🎼یئنی ماهنی: "گلنار"
🎙اوخویان: #حسن_شایسته
🎛آیار: حمیدقنبری

📞09157141723

#خوراسان_تورکلری_موسیقی_سی


🎧@turkanxorasan

🎦نمونه درگزی ، ترانه فولکلوریک ایکی قوزو ایکی قوز




💻@turkanxorasan

‍ «ایکی قوزُ ایکی قوز»

ترانه‌های فولکلور در همه‌ی نقاط جهان، رویکردی عامیانه داشته که بسیاری از سرایندگان آن‌ها، قطعاً شاعر نبوده‌اند.

خراسان بزرگ، از قرن‌ها پیش‌، گروه‌های انسانی بیشماری را در دل دشت‌ها و دامنه‌هایش به خود پذیرا شده است که هر یک در حوزه‌ی ادبیات و فولکلور عامیانه، موضوعاتی را سالیانی دراز به شکل شفاهی در سینه‌ی خود دارند.

شعر«ایکی قوزُ ایکی قوز» به زبان ترکی، از قدیمی‌ترین تصنیف‌های فولکلور در خراسان بزرگ است.
ترانه‌ای به ظاهر کودکانه، اما دارای تصویر سازی‌های بسیار زیبا که شاعر، مسیر جغرافیایی ایران تا هندوستان را طی می‌کند و از حوادث پیش رویش برای ما سخن می‌گوید.

این تصنیف، در مناطق مختلف خراسان، به لهجه‌هایی متفاوت از همدیگر خوانده شده است که در طول زمان، عبارت‌ها و واژه‌هایی را بدان افزوده و یا حذف کرده‌اند.

در سال‌های اخیر، نسخه‌های متعددی را شنیده‌ایم که متناسب با منطقه‌ی جغرافیایی و یا زیستی خود خوانده‌اند.

شعر مورد اشاره را، دانش‌آموزان پایه‌ی پنجم روستای چناران(چناران شهر فعلی)از توابع بجنورد بدون استفاده از یادداشت به شکل گروهی خوانده‌اند.


✍احسان حصاری مقدم


@turkanxorasan

(دوتا آهنگ درخواستی)

🎼آهنگ نرگس و آهنگ زندان
🎙با صدای #رضا_محمدی


#ترکی_خراسان


🎧@turkanxorasan

پُست اینساگرامی

معرفی سرکار خانم #اکرم_رضایی ، فعال فرهنگی، تولید کننده پارچه های ابریشمی‌، گلیم، قالیچه و همچنین دوزنده لباس سنتی تُرکی افشاری در شهرستان کلات نادر، روستای آقداش


خانم اکرم رضایی با تلاش و غیرت فراوان تاکنون توانسته اند گلیم های روستای آقداش و همچنین خودِ روستای تاریخی آقداش را به ثبت ملی برسانند.



💻@turkanxorasan

🎼#آریلیق_بوی_بوی
بیاد استاد بخشی #عیسی_قلی_پور

🎦با اجرای هنرمند عزیز : #ستایش_درتومی



💻@turkanxorasan

🎦دوتار نوازی هنرمند نوجوان #پریسا_درتومی به زبان شیرین تُرکی


@turkanxorasan

🎦اجرای ترانه های فولکلوریک درگزی (دونم دونم) توسط بانو زهره پاسخی در روز طبیعت (۱۳فرودین ۱۴۰۴)

#سنتی #اصیل
#دلنشین #یاریارها #دونم_دونم_ها


💻@turkanxorasan

🎦اجرای آهنگ "زهرا" در #جشنواره بهاره ۱۴۰۴ روستای #زیدر توسط هنرمند عزیز #کسری_حسنی








💻@turkanxorasan

🎦گزارشی میدانی از #جشنواره بهاره آیین‌های سنتی روستای #زیدر در سیزده‌بدر ۱۴۰۴


🎤گزارش خبرنگار اندیشه / #محمد_منتظری







💻@turkanxorasan

دوغا آشی: آش طبیعت در سیزده‌بدر
🌹🌱👇
کلیپ
@mahbo_obam
❤️
@life_mahboob
@mahbo.obam
اوخویان: آقای اصغر علیزاده
@asghar_alizadeh_org

@afshindot
🌱👇
هر سال اکثر ترکان خراسان طبق یکی دیگر از سنت‌های روز سیزدهم فروردین، همانند دیگر شهرهای ترک ایران «دوغا آشی» (دوغا: طبیعت+آش+ی: یای نسبت) یعنی آش سیزده بدر می‌پزند و به طبیعت می‌روند که این آش از دوغ یا ماست، نخود، برنج و سبزی تهیه می‌شود.
در خراسان روز چهاردهم کشتی چوخه و از روز پانزدهم باغداری، کشاوزی، دامداری و غیره شروع می‌شود.
منبع: کتاب نگاهی به فرهنگ ترکان خراسان، چاپ انتشارات درج سخن بجنورد سال 1397 ص 78
*
جهت خرید پستی کتاب های تورکی علاوه بر دایرکت می توانید در تلگرام و واتستاپ به شماره 09159766066 پیام بنویسید تا کتاب های درخواستی بوسیله پست ارسال شوند
👇
کانال تلگرامی و روبیکا زبان و ادبیات ترکان خراسان
@xorasanturk
🌹🌱

قوانین و طریقه بازی #یاغاچ_توپ در جشنواره بهاره ۱۴۰۴ روستای #زیدر




۱- بازی در زمین مشخص و خط‌کشی شده توسط چهار داور برگزار خواهد شد.

