🎩
4 лютага 1746 году нарадзіўся нацыянальны герой Беларусі, Польшчы і ЗША – Тадэвуш Касьцюшка.
Паходзіў са старажытнага беларускага праваслаўнага роду, які ў XVII стагодзьдзі перайшоў у каталіцтва. Пабачыў сьвет і правёў маладосьць у сядзібе Марачоўшчына на Слонімшчыне.
Усё жыцьцё Тадэвуш Касьцюшка адчуваў сувязь з родным краем. У адным са сваіх зваротаў падчас Паўстаньня 1794 году ён пісаў:
«Літва! Землякі і суайчыннікі мае! На вашай нарадзіўся зямлі і ў запале праведным для маёй Бацькаўшчыны адгукаецца ўва мне найасаблівейшая прывязанасьць да тых, спаміж каго распачаў я жыцьцё».
Пазьней, у адным са сваіх лістоў, Тадэвуш Касьцюшка адзначаў:
«Нарадзіўся я ліцьвінам… смуга будучыні яшчэ пакрывае лёс маёй
роднай зямлі…».
Памяць аб славутым земляке захавалася ў народных песьнях беларусаў. Гераічная постаць генэрала добра адлюстравана ў радках:
«Наш Касьцюшка слаўны быў,
Маскалёў ён добра біў».
У яшчэ адной песьні паўстае народны смутак па змагару:
«Вазьмі, маці, пяску жменю,
Пасей на каменю.
Калі той пясок узыдзе,
Касьцюшка з вайны прыйдзе.
Ляціць воран цераз мора,
А лятучы, крача.
А хто ж майго Касьцюшачкі
магілку аплача.»
Да асобы Тадэвуша Касьцюшкі зьвяртаўся і Кастусь Каліноўскі:
«Енарал Касьцюшка, што то, кажуць, каля Слоніма радзіўся і а каторым народ наш спявае, што ён вельмі быў добрым і маскаля крэпка біў, высказаўся ён за вольнасць нашу, но маскаль то перашкодзіў і завёў свае ронды».
Ён пісаў пра генэрала, як пра народнага заступніка, заклікаў да яднаньня і змаганьня паводле прыкладу паўстанцаў 1794 году.
Захавалася і паўстанцкая песьня касінераў Тадэвуша Касьцюшкі:
Помнім добра, што рабілі,
Як нас дзёрлі, як нас білі.
Докуль будзем так маўчаці?
Годзе нам сядзець у хаце!
Нашто землю нам забралі?
Пашто ў путы закавалі?
Дочкі, жонкі нам гвалцілі.
Трэ', каб мы ім заплацілі!
Коней нам пазаяжджалі,
Што хацелі, то і бралі.
Пойдзем жыва да Касьцюшкі,
Рубаць будзем маскалюшкі!
Слава вялікаму герою – генэралу Тадэвушу Касьцюшку! 🇧🇾