باخمایاراق، بیزیم یازیچیلیق شرایطیمیز معین معنادا اؤزوموزدن آسیلی اولمادیغی کیمی، اوخوجولوق شرایطیمیز ده بونا تایدیر. بیز هئچ، معاصریمیزی ده تانیمیریق. هله بلکه یازارلاریمیز دریدن-قابیقدان چیخاراق اؤزلرینی دونیانین کیچیک بیر گوشهسینده سیخیلیب قالماقلارینی بیلهرک یئنه ده دیل عشقینه، یورد عشقینه، ملت عشقینه، نهبیلیم هر نهیین عشقینه اولماسینی نظره آلماقلا یازیب یارادیرلار. یئنه ده دونیادا بلکه ده بیزیمکیلر یگانه یازارلاردیرلارکی اوخوجولاری اولمایاجاغینی بیلهرک یازیرلار. فداکارلیق نئجه اولارمی؟
آنجاق اومبئرتو ائکویا سوال وئرمک اولار: سنین دئدیین چاغداش اوخوجو، بیزیم دئدییمیز چاغداش اوخوجو ایله برابر امکانلاردان فایدالانا بیلمیر. دانیشدیغی دیلینی، یازی اوزرینده اوخویا بیلمیر. چونکی اونا عادت ائتمهییبدیر. تعلیم، گؤرمهییبدیر. تعلیم، تکرار اولماق واسیطهسی ایله اؤز بهرهسینی وئریر. ائله ائکونون اوخوجوسو اؤزونون تعلیم آلدیغی دیلی تکرار ائتمهسه، او دا بیزیم کیمی «باخار کور» اولاردی. او دا ائله ائکونون یازدیغینی اوخویا بیلمهیهجکدیر. ائکو، بیلمهلیدیرکی دونیادا باخار کور اولان اوخوجو وارسا او دا بیزیک.
.
#اورهانپاموک نوبئل نطقینده آتاسینین اونا اؤزونون یازیلاری، فرانسا ادبیاتیندان ترجمهلری ایله دولو بیر چمداندان دانیشیر. بیر یازیچی اوچون چمدان او قدر ده اؤنملی دئییل. بونو پاریس محیطینی گؤروب، فرانسا ادبیاتیندان تورکجهیه چئویرن پاموکون آتاسی دا یاخشیجا بیلیردی. آهیللیق یاشیناجاق اؤزو ایله گزدیردییی چمدانین ایچینده اونون بؤیوک حسرتی یاشاییردی. اونون ایچینده واختی ایله پاریسده، یالقیزلیغیندا یازدیغی اورهک دؤیونتولری وار ایدی.
هئچ بیر شئی -حتتا یازارلیق لذتی ده بئله- یازینین دینلهییجیسی اولماسی قدر شیرین دئییل. آتاسینین یازدیقلاری ایله عکس حالدا دورماسینی ظن ائدن پاموک، بورادا آتاسی ایله عکس دوشونجهده اولماسینا یانیخیر. اونون یانیخدیغی مسئله بیر یازیچی و شاعیرین ایللرله بوکولوب صاندیق ایچینده قالاراق اوخوجو اوزو گؤرمهمهسیدیر.
بوتون بونلاری اونا گؤره دئییرم کی آرتیق بیزیم ده یازدیقلاریمیز پاموکون آتاسینین چمدانیندا بوکولوب قاتلاری آچیلمایان شعر دفترلرینه بنزهییر. بو قدر «پیچاتدی(= باغلی) پاکاتین باغلی قالماسی» قالان ادبیاتیمیزین دورومو هئچ ده اورهییمجه دئییل. بیز ایللرله یازیلاریمیزلا تک قالیریق. هردن اؤزوموزه اورک-دیرک وئریرککی پاموکون آتاسینین چمدانینداکی دفترلری کیمی هارداسا بیر گون بیزی ده زامانین، تاریخین چورویوب قوجالدیغی چاغیندا اوخویاجاقلار. آنجاق اوندا دونیانین مرکزینده قالان ادبیات، دوردوغو یئرده قالاجاقمی؟ یقین کی یوخ. اوندا دا پاموکون آتاسینین ایللرله گؤزو قنشرینده یازاراق آنجاق پاموک (دینلهییجی) طرفیندن اونا هئچ بیر محل قویمادان آهیللیق دؤورونده او یازیلارا بیر «حسرت قوتوسو» کیمی باخیلاجاغینی دویورام ایندیدن. پاموکون آتاسی بیر هفته سونرا اوتاغا گلدیکده، چمدانین یئریندن ترپندیینی گؤرور. دئمک بیریسی اونو اوخویاجاق. بو حیس اونو دویغولاندیریر. اؤزونو خوشبخت گؤرور و «همیشهکی کیمی گولدو» سؤزو ایله اؤزونو راحاتلاییر. باخ بئلهدیر اوخوجونون یازیچییا وئردییی ان بؤیوک خوشبختلیک.
.
بونلاری بیلهرک یئنه ده یازیرام. اونا گؤرهکی تاریخ بویو یازمادیغیمیزین اوتانجینی یاشاییرام. اوخوماق، یازماق منه ساکیتلشدیریجی بیر هَب کیمیدیر. اونلاری کنارا قویدوقدا هَببین ده تأثیری یوخا چیخیر. سون زامانلار یئنه ده یازماق اوچون داریخمیشام.
.
https://t.me/dusharge1