۲- زمین بازی دو تا ایستگاه یا همان ملته دارد که ایستگاه اول محل زدن توپ و ایستگاه دوم در انتهای زمین و روبروی ایستگاه اول
(بعد از طی کردن بازیکن بین این دو ایستگاه، یک امتیاز محسوب می‌گردد.)

۳- تعداد هر تیم ۱۰ نفر است که هر تیم می‌تواند ۸ بازیکن ثابت در بازی داشته باشد و دو نفر باقیمانده بعنوان تعویض می‌توانند وارد بازی شوند.

۴- تیم‌ها بر حسب قرعه‌کشی مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند و همچنین تیم‌های رو در رو نیز بر حسب قرعه بین آنها محل قرار گرفتنشان در زمین بعنوان تیم بیرون زمین یا داخل زمین تعیین خواهند شد.

۵- سرپرست تیمها باید از بازیکنان تعهد گرفته باشند که مسئولیت هرگونه حادثه در حین بازی بر عهده خودشان خواهد بود و مسئولین برگزاری جشنواره هیچگونه تعهدی نسبت به حادثه نخواهند داشت.

۶- سرتیم هر تیم باید مشخص باشد و هر هماهنگی و اعتراضی را با داوران و مسئولین برگزاری در میان بگذارد و دخالت بازیکن در تصمیمات داوری و مسئولین برگزاری به اخراج بازیکن منجر خواهد شد.

۷- تیم بیرون(ضربه‌زن) تا زمانیکه بازیکن به توپ ضربه نزده باشه نمیتواند بین دو ایستگاه حرکت کند و همچنین حق داخل زمین را نیز بازیکنان بیرون(ضربه زن) نخواهند داشت و اگر تیم داخل زمین در این موقع به بازیکن مقابل(ضربه زن) با توپ ضربه بزند  بازیکن حذف و یک امتیاز برای تیم داخل زمین ثبت خواهد شد.

۸- تیم داخل زمین اگر توپ بازیکن ضربه زننده را در هوا قبل از خوردن به زمین بگیرد سه امتیاز محسوب می‌گردد.

۹- تیم داخل زمین یه نفر را باید بعنوان پرتاب کننده توپ انتخاب می‌نماید و اگر داورها هرگونه خلاف در پرتاب توپ را تشخیص دهند منجر به اخطار و کسر امتیاز خواهد شد. چنانچه بازیکن داخل زمین همراه با توپ هنگام رفت و برگشت، به بازیکن مقابل در داخل محوطه زمین ضربه بزند، آن بازیکن حذف و یک امتیاز به نفع تیم داخل زمین ثبت خواهد شد.

۱۰- هر بازیکن فقط میتواند یکبار به توپ ضربه بزند و در صورتی میتواند دوباره ضربه بزند که یکبار مسیر رفت و برگشت را طی کند و چنانچه بازیکنی سه بار نتواند به توپ ضربه بزند از تیم حذف خواهد شد و یک امتیاز به نفع تیم مقابل ثبت خواهد شد.
اگر همه بازیکنان به توپ ضربه بزنند و نتوانند رفت و برگشت داشته باشند سرتیم حق سه بار ضربه زدن به توپ را خواهد داشت و اگر در این موقع بازیکنی رفت و برگشت نداشته باشد تیم بازنده محسوب می‌گردد.

۱۱- وقت مسابقه ۲۰ دقیقه خواهد بود و در هر ۱۰ دقیقه محل تیم‌ها جابجا خواهد شد و هرگونه توقف بازی از سمت تیمها منجر به متوقف شدن وقت بازی نخواهد شد و فقط در صورت تشخیص داورها وقت بازی نگه داشته خواهد شد.

۱۲- لباس تیمها حتما متحدالشکل باشد و اینکه تیم ضربه‌زننده به هر سوی زمین به غیر از پشت سر می‌تواند به توپ ضربه بزند و چنانچه توپ از خط مقابل ضربه‌زن مستقیم به بیرون برود یک امتیاز خواهد داشت.


◀️مسئولین برگزاری و نظارت مسابقات یاقاچ توپ:

۱- حیدر قلی زاده +989123871692
۲- ابراهیم قربانی +989151897245
۳- سیامک جمشیدی +989126212781
۴- هادی مرجان +989151866216
۵- موسی قربانی +989125450068
۶- فرزاد هنربخش +989123976597




#بازی








🏌‍♀@turkanxorasan

برگزاری دومین #جشنواره بهاره در روستای #زیدر خراسان شمالی

آیین‌های سنتی روستای زیدر


🗓زمان: ۱۴۰۴/۰۱/۱۳
🏡آدرس: خراسان‌شمالی، شهرستان شیروان، منطقه قوشخانه، تخته بزرگ روستای زیدر

💌از عموم اقشار مردم دعوت به عمل می‌آید تا در این جشنواره مفرح شرکت فرمایید.







💥🎉 @turkanxorasan

🏷با فرا رسیدن عید سعید فطر سنت‌های دیرینه در مناطق مختلف ایران زنده می‌شود. یکی از این آیین‌های کهن پخت #نان_یوخا است که در روستای مرزی رباط در شهرستان شیروان همچنان بجا مانده و هر سال در این روز مبارک بوی خوش این نان سنتی در فضای روستا می‌پیچد.


🏷نان یوخا میراثی نازک اما ارزشمند:
#یوخا که نام آن در زبان ترکی به معنای "نازک" است، یکی از قدیمیترین نان‌های سنتی ایران محسوب می‌شود.
این نان که بیشتر در مناطق ترک‌نشین کشور از جمله قزوین پخته می‌شود به دلیل روش پخت منحصربه فرد و ریشه‌های فرهنگی غنی در فهرست آثار ملی ایران بعنوان میراث ناملموس ثبت شده است.


🏷سنتی که همچنان زنده است:
در روستای مرزی رباط واقع در شهرستان شیروان پخت این نان بعنوان یک آیین ویژه در روز #عید_فطر انجام می‌شود.
زنان روستا از روز قبل آرد را آماده کرده و با مهارت خاصی خمیر را ورز می‌دهند.
سپس روی صفحه‌های داغ لایه‌های نازک خمیر را پهن کرده و نان یوخا را به زیبایی طبخ می‌کنند.
یکی از خانمهای مسن روستا که سالهاست این نان را می پزد می‌گوید:
"این نان را از مادرانمان یاد گرفته‌ایم. عید فطر بدون نان یوخا برای ما معنایی ندارد. هر سال آنرا می‌پزیم و بین اهالی و همسایه‌ها تقسیم می‌کنیم. این سنت نه تنها نشانه‌ای از احترام به گذشتگان ماست، بلکه فرصتی است تا در کنار هم جمع شویم و لذت همدلی را تجربه کنیم."


🏷توزیع نان یوخا نمادی از همدلی و مهربانی:
در روز عید پس از اقامه نماز فطر این نان خوشمزه میان خانواده‌ها توزیع می‌شود. بسیاری معتقدند که پخت و توزیع نان یوخا در این روز برکت و رزق را در طول سال افزایش می‌دهد.


🏷حفظ یک میراث ارزشمند:
در دنیای مدرن امروز که بسیاری از سنتهای قدیمی در حال فراموشی هستند، زنده نگه داشتن آداب و رسوم کهنی مانند پخت نان یوخا ارزشمند و قابل تقدیر است.
مردم روستای رباط نه تنها این سنت را حفظ کرده‌اند بلکه آنرا به نسلهای بعدی نیز منتقل می‌کنند تا همچنان در روزهای عید عطر این نان سنتی، نشانی از پیوند نسلها و حفظ فرهنگ غنی ایرانی باشد.


عیدتان پر از عطر نان‌یوخا و مهربانی باد.🌹


✍جواد حشمتی





#آداب_و_رسوم_تورکان







🗞@turkanxorasan

🎦طبخ #نان_یوخا در روستای مرزی #رباط واقع در خراسان شمالی سنتی دیرینه در #عید_فطر


🎤گزارش خبرنگار اندیشه / #محمد_منتظری



#آداب_و_رسوم_تورکان






💻@turkanxorasan

🎦Türkmenistan’da Ramazan Bayramı

برگزاری #عید_فطر در #ترکمنستان



🌙#رمضان_بایرامی






💻@turkanxorasan

🎦Türk Cumhuriyetlerinde Ramazan Bayramı Sevinci

برگزاری #عید_فطر در جمهوری‌های ترک


🗓31/03/2025
🗓١٤٤٦/١٠/٠١
🗓١٤٠٤/٠١/١١



🌙#رمضان_بایرامی






💻@turkanxorasan

🎦#رمضان_بایرامی


Fitr bayramınız mübarək olsun!

فیطر بایرامینیز موبارک اولسون🌸

عید سعید فطر مبارک🌸



🗓۱۴۰۴/۰۱/۱۱


#عید_فطر





🌙@turkanxorasan

" نينَرسن دمادم"




علی‌سیز، کوفه، نینَرسَن دمادم؟
بئلین سیندیرمادی آیا بو ماتم؟

اوْزون آماده ائیله چون علی‌سیز
گَلَر کرب و بلانین آدی کم کم

بو غمده توْک عُذاره قان، یاشیلن
که اوْلماز بو مصیبت یاشی نم نم

قورولدی عالمِ معناده مجلس
وورولدی عرش و فرشه قاره پرچم

یغیب‌دی سر به سر هابیلیانی
اوخور روضه ایچینده، روضه آدم

ملائک انس و جن یکسر حزیندی
اَلی بئل‌ده قالوب زهرا و خاتم

آتاسیز قالدی اَیتامین دوباره
داخی گوْرماز علی تک کُلِّ عالم

بو غمدن شیعه سالدی شور و غوغا
سالار یادَه او ایّامِ محرّم

او یاندا تیرِ نسلِ شمرِ ملعون
بو یاندا تیغِ جهلِ ابنِ ملجم

پوْزولدی ایندی ارکانُ الهدایه
علی‌سیز کوفه نینَرسَن دمادم؟




✍ #اسماعیل_پیغمبری_کلات

🗓 ۲۱ رمضان ۱۴۰۱ کلات نادر




#شعر
#شب_قدر







🏴@turkanxorasan

بوگون اورمویا گووندیم
بوگون اورمویا اویوندوم
بوگون اورمو اورمو کیمی داوراندی
بوگون اون مینلرجه انسان

اورمونون کیملیگین باغیردی
بوگون اورمودا تاریخ بازیلدی
بوگون اورمودا تورکلوگون تاریخینه یئنی بیر صحیفه آچیلدی
بوگون بایرامین ایکینجی گونونده اورمو تورک دونیاسینا مئساژ وئردی
بوگون اورمو اوزلو قوناقلارینا اونلاری تکه کیمی اللرینده

اوینادان تاجیکلره گرکلی تپکی‌نی گوستردی
بوگون اورمو چوخلارینا جواب وئردی
بوگون اورمو اورمونون کیمه عاید اولدوغونو آیدینجاسینا نمایش ائتدیردی
بوگون اورموا اورمویا آذربایجانا وطنه تورپاغا باش ایله جان ایله

باغلی اولان اودلو حرارتلی مینلرجه گنج گوردوم
بوگون اورمودا اورمونو قورویان اون مینلرجه کیشینی قادینی

اورتا یاشلینی آهیلی گوردوم
بوگون اورمونو گوردوم بوگون
آذربایجانین آلینماز قالاسین گوردوم
بوگون اون مینلرجه تانیمادیغیم

آنجاق منیم ایللرله باغیردیغیم گاهدان‌دا سینه‌ده حبس
ائتدیگیم سوزلری وار گوجو ایله باغیران انسانی گوردوم
اورمو یاشایاجاق آذربایجان یاشایاجاق اورمونون تورکو
اویاقدیر اورمو تورکوندور تورکون قالاجاق


✍️#بهرام_اسدی


🗓اورمیه ۱۴۰۴/۰۱/۰۲






📷@turkanxorasan

🎦دوم فروردین‌ماه ۱۴۰۴ روز تاریخی اورمیه


روزی حماسی که بنام #اورمیه_قلب_آذربایجان در تاریخ ماندگار خواهد شد.

در پی انتشار ویدئوهایی در روزهای گذشته در فضای مجازی از تجمع اکراد در اطراف شهر #اورمیه مرکز آذربایجان غربی به بهانه برگزاری جشن عید نوروز که به رقص و شادی پرداختند و در آن مراسم با برافراشتن پرچم اقلیم کردستان عراق و کردستان خواندن اورمیه باعث ایجاد خشم و انزجار مردمان آذربایجان غربی شده‌اند و بنابراین به تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۰۲ مردمان اورمیه با شعارهای "اورمیه شهر ترکان است و کردها مهمانان ما در اینجا هستند." صدای خود را به گوش بدخواهان و تجزیه‌طلبان این آب و خاک رساندند.


آذربایجان وار اولسون
ایسته‌مین کور اولسون

اورمو، تورکون آلینماز قالاسی

اورمیه تورکدی، تورکون قالاجاق

باشقالاری یالاندی، اورمو آذربایجاندی

آذربایجان یوزدوموز
اورمیه بوز قوردوموز

آذربایجان یاتمییب
کورده توپراق ساتمییب

بو تورپاقدان پای اولماز
اورمو کوردستان اولماز

اؤلوم اولسون پژاکا
محو اولسون پ.ک.ک




#خبر







💻@turkanxorasan

🎦دوم فروردین‌ماه ۱۴۰۴ روز تاریخی اورمیه


روزی حماسی که بنام #اورمیه_قلب_آذربایجان در تاریخ ماندگار خواهد شد.

در پی انتشار ویدئوهایی در روزهای گذشته در فضای مجازی از تجمع اکراد در اطراف شهر #اورمیه مرکز آذربایجان غربی به بهانه برگزاری جشن عید نوروز که به رقص و شادی پرداختند و در آن مراسم با برافراشتن پرچم اقلیم کردستان عراق و کردستان خواندن اورمیه باعث ایجاد خشم و انزجار مردمان آذربایجان غربی شده‌اند و بنابراین به تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۰۲ مردمان اورمیه با شعارهای "اورمیه شهر ترکان است و کردها مهمانان ما در اینجا هستند." صدای خود را به گوش بدخواهان و تجزیه‌طلبان این آب و خاک رساندند.


آذربایجان وار اولسون
ایسته‌مین کور اولسون

اورمو، تورکون آلینماز قالاسی

اورمیه تورکدی، تورکون قالاجاق

باشقالاری یالاندی، اورمو آذربایجاندی

آذربایجان یوزدوموز
اورمیه بوز قوردوموز

آذربایجان یاتمییب
کورده توپراق ساتمییب

بو تورپاقدان پای اولماز
اورمو کوردستان اولماز

اؤلوم اولسون پژاکا
محو اولسون پ.ک.ک




#خبر







💻@turkanxorasan

رویداد هم‌گامی و تساوی شب و روز، زنده شدن دوباره طبیعت و آمدن بهار از دیرباز به شکل جشن‌ها و آیین‌های گوناگون در طول تاریخ جشن گرفته شده است.

به همین دلیل این جشن همچنان در مناطق و ملتهای مختلف با نامهای گوناگون برگزار می‌شود.
ما ترکها نیز این جشن را با نام‌هایی چون یانی‌گون، ارگنه‌گون، ارکین‌گون، روز نو، نوروز و دیگر نام‌ها از آغاز تاریخمان تا به امروز بعنوان یکی از مهمترین جشنهای خود گرامی داشته‌ایم.

این جشن در میان ترکهای قدیم و ترکان اویغور نیز برگزار می‌شد و با نام "یئنی‌گون" شناخته می‌گردید که بیشتر به معنای روز نو، روز آغازین، نخستین روز بهار و روز مقدس بود.

در دوران اسلامی نیز در دولتهای ترک اهمیت زیادی برای این جشن قائل می‌شدند و کاتبان فارسی‌نویس آن دوران ترکیب #یئنی_گون را نه بصورت "روز نو" بلکه با تطابق ویژگی‌های دستوری و نحوی زبان ترکی به شکل "نو روز" در متون ثبت کردند.

تثبیت این عید در تاریخ اول فرودین نتیجه سیاستهای مدیریتی و فرهنگی دولت سلجوقیان بود. چنانکه به فرمان #ملکشاه سلطان سلجوقی گروهی از جمله ریاضیدان مشهور #عمرخیام تقویم جلالی را براساس تقویم خورشیدی و مطابق با نظام اداری امپراتوری سلجوقیان تنظیم کردند و این عید برای نخستین بار در تاریخ بصورت رسمی در اول فرودین یا ۲۱ مارس تثبیت شد.

این عید در میان چنگیزیان و جانشینان آنان از جمله ایلخانان، جغتائیان، خانات قوبیلای، اردوی‌ زرین، خانات ترک شمال دریای سیاه و همچنین در سراسر ترکستان بزرگ به شکوه و شادی برگزار می‌شد.
در منابع این دوره، از این عید با نام #ارگنه_گون یاد شده که اشاره‌های نمادین به خروج ترکهای قدیم از کوه ارگنه و دستیابی آنان به آزادی است.
حتی در برخی گویشهای محلی این نام به شکل اتیمولوژی خلقی "ارکین گون" به معنای «روز آزادی» ثبت شده است.

این عید مهم همچنین در امپراتوری تیموریان توسط #امیرتیمور كبير بنیان نهاده شد.

دولتهای ترک گورکانیان هند، امپراتوری عثمانیان، امپراتوری صفویان، امپراتوری افشاریان و امپراتوری قاجاریان بعنوان یک جشن و عید دولتی گرامی داشته می‌شد. یکی از مهمترین انعکاس‌های این جشن در ادبیات، سرودن نوروزنامه‌ها است که ویژه این عید نوشته شده‌اند.

همچنین میدانیم که #اکبرشاه امپراتور گورکانیان هند (١٥٤٢-١٦٠٥) اهمیت زیادی برای این عید قائل بود و او #تقویم_جلالی که در دوره #سلجوقیان تدوین شده بود را برجسته‌تر کرد‌.




✍دکتر #بابک_جوانشیر








🗞@turkanxorasan

🎦سخنان مهم دکتر #بابک_جوانشیر
تاریخ‌نگار و پژوهشگر برجسته تورکولوژی درباره #نوروز


اسمهای مختلف نوروز در زمانهای قدیم عبارتند از:
یانی گون، یئنی گون، ارگنه گون، ارکین گون، باهارین ایلک گونو، قوتسال گون


روز اول فروردین بعنوان #عید_نوروز و تقویم امروز ایران معروف به #تقویم_جلالی توسط #خیام بدستور #جلال_الدین_ملکشاه_سلجوقی (#سلطان_ملکشاه_سلجوقی) در سطح دولت انتخاب شده است.






💻@turkanxorasan

🎦سخنان مهم دکتر #بابک_جوانشیر
تاریخ‌نگار و پژوهشگر برجسته تورکولوژی درباره #نوروز


اسمهای مختلف نوروز در زمانهای قدیم عبارتند از:
یانی گون، یئنی گون، ارگنه گون، ارکین گون، باهارین ایلک گونو، قوتسال گون


روز اول فروردین بعنوان #عید_نوروز و تقویم امروز ایران معروف به #تقویم_جلالی توسط #خیام بدستور #جلال_الدین_ملکشاه_سلجوقی (#سلطان_ملکشاه_سلجوقی) در سطح دولت انتخاب شده است.








💻@turkanxorasan

🎦Ergenekon / Yeni-gün Bayramı’nız kutlu olsun!

تبریک #عید_نوروز (#ارگنه_گون) در #لهجه‌های_مختلف_زبان_تورکی


🗓۱۴۰۴/۰۱/۰۱


#Turan
#نوروز_بایرامی






💻@turkanxorasan

#نوروز تا قرن پنجم هجری در فصلهای دیگر سال برگزار می‌شده و آخرین‌بار در تیرماه برگزار شده است.

اما این به چه دلیل بوده است؟

در گاهشماری ایران باستان هر سال ۱۲ماه و هر ماه ۳۰روز کامل داشت.
۵روز اضافه را که به آن "پنجه دزدیده" یا به تعبیر حکیم #ابوریحان_بیرونی "خمسه مسترقه" می‌گفتند به این ۱۲ماه اضافه می‌کردند.

ایرانیها برای آن ۱ روز باقیمانده، یک‌چهارم آن روز را جمع کرده و طی ۱۲۰سال، ۱ماه به این ۱۲ماه اضافه می‌کردند.

ریشه دعای خیر "۱۲۰ ساله بشوی" احتمالا همینجاست. یعنی فرد آنقدر عمر کند تا اینکه بتواند ۲ تا سال ۱۳ماهه را تجربه کند.

در آن ۱ماه اضافه، به شادی و سرور می‌پرداختند و آن تقویم را به اسم پادشاهی که این ماه در زمان حکومتش بوده نامگذاری می‌کردند که در ایران باستان در زمان سلطنت #یزدگرد اتفاق افتاده بود و تقویم به #تقویم_یزدگردی معروف بود.

این جابجای نوروز در فصلها تا زمان سلطنت ملکشاه سلجوقی ادامه پیدا میکند و در همان زمان نوروز دقیقاً مصادف می‌شود با ابتدای بهار و ملکشاه سلجوقی این را به فال نیک گرفته و به منجم و دانشمند بزرگ زمانه خودش، خیام نیشابوری دستور می‌دهد تا تقویمی بسازد که نوروز دقیقاً در بهار متوقف شود‌‌.

#خیام با همراهی تعدادی از منجمان این کار را انجام می‌دهد و تقویم فعلی که به #تقویم_جلالی (#جلال_الدین_ملکشاه_سلجوقی) معروف است شکل می‌گیرد و از زمان خیام به بعد است که نوروز را در بهار جشن می‌گیرند.



✍دکتر #خیام_جوکار








🗞@turkanxorasan

🎦ماجرای برگزاری #عيد_نوروز به پژوهش دکتر #خیام_جوکار







💻@turkanxorasan

نگاره‌های ارزشمند منجمله نگاره لحظه ضربت خوردن امام علی(ع) توسط ابن ملجم مرادی در مسجد کوفه و نگاره سوگواری امام حسن(ع) و امام حسین(ع) برای پدرشان و نگاره شهادت حضرت زین‌العابدین(ع) و ... به شیوه و مکتب نگارگری عثمانی و متن خوشنویسی شده به زبان ترکی نسخه "حدیقه‌ السعداء" به تاریخ قرن شانزدهم میلادی که در موزه دانشگاه هاروارد آمریکا نگهداری می‌شود‌ و نگاره‌های نبرد حضرت قاسم(ع) در کربلا و نگاره وفات حضرت فاطمه زهرا(س) و نگاره نزول جبرئیل بر پیامبر(ص) در مسجدالنبی در روزهای واپسین و نگاره اخراج حضرت آدم و حوا از بهشت نسخه "حدیقه السعداء" از حکیم مولانا #محمد_فضولی به تاریخ اواخر سده دهم و اوایل سده یازدهم هجری قمری دوره صفوی خوشنویسی شده به زبان ترکی که در موزه توپ‌قاپی استانبول نگهداری می‌شود.




#نگاره








🎨@turkanxorasan

#نگاره "لحظه وقوع ضربت خوردن #امام_علی (ع) توسط ابن ملجم مرادی در مسجد کوفه" به شیوه و مکتب نگارگری عثمانی و متن خوشنویسی شده به زبان ترکی.

مولا علی (ع) از "کعبه ولادت" تا "محراب شهادت" فاصله‌ای از نور را طی کرد.
خدايا! قدر ما را نورانی و به قدر مولایمان علی نزديک فرما.

◾️شب ضربت خوردن امام عارفان
بر همه مسلمانان تسلیت باد.



◀️توضیح:
این نگاره ارزشمند از کتاب "حدیقه‌ السعداء" از حکیم مولانا #محمد_فضولی به تاریخ قرن شانزدهم میلادی است که در موزه دانشگاه هاروارد آمریکا نگهداری می‌شود‌.



#لیلة_القدر
#شب_قدر







🏴@turkanxorasan

🎦فُزتُ وَ رَبِّ الكعبة

"به خداوند کعبه که رستگار شدم"

🗓۱۴۴۶/۰۹/۱۹



#لیلة_القدر
#شب_قدر






🏴@turkanxorasan

#نوروز_بایرامی مبارک💐


🗓١٤٠٤/٠١/٠١




🐍@turkanxorasan

🎦#تورپاق_چرشنبه_سی مناسبتی‌له

توپراق چرشنبه‌نیز مبارک اوْلسون
و بوتون آرزولارینیزا چاتاسینیز


🪴 #Torpaq_Çərşənbəsi mübarək.

🪴 چهارشنبه خاک مبارک.




#آداب_و_رسوم_تورکان
#فولکلور






💻@turkanxorasan

🎦#تورپاق_چرشنبه_سی مناسبتی‌له

توپراق چرشنبه‌نیز مبارک اوْلسون
و بوتون آرزولارینیزا چاتاسینیز


🪴 #Torpaq_Çərşənbəsi mübarək.

🪴 چهارشنبه خاک مبارک.




#آداب_و_رسوم_تورکان
#فولکلور






💻@turkanxorasan

🎦 #Torpaq_Çərşənbəsi
(İlaxır çərşənbə)


#تورپاق_چرشنبه‌_سی مبارک اوْلسون.

🪴چهارشنبه خاک مبارک.

📆١٤٠٣/١٢/٢٩






💻@turkanxorasan

آخیر چرشنبه گونونوز قوتلو اولسون

ساز و آواز: استاد هادی نجفی
شاعر: بانو تایسیز



@turkanxorasan

🎦اجرای قطعه حماسی #کوراوغلی توسط گروه #ERTURAN قزاقستان در مجارستان

#کوراوغلو اسطوره مشترک ترکان از سیبری تا به آسیای میانه و تا شرق اروپا

#köroğlu



#اشتراکات_فرهنگی
#فولکلور






💻@turkanxorasan

"باهار اؤلدی"



باهار اؤلدى گَل ای دلبر، تماشا قیل بو گلزاره
بوراخدی غنچه‌لر پرده، بشارت بولبول زاره

شقایق پرده‌دن چئخدی بوراخدی باغ ایله بستان
ایرشدی گلشنی حسنون بویاندی رنگ ازهاره

منی منع ائتمه ای زاهد، گؤونمه ذکره ای صوفی
کی سن مغرورسان ذکره، منم مشتاق دیداره

کی هر بَلهُم اَضَل بیلمز ندور کی عشقین احوالی
ایرشمز قاصرین عقلی بو مُغلق سرّ اسراره

عبیر و مشک و عنبر تک، ریاحین‌دن چمن دؤلدو
سحرده طعن ائدر ساچون نسیم مشک تاتاره

کی چئخدی غنچه‌دن سنبل گریبان چاک ائدر من تک
دلیندی غصه‌دن باغریم سن ائتمه اوره گیم پاره

چمنلر مختلف اؤلدو هزار الوان چیچک‌لردن
آچیلدی نرگس و لاله، شکوفه گلدی اشجاره

آچیلدی لاله و نسرین، توتوبدی یاسمن چادر
سویودلر ارغوان تیتره‌ر قمیشلر یئتدی انهاره

بنفشه گول تماشاسی غنیمت بیل که بئش گوندور
ساتار معشوقه گول حسنون خريدار اؤل بو بازاره

یغیلدی جانینا جانی، دمی عیسی "نسیمی‌"نین
وصال دردینه درمان، ایرشدی جان بیماره



✍ #عمادالدین_نسیمی (#نسیمی)



◀️ترجمه منظوم:


"بهار شد"

بهاران گشته دلبر، تماشا کن به گلزار
گشوده پرده غنچه، بگو بر بلبلِ زار

شقایق پرده افکند، رها در باغ و بستان
رخِ گلشن چه زیبا، گرفته رنگِ ازهار

مکن مَنعَم تو زاهد، مشو غرّه تو صوفی
که تو مغرورِ ذکری، منم مشتاقِ دیدار

رهش گم کرده هرگز، نداند حالِ عشّاق
رسد کِی عقلِ نادان، بدین پیچیده اسرار

بِسانِ مُشک و عنبر، چمن پُر شد ز ریحان
وَ زلفت طعنه زد بر، نسیم مُشکِ تاتار

شکوفا گشته سنبل، گریبانش چو من چاک
دریده غصّه این دل، تو قلبم را مکن پاره

چمن رنگین و زیبا، شد از گلهایِ الوان
شکفته لاله، نرگس، نشسته گل به اشجار

شکفته لاله نسرین، گرفته یاسمن رو
بلرزد ارغوان، بید، نِیستان گشته انهار

بنفشه دیدنی شد، بدان فرصت غنیمت
فرو شد حُسنِ خود گل، خریدش کن به بازار

دمی عیسی نَفَس شد، نسیمی جانِ جانت
چو وصلِ یار درمان، بُوَد بر جانِ بیمار



✍#اسماعیل_پیغمبری_کلات

🗓۱۴۰۳/۱۲/۲۲ کلات نادر


#شعر





🗞@turkanxorasan

🎦#یئل_چرشنبه_سی مناسبتی‌له

یئل چرشنبه‌نیز مبارک اوْلسون
و بوتون آرزولارینیزا چاتاسینیز


🌬 #yel_Çərşənbəsi mübarək.

🌬 چهارشنبه باد مبارک.




#آداب_و_رسوم_تورکان
#فولکلور






💻@turkanxorasan

🎦#یئل_چرشنبه_سی مناسبتی‌له

یئل چرشنبه‌نیز مبارک اوْلسون
و بوتون آرزولارینیزا چاتاسینیز


🌬 #yel_Çərşənbəsi mübarək.

🌬 چهارشنبه باد مبارک.




#آداب_و_رسوم_تورکان
#فولکلور






💻@turkanxorasan

🎦Bu gün yel çərşənbəsidir
بو گؤن #يئل_چرشنبه_سی دیر 🌬


yel çərşənbəniz mübarək.
یئل چرشنبه‌نیز مبارک 🌬







💻@turkanxorasan

سلام



🗓امروز ۱۴۰۳/۱۲/۲۲ سومین چهارشنبه آخرسال(چهارشنبه‌باد) است و نیاکان ما آنرا را #یئل_چرشنبه_سی می‌نامند و #جشن می‌گرفتند.

در این هفته باد با دمیدن خود به زمین و طبیعت زندگی می‌دهد. باد در مدت کوتاهی تمامی زمین را پشت سر می‌گذارد و آنرا به بیداری فرا می‌خواند.

 در بین مردم برای این چهارشنبه اسامی زیر نیز وجود دارد:

"yel çərşənbəsi"
یئل چرشنبه‌سی
"yelli çərşənbə"
یئللی چرشنبه
"küləkli çərşənbə"
کولک‌لی چرشنبه
"hava çərşənbəsi"
هاوا چرشنبه‌سی
"külək oyadan çərşənbə"
کولک اویادان چرشنبه


بر اساس تحقیقات بادهای سرد و گرمی که در این روز می‌وزند خبر از آمدن بهار و نوروز می‌دهند.
در این روز مردم خانه تکانی را شروع می‌کنند. خانمها شروع به تمیز کردن محیط خانه کرده و تشک و لحاف و فرش و‌‌... را در هوا میتکانند و باد نوروزی است که آنها را نوازش میدهد.

در این روز رسم بوده هرکسی که آرزویی دارد به زیر درخت سوئیت (بیدمجنون) رفته و "یئل بابا" را صدا می‌زند.‌
اگر باد وزیده و شاخه‌های بید به زمین میخورد در اینصورت نیتش بر آورده میشد.

در این روز این شعر خوانده میشود:

A Yel baba, Yel baba
آ یئل بابا ، یئل بابا
Tez gəl baba, gəl baba
تئز گَل بابا ، گَل بابا
Sovur bizim xırmanı
سوور بیزیم خرمنی
Atına ver samanı    
آتینا وئر سامانی
Dən dağılıb dağ olsun     
دن داغیلیب داغ اولسون
Mənim canım sağ olsun
منیم جانیم ساغ اولسون
A Yel baba, Yel baba
آ یئل بابا ، یئل بابا
Qurban sənə, gəl baba
قوربان سنه ، گل بابا


در این روز کودکان که بخاطر سرمای زمستان چند ماهی به دور از همبازیهای خود اغلب اوقات خود را در خانه سپری کرده‌اند بیرون آمده و حین بازی اشعاری در رابطه با «یئل» می‌خوانند:

قاش، قاباقلی بیر بولوت
آل گونشی بورویور
یئل پوفله‌ یرکن فلوت
داغین قارین کورویور

گؤی گورلاییر، یئل اسیر
شیمشک شاخیر، گون چیخیر
یاز گلمه‌یه تله‌سیر
سئوینجدن قاریخیر



✍#ادمین







🗞@turkanxorasan

🎼ماهنی: "سلام دیرم تورکلره"
🎙اوخویان: #امین_مختاری
🎹چالان: ابوالفضل مجاهدی

📞09159837537


#خوراسان_تورکلری_موسیقی_سی


🎧@turkanxorasan

🎦آهنگ جدید : "سلام دیرم تورکلره"

🎙با صدای #امین_مختاری عزیز 👏❤️
🎹موزیک : ابوالفضل مجاهدی



💻@turkanxorasan

🎦اجرای بی‌نظیر بانوی قاشقایی
(ترکی - فارسی)

🎙هنرمند عزیز: شراره آزاد






@turkanxorasan

" فال"


بو گئجه سَنلَن واریمدور، بوردا باشقا حسّ و حال
آچمیشام من حافظ ایله، بختیمه بیر باشقا فال

یککه قالماق جامینی، آدونلَه من دؤلدور میشام
تکجَه بو میلیم سن اؤلدون، سَنله تاپدیم اتصال

او ایتَن بیر یارئمِم دا، گؤرسَنور سَنده فقط
خاطراته تاپمیشام من، بو گئجه باشقا مجال

میلینین جامین اگر، سیندیردی لیلی بو گئجه
مجنونا میلی دور اؤندا، یؤخدی باشقا احتمال

اؤلدی آماجی خیالاتیم، فقط بیر تَکجَه سَن
خلوتیمده مَنده یؤخدی، باشدا بیر باشقا خیال

آیدینین ایشّیق‌لیغی، دوشسا بو "نیما" نقلیمه
گر سوزولسا سنسیز امّا، سانکی بير باشقا شمال

بو غزل‌دَه بیت بیتی، سَن‌لَه تک، معناسی وار
دشت‌لَر گزماقه دَیمَز، اؤلسا گر باشقا غزال

گول‌کیمی گر اؤلسا گَل، بو یئرده بیردَن بیر آچیل
تا گولستاندا دوزَلتئم، سَن‌لَه بیر باشقا وصال

بیر نفس سنسیز اگر، میل ائتسه گلسین سینه‌مه
ائوزده شاید که اؤلور، گرچَک‌دَه امما بیر مَحال



🎙استاد #اسماعیل_پیغمبری_کلات

🗓اسفندماه ۱۴۰۳ کلات نادر

#دکلمه
#شعر






🎧@turkanxorasan

" فال"

بو گئجه سَنلَن واریمدور، بوردا باشقا حسّ وحال
آچمیشام من حافظ ایله، بختیمه بیر باشقا فال

یککه قالماق جامینی، آدونلَه من دؤلدور میشام
تکجَه بو میلیم سن اؤلدون، سَنله تاپدیم اتصال

او ایتَن بیر یارئمِم دا، گؤرسَنور سَنده فقط
خاطراته تاپمیشام من، بو گئجه باشقا مجال

میلینین جامین اگر ، سیندیردی لیلی بو گئجه
مجنونا میلی دور اؤندا، یؤخدی باشقا احتمال

اؤلدی آماجی خیالاتیم، فقط بیر تَک جَه سَن
خلوتیمده مَنده یؤخدی، باشدا بیر باشقا خیال

آیدینین ایشّیق لیغی، دوشسا بو" نیما " نقلیمه
گر سوزولسا سنسیز امّا، سانکی بير باشقا شمال

بو غزل دَه بیت بیتی، سَن لَه تک، معناسی وار
دشت لَر گزماقه دَیمَز، اؤلسا گر باشقا غزال

گول کیمی گر اؤلسا گَل، بو یئرده بیردَن بیر آچیل
تا گولستاندا دوزَلتئم ، سَن لَه بیر باشقا وصال

بیر نفس سنسیز اگر، میل ائتسه گلسین سینه مه
ائوز ده شاید که اؤلور، گرچَک دَه امما بیر مَحال



✍استاد #اسماعیل_پیغمبری_کلات

🗓اسفند ۱۴۰۳ کلات نادر

#شعر



🎧@turkanxorasan